In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Et stetit, " scilicet, quasi paratus immolare. In quo notatur obedientiae promptitudo. Ad Philip.II,8 : Factus obediens, etc.
" Ante altare, " id est, ante crucem mysterium incarnationis implere desiderans. Luc. XXII, 15 : Desiderio desideravi, etc. Vel, secundum Glossam, exponitur de Christo qui dicitur altare. Et tunc sic : " Et stetit ante altare, " id est, Christus fuit in deitate verus Deus priusquam esset altare, id est, humanae naturae unitus. Vel, fides dicitur altare, quia nulla operatio placet Deo, nisi fiat in fide Ecclesiae. Psal. l, 21 : Tunc imponent super altare tuum vitulos. Ad Hebr. XII,
6 : Sine fide impossibile est placere Deo. Item, altare cor justi. Psal. xlii, 4 : Introibo ad altare Dei: quod dicitur altare, quia in eo carnales motus debent comburi, et hoc timore divini judicii. Exod. XXVII, 1 : Facies et altare, scilicet holocaustorum. Item, quia in eo desideria sancta igne charitatis debent accendi. Exod. xxx, 1 : Facies quoque altare ad adolendum thymiama. Item, altare dicitur Ecclesia ante quam Christus stat, eam protegendo, III Regum, VI, 22 : Altare oraculi texit auro, scilicet mundissimo. Genes. xv, 1 : Ego protector tuus sum, et merces tua magna nimis.
" Habens thuribulum aureum, etc."
Nota : Thuribulum est clausum inferius, et apertum superius, et signat corpus Christi quod non fuit formatum humano, id est, inferiori opere, sed superiori, id est, opere Spiritus sancti. Luc. I, 35 : Spiritus sanctus superveniet in te. Item, habet plura foramina, et Christus vulnera. Cantic. ii, 4 : Veni in foraminibus petrae. Item, thus crematur ut Domino offeratur, sic orationes sanctorum Ecclesiae per Christum Deo Patri diriguntur. Unde orationes terminantur sic : " Per Dominum nostrum, etc. " Unde Bernardus : " Factus est thuribulum ex quo Deus suavitatem odoris accepit, et propitius factus est mundo. "
" Aureum, " propter innocentiae fulgorem, et puritatem. Hoc est quod dicitur, III Regum, VII, 50, quod Salomon fecit thuribulum de auro purissimo. Nota : Aurum purum fuit corpus hominis ante lapsum, quia peccatum non habuit. Aurum purius fuit corpus Virginis, quod numquam commisit peccatum. Aurum purissimum fuit in Christo : quia nec peccavit, nec peccare voluit, nec potuit committere aliquod peccatura. Proverb. xxv, 4 : Aufer rubiginem de argento, id est, de Beata Virgine contaminationem originalis : et egredietur vas purissimum. id est, corpus Christi. Item, aurum, quia ex sola charitate est passus, et crucifixus. Jerem. XXXI, 3 : In charitate perpetui dilexi te, etc.
" In manu sua , " scilicet, paratus ipsum immolare Patri pro nobis. Psal, cxviii, 109 : Anima mea in manibus meis semper. Item, " In manu sua, " quia in potestate sua fuit ipsum offerre. Joan. x, 18 : Nemo tollit eam a me, sed ego pono eam, etc. lsa. LIII, 7 : Oblatus est quia ipse coluit. Item, " In manu sua, " quia corpus ejus non habuit rebellionem ad spiritum, nec e converso.
Alia littera, sicut dicit Beda, habet: " Super altare, " ubi nos habemus " ante altare : " quod dicitur quia super altare crucis thuribulum suum aureum, id est, corpus immaculatum Patri pro nobis obtulit.
Secundum Haymonem, per thuribulum aureum intelligitur Ecclesia, quae incensa igne divini amoris mundas orationes ad Deum dirigit : clausa est inferius ad terrena, sed aperta superius ad aeterna. Et dicitur aureum propter fulgorem sapientiae, pretiositatem charitatis et obedientiae, quibus vestita est Ecclesia. Secundum Glossam, thuribulum aureum dicuntur Apostoli qui sunt vas plenum Spiritus sancti, etc.
" Et data sunt illi incensa multa, ut daret de orationibus sanctorum omnium super altare aureum quod est ante thronum Dei. "
Hic dicit quod orationes Sanctorum quae multae sunt, sunt ei commissae.