COMMENTARIUS! ¿ 9 7

Neque Pontifex animadvertere praetermittit, modernos ho- mines sibi turpissime contradicere dum duella ineunt; quippe qui cum antiquarum aetatum ea répudient quae cum colore discrepent recentioris urbanitatis, duellum tamen conservent, quod e reliquiis rudioris aevi ac peregrinae barbariae originem duxit ignobilem.

Acute et sapientissime haec Leo XIII protulit atque incul- cavit, Deumque optimum maximum obsecramus ne propter hominum improbitatem vocem et operam perdiderit.

Sttieidiwn habetur cum quis propria auctoritate sibi vitam aufert; qua de causa est voluntaria et directa suipsius occisio. Nulla ratione ad suicidium perpetrami um suadentur : e contra rationis et fidei lumine docemur, suicidas tum contra Deum, tum contra seipsos, tum contra societatem gravissime delin- quere. Veros esse homicidas ex eo liquet quod homines sint et hominem interficiant; quare sapientissime D. Augustinus: Ne- que enim qui seipsum occidit aliud quam hominem occidit (a).

Nedum christianis, sed ipsis Ethnicis huius iniustitia crimi- nis perspecta fuit. Cicero tum alibi, tum De Republica, lib. VI, verbis christiano homine dignis scripsit: « Piis omnibus reti- « nendus est animus in custodia corporis, nec iniussu eius, a « quo ille vobis est datus, ex hominum vita migrandum est, « ne munus humanum assignatum a Deo defuisse videamini ». Atque Aristoteles 3 Ethicor. cap. VII, et lib. V, cap. XI invictis argumentis demonstrat contra rationem esse atque contra na- turalem inclinationem seipsum occidere. Quid ergo Christiani cogitare debent, quibus a Deo praeceptum est: Non occides?

Nescimus autem quo sint nomine illi appellandi qui tantum facinus cohonestare praesumunt vel ex fortitudinis conceptu, quem suicidae promovent in vita contemnenda; vel ex eo quod in corpus dominium habeamus; vel ex quod quamvis vita sit donum Dei, ita tamen hoc donum acceptavimus ut ei renun- tiare libere possimus, si vita concessa nobis aerumnosa, socie- tati inutilis reddatur.

Etenim vilitatem atque vecordiam potius ostendunt illi qui calamitates aliasque aerumnas ferre cum nequeant, seu melius

(n) Lib. 1. De Civil Dei. cap. XX. Sed a cap. 17 ad 20 plura et praeclara dis- putât S Doctor, atque rationes et causas refe Hit. quibus aliqui falso existimare poterant, licitum esse seipsum interimere.