COMMENTARIUM 201

quid desit, versiones vulgares eiusmodi etiam pro iis qui stu- diis theologicis et biblicis animum applicant prohibitae manent ; quod quo sensu sit intelligendum supra ad § 5 explicatum est.

Quaestio tamen hoc in loco oritur. Tum ex relata Grego- rii XVI Constitutione, tum ex iis quae observat clar. Ubaldi Tom. III. pag. 491 seqq., tum etiam alii observant, constat, eius- modi vulgares versiones per societates biblicas confectas in plurimis esse plane infideles, mutilas insuper, cum ex divino- rum librorum canone libri Deuterocanonici V. Testamenti ex- puncti reperiantur; hinc Verbum Dei integrum non praebere. Una autem ex conditionibus in cit. § 5 appositis est, ut editiones fideles et integre editae appareant. Cum ergo vulgares versio- nes a societatibus biblicis confectae nec fideles, nec integrae sint, quomodo permissae dici possunt iis qui studiis theologicis vel biblicis dant operam?

Verum eiusmodi difficultas evanescit si consideretur di- versa loquendi ratio qua in utraque paragrapho legislator usus est; etenim in § 5 omnino exigit ut editiones textus originalis et antiquarum versionum catholicarum integrae sint atque fi- deles, ideoque etiam sub hac conditione iis qui studiis theolo- gicis vel biblicis dant o p e r a m , eas permittit. In paragrapho octava autem, de qua agitur, disertis verbis Legislator fatetur, in vulgaribus versionibus per societates biblicas confectis fun- ditus posthaberi saluberrimas Ecclesiae leges de divinis libris edendis ; hinc etiam fatetur eas infideles et mutilas esse. Non potuit insuper legislatorem latere, in his versionibus vul- garibus praetermitti prolegomena et adnotationes quaslibet, at- que unum textum divinarum scripturarum lectoribus exhiberi, insuper praetermitti libros Veteris Testamenti Deuterocanonicos. Attamen has versiones his qui studiis theologicis vel biblicis dant operam, plane concedit. Conditio ergo § 5 hoc in loco id tantum importare intelligitur, ut si quae per societates biblicas vulgares versiones edantur , in quarum prolegomenis aut ad- notationibus catholicae fidei dogmata impugnentur, hae pro iis etiam qui theologicis aut studiis biblicis dant operam, prohibi- tae manent. Quae explicatio absolute admittenda videtur; sin minus allata difficultas nullo pacto eliditur, cum eodem tem- pore has versiones quas legislator infideles et mutilas novit, et in quibus funditus Ecclesiae leges posthabentur, iis qui studiis theologicis vel biblicis dant operam permittit; simul autem his