MELE VIT AN A 109

ciem facti revocandam necessaria erant, venit ad meritum causae, ad inquirendum nimirum, utrum consuli possit SSmo ut hanc dispensationem concedat. Porro in hoc tamquam indiscutibile principium poni debet dispensationem a matri- monio tamquam rato et non consummato non esse conce- dendam nisi moraliter certo constet matrimonium mansisse revera ratum et numquam fuisse consummatum, nec suffi- cere quod evidenter probari non possit matrimonium certo fuisse consummatum. Quare hoc nobis est inquirendum utrum probationes quae ad adstruendam inconsummationem indu- cuntur valeant virum prudentem in hanc certam persuasio- nem inducere necne. De inconsummatione autem constare potest: a) ex depositione coniugum, b) ex septimae manus confirmatione, c) ex inspectione corporum, d) ex variis in- diciis quae simul sumpta, sin minus singula, moralem quam- dam certitudinem praebent.

a) Quoad depositionem coniugum habemus quidem An- nam testantem sub iuramenti fide se per plures menses cum viro suo cohabitasse et condormiisse ; imo quotidie fere con- iugalibus officiis dedisse operam , matrimonium, tamen non fuisse consummatum ex viri impotentia, qui ne unica qui- dem vice semen emisit, imo nec membrum suum virile im- mittere potuit in vaginam mulieris quae plures ex his co- natibus dolores perpessa est. - Sed contraria omnino est depositio viri. Is sub iuramenti fide deponit, se matrimonium consummasse quum et membrum in vaginam immiserii, et semen infuderit ; quod etiam patri suo de hoc sciscitanti as- seruit, ut ipse pater in sua depositione testatur.

Ex dicta igitur iurata depositione viri eliditur, ut pa- tet , depositio mulieris, etiamsi hae in pari omnino censu haberi deberent; multo magis quum in casu, ut postea vi- debimus, vir maiorem mereatur fidem et ipsum ius pro viro militet. In cap. enim 1 De frigid, et malefic. expresse ha- bemus : « Accepisti m u l i e r e m . . . . Illa autem si prior post annum aut dimidium ad Episcopum aut eius missum pro- clamaverit dicens, quod non cognovisses eam, tu autem (vir)