180 COMMENTARIUM

Versionum lectio permittitur, speciali ratione studiis theologicis- et biblicis operam navare debere; atque hoc sensu alios exclu- dendos; sin minus nullus fortasse Sacerdos sive e saeculari, sive e regulari Clero excipi posset, cum hi aliquando SS. Bi- bl iorum, atque Sacrae Theologiae volumina versent; quin ta- men hisce studiis proprie dent operam.

Attamen Legislatoris aperta mens est, horum librorum le- ctionem etiam illis qui praedictis scientiis dant animum esse interdictam, si in prolegomenis aut adnotationibus catholicae fidei dogmata impugnentur. Ex dictis autem patet, horum vo- luminum editiones, quamvis a quolibet immunes errore, esse simpliciter proscriptas ; atque unis permitti scientiis theologicis et biblicis dantibus operam; et neque his, si in prolegomenis et adnotationibus dogmata fidei catholicae impugnentur.

44. Quamvis Vulgata Latina Editio iam a saeculo VI in Latina Ecclesia invaluerit, atque in publicum usum liturgicum fuerit adscita, tamen cum mendis non careret, viri docti catho- lici et heterodoxi versionem ex primigeniis linguis, quibus libri sacri conscripti fuerant, adornare tentarunt;

Verum confectae a catholicis sive latino idiomate, sive alia lingua non vulgari sacrorum Bibliorum editiones sub eiusmodi paragrapho non comprehenduntur , sed illae tantummodo, quae ab acatholicis editae fuerunt. Praecipuas hinc latinas versiones ab his confectas enumerabimus. Praetermissis versionibus Erasmi et Theodori Beza; anno 1534 prodiit Versio Munsteri; anno 1535 versio ab Oecolampadio confecta; tertia est Leonis Iudae, quae dicitur versio Tigurina, quia Tiguri anno 1543 edita fuit; quarta est Versio Sebastiani Castalionis, quae Basileae typis excussa fuit anno 1551; quinta est versio Iunii et Tremelii, quae prodiit Genevae anno 1590; sexta est versio Genevensis. Alii prote- stantes autem versiones alias tum Veteris tum novi Testamenti linguis non vulgaribus adornarunt atque ediderunt.

Itaque quamvis hae versiones fideliter et integre editae fuerint, tamen nonnisi iis qui studiis theologicis aut biblicis dant operam, permittuntur, dummodo neque in prolegomenis, neque in adnotationibus catholicae fidei dogmata impugnentur. Cete- ris ergo quibuscumque sunt interdictae.

Quaestio tamen, quae naturaliter exsurgit, dirimenda est. Quid! si versiones aliquae sive latina, sive lingua non vulgari editae pr imum fuerint ab acatholicis, postea tamen a viris ea-