164 COMMENTARIUM

piorum genus recensuerit iudicium est, eum putasse sub libro- rum censu minime comprehendi.

39. Haec paragraphus constituta ex Regula prima Tridentina iisdem fere verbis exprimitur. Per eam vero decernitur, eodem modo damnatos esse habendos libros, quos aut Summi Ponti- fices, aut Concilia oecumenica ante annum 1600 damnarunt , quamvis in novo Indice non recenseantur. Idcirco autem Le- gislator de libris loquitur ante annum 1600 proscriptis, quia libri noxii subsequentium aetatum relati fuerunt in Indicem li- brorum vetitorum, atque per Regulas Tridentinas, aliaque de- creta Indici praemissa designati. Horum autem librorum aliquot ipse Legislator in sua Constitutione recenset. (Cf. notas 9, 10).

Quid igitur de libris qui damnati sunt ante annum prae- dictum sive in Conciliis particularibus, sive ab Episcopis?

Et quidem eiusmodi prohibitio adhuc subsistere putanda est. Legislator enim legibus particularibus locorum nullam in- tulit derogationem, sed sollicitus tantum fuit eorum librorum prohibitionem renovare, qui generali decreto proscripti fuerunt sive a Romanis Pontificibus, sive a Synodis oecumenicis. Pro- hibitiones ergo illae, cum afficiant Dioeceses et loca particularia adhuc vigere dicendae sunt et respectivos subditos obligare; nisi videntibus et tacentibus Episcopis abrogatae sint existi- mandae per contrariam consuetudinem. Id autem eo vel magis dicendum quod in veteri iure nullum a Romanis Pontificibus latum decretum novimus , quo Episcopi potestate noxios pro- scribendi libros priventur; in novo autem integram adeo ser- vant Pontifex, ut § 26 statuerit, neminem, quamvis a S. C. In- dicis noxios libros legendi facultate comm unitum, posse tamen libros ab Episcopis proscriptos legere, nisi in concesso indulto specialis facultas facta fuerit. De cetero nullum Episcoporum mandatum revocatum censendum est, nisi certe de revocatione constet; at in casu praesenti minime id constare deprehenditur.

Vult autem Legislator ut libri damnati ante annum 1600 eodem modo damnati habeantur, sicut olim damnati fuerunt.

Porro damnatio duo importare videtur; censuram, seu iu- dicium latum circa heterodoxiam libri proscripti, et poenas in eum legentes, imprimentes etc. statutas.

Quid ergo? Num ne Legislator sicut eadem censura seu iudicio libros praedictos vult esse damnatos; ita et sub iisdem poenis quibus damnati fuerunt?