CAPUT III.

De consideratione generis contracti ad materiam naturalem.

Quandoque autem peccant contra problema de genere praeter omnia quae dicta sunt etiam passionem speciei in sive pro genere ponentes. Dico autem passionem generaliter esse accidens subjecti, sive convertibile, sive non convertibile, ut immortalitatem dicunt esse vitam sempiternam : sempiternum enim est idem quod semper aeternum : passio enim vitae quae est assignata species, vel casus, boc est, accidens vitae, videtur immortalitas esse, et non videtur esse genus vitae, sed accidens. Quoniam autem verum est quod dicitur immortalitas casus et accidens vitae, palam fiet. Si enim ex mortali concedat quis aliquem factum immortalem, nullus talem sic factum immortalem dicit aliam secundum speciem vitam sumere, sed dicit eum casum aliquem vitae accidentalem habere vel accepisse, vel dicet aliquam passionem vitae huic eidem generari, hoc est, vitae continuitatem : quare vita non est genus immortalitatis : quia si immortalitas esset differentia, aliam et non tantum alteram faceret vitam.

Rursum considerando passionem generis, iterum peccant genus assignando, si passionem illius generis, cujus est passio ut genus pro genere assignant. Hujus exemplum est, quod quidam diffmientes et ponentes in genus ventum, dicunt ventum esse aerem mobilem. Et est exemplum de positione Democriti, qui hoc dicit : magis enim motus aeris ventus est : quia essentia venti non est nisi motus aeris.

Diffinitio quae dicit quid et propter quid venti, est quam ponit Avic enna, quod ventus est vapor ferreus aerem usque transcendens, et eum fortiter impellens, et impulsus aeris ex vapore terreo impellente aerem factus. Unde passio ejus quae pro genere ponitur, est genus quod est motus aeris, et aer non est genus : nam aer quod genus assignatur, permanet idem in substantia et specie, et quandoque movetur, et quandoque manet: et ideo nullum amittit substantiale quando movetur, et quando non movetur : et non omnino sive nullo modo ventus est aer secundum generis praedicationem. Si enim ventus esset aer secundum genus, cum sit substantiale praedicatum speciei, oportet quod etiam aere non moto sit ventus : quia aere non moto aer est aer : et ventus dicitur esse aer secundum genus, ut dicit hypothesis : si .quidem idem aer permanet quemadmodum quando erat ventus. Similiter autem in omnibus aliis hujusmodi quibus passio generis ponitur pro genere. Unde non vere potest dici, aer mobilis est ventus. Et si forte aliquis diceret, quod cum ventus non sit genus mobilis vel moti, quomodo aer motus est ventus ? Dico quod potest praedicari ventus de aere mobili vel moto : sed non praedicatur sicut genus, sed sicut passio vel effectus. Sic ergo concedere oportet, quoniam aer mobilis vel motus est ventus : sic enim oportet hoc concedere de omnibus hujusmodi in quibus effectus praedicatur de causa materiali : sed quando materia est permanens in materiato, sicut ferrum in cultello, tunc vere dici potest, hoc ferrum est cultellus. Ubi autem vere assignatur, ut quando est materia transiens, non erit verum : non quidem de omnibus est verum quod dictum est, sed est verum de his de quibus vero praedicatur genus materiae transeuntis, in quibus vere praedicatur de effectu assignatum genus materiae non transeuntis. In quibusdam enim non videtur esse verum in quibus est materia transiens, ut in luto, et in nive, in quibus est materia transiens : nam nivem dicunt esse aquam congelatam frigido : et non sequitur, ergo nix est aqua : quia transivit ad materiam quae proprio termino terminabilis est : quia non est aqua. Lutum vero dicunt esse terram vel humum hu-

mido temperatam : et ideo non sequitur, lutum est terra : neque enim nix est aqua, neque lutum terra, sicut jam diximus : propter quod neutrum assignatorum generum est genus secundum veram generis rationem : oportet enim verum genus esse semper de specie cum sit praedicatum essentiale de ratione speciei existens: et sic oportet semper unum esse praedicatum de omnibus suis speciebus.

Similiter autem et eadem ratione neque vinum est aqua putrefacta in vite, sicut dicit Empedocles, quia sequeretur vinum esse aquam puirefactam in ligno vitis : nam vinum simpliciter sine additione sumptum non est aqua : et hoc oporteret si aqua esset genus vini, quia genus semper praedicatur de specie.