290 EX S. C. CONCILII

disp. 8, num. 17 ; et Barbosa Coll. doct. in lib. 4, decret, c. Dilectus 26, num. 5, quod si furiosus habeat dilucida intervalla et dubitatur an actus ab ipso gestus tempore fu- roris vel lucidi intervalli, in dubio praesumitur gestus tem- pore furoris. Et ratio est, quia cum furoris morbus suapte natura perpetuus, insanabilis et desperatus sit, praesumitur durare omni tempore, et illa dilucida intervalla, quia sunt per accidens, minime praesumuntur. Limita tamen, addunt, nisi ex actus qualitate qui ita bene gestus est, ut ostendat non factum esse a demente praesumatur gestum tempore sanae mentis. Cf. Menoch. De Praesumpt. lib. 4, Prae- sumptio 45, n. 63.

Rursus notandum est cum communi Doctorum, quod ma- trimonium ab initio nullum propter compartis furorem, po- test ratihaberi et validum reddi, per novum consensum ab eadem comparte ad sanam mentem reversa denuo praestitum, dummodo tamen perduret alterius compartis consensus.

Quibus positis principiis inquirendum superest, utrum doctrina haec ad facti speciem praesentem apte quadret. Aliis verbis, videndum est, num Catharina tum ante, tum in ipsa celebratione matrimonii insaniverit, ita ut nullitas ipsius matrimonii ex defectu consensus iure concludi possit. In hoc, ut per se patet, cardo quaestionis vertitur. Ad quod facilius dignoscendum, sequentia sunt diligenter investiganda ac solvenda. 1. Qualis fuerit status mentis totius familiae Catharinae. 2. Distinguenda sunt diversa momenta in vita Catharinae, ut verus status mentis eiusdem clarius innote- scat : videlicet considerandum est.

a) tempus quod interfluxit ab eius usu rationis ad medie- tatem anni qui praecessit matrimonium.

b) sex menses ante matrimonium. c) momentum ipsum celebrationis matrimonii. Hoc modo, ni fallor, status quaestionis clarius statuitur,

apparenter oppositae testium depositiones concitantur, et veritas in re hac tam obscura evidentius patescit.

Ceu factum omnimoda certitudine praeditum habendum