DUBIUM.

Contemplativasque iterum, etc.

Hic ostendit quomodo purgantur et illuminantur quantum ad contemplationem symbolorum in quibus apparent, cum non eos ignorare possint. Et ad intelligentiam eorum quae dicuntur in littera, quaeritur hic quaestio difficilis, quomodo Angeli cognoscant sensibilia symbola ? Et Addetur, quod non possunt cognoscere.

1. Unumquodque enim reducitur in Deum propria actione : sed reductio quae est per symbola, est propria intellectus accipientis per sensibilia: talis autem non est intellectus Angeli : ergo non reducitur per symbola.

2. Praeterea, unumquodque cognoscitur per speciem suam, quae est apud cognoscentem : sed species singularis sensibilium non potest esse in Angelo : ergo non cognoscunt hujusmodi sensibilia. Probatio mediae. Si forma singularis sit in eis, aut illud singulare ordinatur ad causam necessariam, aut ad causam contingentem. Si ad causam necessariam : ergo necessarium est ipsum generari,

quod est contra Philosophum in sexto primae philosophiae, et in primo Caeli et Mundi, uhi dicit, quod " non generatur " necessario, sed corrumpitur necessa-" rio." Si ad causam contingentem: ergo possibile fuit ipsum non esse. Species igitur non semper fuit in Angelo. Nec iterum accipere potuit eam a sensibilibus, cum non habeat organa quibus talis perficitur. Ergo videtur, quod nullo modo potest esse apud ipsum.

Solutio. Quidam dixerunt, quod Angelus cognoscit ista singularia sub speciebus totius ordinis universi, quas habet apud se creatione : et hujusmodi species dicuntur esse causae universi, quae habent ordinem per reductionem inferiorum in superiores, sicut causae particulares mixtorum reducuntur in simplicia, et causae horum omnium iterum in motum caeli, et sic usque in primam causam : et hanc connexionem causarum dicunt Graeci AdminBookmark . Dicunt igitur species omnium causarum universi sic ordinatarum esse in Angelis, ut formas componentes, sicut est forma artificiati apud artificem ordinata ad compositionem materiae, et non sicut formae abstractionis apud eum : quia abstrahens species a rebus, ordinat eas tantum ad accipiendum cognitionem de re : unde cum hujusmodi formae sint activae, cognoscunt per eas Angeli, et id in quod determinatur operatio naturae per se, scilicet singulare, et id quod est per consequens, sicut est universale in quo natura occulte operatur, et id quod est operatum per accidens, sicut sunt accidentia. Sed hoc non videtur sufficere, cum nihil cognoscatur in aliquo nisi prout est in illo : singularia autem non sunt in natura propria in causis illis, sed in potentia sicut in causis universalibus et particularibus : et ita non cognoscerent Angeli singularia in propria natura, sed valde deficienter.

Propter hoc alii dixerunt, quod ad hoc quod Angeli habeant propriam cognitionem de singularibus, oportet quod recipiant aliquid ab eis : recipiunt autem per praesentiam sensibilium, sicut intellectus noster accipit species a phantasmatibus. sibi praesentibus. Sed non potest esse verum : quia oportet receptivum esse proportionatum agenti, sicut dicit Philosophus : quia actus activorum sunt in patiente praedisposito: intellectus autem angelicus non est proportionatus speciebus sensibilium, cum non habeat organa quibus hujusmodi species abstrahantur : nec iterum habet determinationem aliquam ad materiam, cum tamen dicit Philosophus in primo Caeli et Mundi, quod " omne sensibile est per materiam : " unde non potest recipere species sensibilium. Et ideo Avicenna in XI suae Metaphysicae, invenit alium modum : dixit enim, quod intelligentiae quas ponit motrices orbium, habent in se cognitionem orbis quem movent, et motus est ut immediate effectus ejus, sicut est cognitio artificiati in artifice per formam artis, et cognoscit quidquid efficitur per motum caeli, ut procedens a forma quam habet in se : et sic cognoscit omnia singularia, cum omnia quae sunt hic, reducantur ad motum caeli sicut ad causam. Sed hanc viam impugnat Commentator super octavo Physicorum insolubili ratione : dicit enim, quod si aliquid cognoscatur per causas universales, non habetur propria cognitio rei illius nisi per aliquid acceptum ab ipsa, cum de necessitate addat aliquid supra universale per quod sit proprium quod non est in universali nisi in potentia : sicut si cognoscerem totam dispositionem motus caeli, scirem eclipses quae possent esse in illo anno in universali, et dispositiones earum, non tamen eclipsim quae nunc est, nisi acciperem aliquid ab ipsa.

Similiter virtus intelligentiae est quasi quaedam communis causa omnium quae producuntur per motum caeli, similiter diffundens se super diversa : sed distin- guitur in eas per proprias dispositiones recipientium quae non causantur a virtute illa : unde intelligentia non poterit ea cognoscere secundum illa propria, sed tantum secundum illam communem virtutem, sicut si sol esset intelligens, non cognosceret diversitates caelorum, quae sunt ex diversa dispositione recipientium quibus diversificatur lux quam similiter emittit in omnibus coloribus, sed cognosceret colores tantum ut communicant in luce sua. Et ideo opinio sua est, quod nec cognitio intelligentiarum neque cognitio Dei provenit usque ad singularia, sed stat in universalibus, id est in causis communibus. Rabbi Moyses etiam dicit, quod Deus et Angeli non cognoscunt alia singularia nisi homines, et hoc propter conformitatem quam habent ad animam rationalem, quae continuatur eis per lumen intellectuale receptum ab eis.

Sed quia hae opiniones sunt haereticae et valde insufficientes, oportet aliter dicere. Dicimus igitur, quod Angeli recipiunt cognitionem propriam de singularibus a prima idea. Cum enim Deus producat in esse non solum formam, sed et materiam, et quidquid est proprium vel commune, oportet quod apud ipsum sint rationes propriae et communes omnium rerum, cum nihil agat sine ratione operis. Hujusmodi autem rationes producuntur ab ipso et in natura et in intelligentia, sed in natura secundum quod sunt in potentia operativa ut quibus constituuntur res in esse : in intelligentia autem vel Angelo secundum quod sunt rationes cognoscendi in virtute cognoscitiva. Unde sicut si tota natura esset unum ens continuum, et intelligeret illud, cognosceret omnia particularia, propter hoc quod omnia habet apud se : et ita cum Angelus recipiat rationes rerum a primo, prout sunt rationes cognoscendi, cognoscere poterit per eas omnia singularis.

Si autem quaeratur, quid excitat eum ad sciendum rem illam nunc simpliciter, cujus propriam rationem semper habuit

apud se? Dicimus, quod Deus operatur unica actione in qualibet operatione naturae principalius et immediatius quam natura : et ideo sicut nos cognoscimus aliquid nunc fieri per id quod accipimus a natura propria rei, ita etiam Angeli secundum quod suscipiunt divinum lumen, quod est etiam proprium operativum rei, cognoscunt nunc rem fieri. Et ideo dicitur in littera, quod cognoscunt altiori lumine : et in libro de Divinis nominibus, quod " cognoscunt singularia deiformiter, " id est, per similes ideas quibus Deus cognoscit.

Ad primum ergo dicendum, quod non reducuntur in Deum per symbola, sed reducti in Deum, de ipso veniunt in cognitionem symbolorum, sicut nos de symbolis in cognitionem Dei, resolvendo rem. in proprietates, et accipiendo proprietates ipsius ad proprietatem rei spiritualis.

Ad aliud patet solutio per ea quae dicta sunt : quoniam habent species singularium non recipiendo a singularibus, sed a prima idea.