DUBIA.

Hic sunt duo dubia. Primo, de ordine istorum duorum ordinum, scilicet Cherubin et Seraphin, quis sit superior? Secundo, de verbis quae dicuntur in littera.

Circa primum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod Cherubin sit superior quam Seraphin : sicut enim dicit Philosophus in Ethicis, " Speculatio est " dignior praxi, cum operatio.sit propter " indigentiam : " ergo nobilissima speculatio (a qua dicitur Cherubin) est supra nobilissimam operationem a qua dicitur Seraphin : et ita ordo supra ordinem.

2. Praeterea, Sicut dicit Dominus, Joan XVII, 3 : Haec est vita aeterna : Ut cognoscant te, etc, et Augustinus dicit, quod " visio est tota merces. " Philosophus etiam dicit, quod " contemplatio est opus Deo et homini gratissimum. " Ergo videtur, quod visio (a qua dicitur Cherubin) sit potior in beatitudine, amore a quo dicitur Seraphin : et sic idem quod prius.

3. Ad idem, Habitus qui est perfectivus rei secundum propriam naturam, dignior est eo qui perficit naturam in communi : sed visio Dei per scientiam perficit naturam spiritualem secundum id. quod proprium est sibi, scilicet intellectum : amor autem secundum naturam qua convenit cum aliis, cum affectio etiam sit in brutis : ergo scientia dignior est amore : et sic ordo ordine.

3. Praeterea, Potentia motiva ignobilior est potentia intellectiva, quae est proprie nobilioris naturas : ergo scientia (quae perficit intellectum) est nobilior amore, qui perficit motivam : et sic ordo ordine.

Ad oppositum.

1. Ad Eph. III, 19, dicitur : Scire etiam supereminentem scientiae charitatem Christi. Ergo eadem ratione cujuslibet charitas supereminet suae scientiae : et sic Seraphin (qui accipitur penes charitatem) superior erit Cherubin, qui accipitur penes scientiam.

2. Idem videtur per id quod de charitate dicitur, 1 ad Corinth. xii, 31 : Adhuc excellentiorem viam vobis demonstro.

Solutio. Dicimus, quod amor communis est rationabilibus et irrationabilibus, sicut patet per diffinitionem eius positam in libro de Divinis nominibus. Dilectio vero addit super amorem electionem et discretionem amati : et sic est solum in habentibus intellectum : et sibi nihil est contrarium, sicut nulli habitui qui consequitur partem intellectivam, ut dicit Philosophus. Charitas autem addit supra dilectionem vim amoris qua ponitur amatum sub inaestimabili pretio : unde etiam dicitur res chara quae multi pretii est. Dicimus igitur, quod scientia dignior est amore communtiter sumpto, sed minus digna charitate : et propter hoc ordo Seraphin superior.

Ad primum ergo dicendum, quod licet speculatio dignior sit praxi exteriori quae habet difficultatem, est tamen minus digna affectione in qua perficitur motus intellectus affectivi, ut in eo quod immediatius conjungit fini.

Ad secundum dicendum, quod cum virtutes (quae sunt per modum passivarum) non possint agere nisi recipiendo speciem objecti quod est agens, oportet quod visio (quae dicitur a tali potentia) determinetur secundum rationem objecti : objectum autem visionis (quae est vita aeterna) movet non solum in ratione veri, sed in ratione summi boni, quod est Deus : et ideo visio illa non est pure speculativa, sed. affectiva : et in hoc consummatur beatitudo : et propter hoc etiam dicitur tota merces. Philosophus autem loquitur de contemplatione, quod triangulus habet tres angulos, quae videtur pure speculativa, cum non inducat delectationem nisi in quantum assumitur ut affectata a voluntate praecedenti : et secundum hoc efficitur secundum ipsum felicitas viae, propter maximam delectationem, ex eo quod maxime convenit homini secundum id quod proprium est sibi. Deiectio enim est operatio secundum naturalem habitum non impedita, etimperturbabilem, propter firmitatem sui et quia caret contrario.

Ad tertium dicendum, quod amor prout communiter sumitur, indignior est scientia, dignior tamen est secundum id quod perficit affectionem intellectivam, in cujus delectatione perficitur felicitas humana, sive viae, sive patriae. Et similiter dicendum est ad quartum de potentia affectiva sive motiva.

Circa secundum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod male describat istos duos ordines : hic enim propria eorum tradere debet : calefacere autem et incendere metaphorice dicuntur : ergo non debuit manifestare Seraphin, per hoc quod est calefaciens vel incendens.

2. Praeterea, Cum non effundant nisi constituti in gradu sui ordinis per donum receptum a Deo, prius secundum naturam est eis accipere quam effundere : ergo per acceptionem potius quam per effusionem in calefaciendo manifestari debuit Seraphin.

3. Item, Videtur quod peccat etiam in notificatione Cherubin : multitudo enim scientiae consistit in multitudine scitorum, magnitudo vero in firmitate medii : sed cum iste ordo sit de supremis, intellectus eorum non spargitur ad multa, sed magis colligitur ad unum : ergo non competit eis multitudo scientiae, sed potius magnitudo.

4. Praeterea, Scientia est per propriam causam rei, et in hoc differt a sapientia, quae est per altissimam causam : haec autem differentia non videtur esse in cognitione istius ordinis, cum cognitionem rerum accipiant per causam altissimam immediate : ergo inconvenienter utrumque ponitur.

Solutio. Dicimus, quod convenienter nominavit hos ordines per habitus nobiliores, scilicet charitatis, quae designatur in calore propter unitivam virtutem et attractivam ad amatum quantum ad Seraphin, et scientiae quantum ad Cheru-

Ad primum ergo dicendum, quod proprium dupliciter dicitur., aut in comparatione ab subjectum, quod convenit omni et soli et semper : et sic propria ordinum non intendit hic ponere : et hoc dividitur contra commune. Dicitur etiam proprium ,quod convenit alicui secundum quod significatur per verba : et hoc dividitur contra improprium vel metaphoricum, et sic propria intendit ponere, cum oporteat determinare de ipsis secundum figuras quibus traduntur in Scripturis.

Ad secundum dicendum, quod in effundendo notatur copia et perfectio habendi, et non in capiendo : ideo ut hoc exprimeret, per effusionem eos descripsit : vel quia per actum effusionis magis nobis innotescunt, et essentialior est hierarchiae.

Ad tertium dicendum, quod licet intellectus eorum adunetur in uno, illud tamen unum est ratio certa cognoscendi multa scita, imo omnia : et ideo in quantum per illud unum intellectus eorum accipit multa, dicitur multitudo scientiae.

Ad quartum dicendum, quod ad perfectionem cognitionis exigitur objectum offerens se ad cognoscendum, et medium firmum quo accipiatur, et perspicacitas intelligentiae in cognoscente. Haec autem manifestum est non deesse eis, cum in eis nullum sit impedimentum ex hebetu- cline : et ideo oportuit quod describerentur quantum ad perfectam cognitionem, et quantum ad efficaciam medii : et sic dicitur fusio sapientiae, quia rerum cognitionem per primam accipiunt causam, quam plene in fulgore suo prospiciunt, ut aliis fundere possint. Ex parte vero

objectorum dicitur multitudo scientiae, propter multa scita, quae se eis aperte offerunt ex intuitu primi luminis, per quod et res cognoscunt et propria eorum principia, et sic habent de eis et sapientiam et scientiam : et hoc non est inconveniens secundum Philosophum.

2