COMMENTARIUM 171

obiter tantum fidei dogmata tanguntur, etiam hac de causa in Novo Iure prohibitione eximuntur.

Quantum vero ad libros attinet qui post annum 1600 in Indicem relati fuerunt, si in Novo Indice praetermittantur, pro- scriptione exempti sunt iudicandi, sin minus enim praetermissi non fuissent.

Exinde etiam apparet quid respondendum sit sequenti du- bio, quod nobis dirimendum propositum fuit.

Libri qui in antiquis Indicis regulis prohibitione multantur, nisi cadant sub novarum regularum praescripto, permissi, nec ne, censendi sunt?

R. Permissi censendi sunt. Quandoquidem Leo XIII vetus ius ex integro abrogavit, unasque regulas a se conditas vim habere voluit. Libri ergo qui sub prohibitione antiquarum re- gularum comprehendebantur, nulla de cetero prohibitione tan- guntur ; non antiqua, quia leges universae abrogatae fuere, non nova, quia ex hypothesi inducta, sub praescripto novi iuris non cadunt.

40. Haec secunda paragraphus evidentem dicit relationem ad Caput II (1. clas.) Constitutionis Apostolicae Sedis modera- tioni: omnes et singulos scienter legentes sine auctoritate Sedis Apostolicae libros eorumdem apostatarum et haereticorum hae- resim propugnantes ; nec non libros cuiusvis auctoris per apo- stolicas literas nominatim prohibitos, eosdemque libros retinen- tes, imprimentes et quomodolibet defendentes.

In nonnullis tamen differunt; etenim in Const. Apostolicae Sedis desunt Schismaticorum libri, et libri eorum qui religionis fundamenta utcumque evertunt; in novo iure desunt libri per apostolicas literas nominatim prohibiti. Attamen in re nulla est differentia; cum in novo iure quorumlibet libri damnentur qui schisma vel haeresim propugnant , aut ipsa religionis funda- menta utcumque evertunt; quibus ratio et causa innuitur, qua damnati sint habendi.

Porro Apostatae sunt illi qui a fide christiana recesserunt, eamque totaliter abiecerunt; definitur enim Apostasia: totalis defectio, seu recessus a fide christiana per Baptismum suscepta.

E contra haeresis cum sit error pertinax intellectus contra aliquod fidei dogma in eo qui fidem suscepit, haeretici erunt illi qui aliquem fidei articulum pertinaciter negant: qua de causa eorum a fide recessio partialis est, non totalis.