A. DUBIA.

Hic sunt duo dubia.

Primo, Utrum omnis hierarchia habeat connexionem aliquam?

Secundo, de his quae ponit circa dispositionem hierarchiarum.

Circa primum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod non omnes sint connexi ad invicem : quae enim distinguuntur secundum aliquid, secundum idem non connectuntur : caelestes essentiae distinguuntur in hierarchia et ordine : ergo videtur, quod in his non connectantur.

2. Ad idem, Eorum quae connectuntur materia una, est una capacitas respectu illius : sed non omnium est capacitas, ut supra dictum est : ergo non connectuntur in unum.

3. Ad Idem, Quorum non est unum opus et officium, non connectuntur : sed diversi habent diversa officia : ergo, etc.

4. Ad idem, Unitas accidentis, secundum Philosophum, reducitur ad aliquam unitatem essentiae : sed Angeli non connectuntur sibi in essentialibus, cum quidam a quibusdam differant genere vel specie, et ita non connectuntur in aliquo accidentali, et ita in nullo connectuntur.

5. Ad idem, Secundum ea per quae est contradictio, non est connexio aliquorum : sed secundum illuminationes contradicunt sibi, ut dicitur Dan. x : ergo illuminationibus in quibus maxime videtur, non connectuntur.

6. Ad idem, Quorumcumque est connexio, est aliquid commune : sed non est invenire aliquid commune omnibus hierarchiis, cum differant in hierarchia et ordine et consequentibus : ergo in nullo connectuntur.

Ad oppositum.

1. Quorum ordo ad unum est, una est ratio illius ordinis : sed omnes hiararchiae ordinantur ad unum principium, scilicet ad Deum, quia quaelibet est deiforme similans, ut in diffinitione communi dictum est : ergo eorum est ratio una, per quam formaliter ordinantur ad unum : ergo in illo connectuntur.

2. Praeterea, Sicut est ordo in operationibus, ita etiam in operantibus : sed sicut ait Apostolus, I ad Corinth. XII, 6 : Divisiones operationum sunt, idem vero Deus, ad cujus scilicet dominium omnes reducuntur : ergo et operantia reducuntur ad aliquod unum : in illo ergo connectuntur.

3. Praeterea, Sicut se habent intelligentiae moventes ad motum, ita et Angeli ministrantes ad ministerium : sed omnes intelligentiae moventes connectuntur ad invicem secundum actum primi motoris, quia idem est semper actus moventis moti in virtute primi motoris : ergo et in ordine ministrantium connectuntur sibi illuminatione una prima.

4. Praetera, Omnia mota connectuntur ad invicem secundum actum primi motoris, quia idem est semper actus moventis et moti : ergo eadem ratione ad omnia illuminata connectuntur sibi in lumine primo.

Solutio. Dicimus, quod sicut in intellectuali lumine ultimum recipit splendorem primi mediante secundo, sicut terra recipit a sole mediante aere, et ideo haec tria connectuntur in uno lumine, sed ex

parte recipientium, quae sunt diversae dispositionis, est distinctio luminis : ita etiam a Deo non descendit aliquod lumen in inferiores nisi per medios, aut secundum actum, quando illuminant ultimos, aut secundum habitum, quando ultimi illuminantur a primo immediate : tunc enim mediis etiam de eodem infunditur illuminatio eminentius, ut possint alios de hoc illuminare : et ideo omnes in uno lumine descendente a primo per media omnia in ultima connectuntur : nec oportet quaerere continuitatem aliquam, nisi ordinis tantum, qui tantum facit in spiritualibus sicut continuitas in corporalibus. Licet etiam sic connectantur in uno lumine, tamen secundum illud diversimode perficiuntur secundum diversitatem capacitatis eorum, sicut eamdem doctrinam quidam recipit per modum demonstrationis, quidam per modum inductionis, alius per auctoritatem. Et concedimus rationes ad hoc.

Ad primum vero dicendum, quod distinctio eorum in hierarchia et ordine est a diversa capacitate recipientium idem lumen diversimode : et ex hac parte non connectuntur. Et similiter dicendum ad secundum.

Ad tertium dicendum, quod in diversis officiis et operantibus est lumen dirigens quo reguntur, et in quo connectuntur.

Ad quartum dicendum, quod in omnibus est una natura spiritualis per analogiam, secundum quam sunt capaces divini luminis hoc vel illo modo, sicut etiam natura diaphani est in pariete ut in termino, et secundum pervie- tatem, et in sole secundum actum lucendi : et sic connectuntur etiam in essentiali.

Ad quintum dicendum, quod illuminationes non sunt causa contradictionis, licet circa eas sit contradictio, quando ab uno habentur, et ab alio non : et per eas fit concordia, ut dicitur Job, xxv, 2 : Qui facit concordiam in sublimibus suis.

Ad sextum dicendum, sicut ad primum.

Circa secundum sic proceditur.

1. Videtur inconvenienter dicere, quod dispositio prima est occultior et invisibilior. Aut enim intelligit de visione exteriori, et sic omnes aequaliter sunt invisibiles, quia privatio non suscipit magis et minus : aut intelligit de visione intellectuali, et sic nulla est invisibilis, eo quod lumen quod in omnibus recipitur, sit intellectuale : ergo prima non debet dici invisibilior.

2. Item, Videtur quod non sit simplificata : simplex enim non simplificatur eo quod nunc sit simplex : sed illuminatio primi luminis est simplex, cum non habeat causam compositionis, sicut habet illuminatio secundi a primo et secundo : cum ergo illuminatio primae hierarchiae sit immediate a primo lumine, videtur quod non sit simplificata.

3. Praeterea, In capite primo dictum est, quod " per illuminationes an-" gelicas restituimur in simplum radium, " qui est divini luminis radius, quo illu-" minatur prima hierarchia : " ergo non videtur posse simplificari.

4. Praeterea, Diffinitio simplicis est, quod non habet partem, et datur p gationem : nullius autem hierarchiae illuminatio habet partem : ergo videtur simplicitas non posse appropriari primae hierarchiae, cum privatio non recipiat magis et minus.

51 Item, Videtur quod male dicatur unificata, cum sit una illuminatio et ab uno descendens.

6. Praeterea, Videtur idem esse simplificata et unificata, et ita videtur ibi esse nugatio.

7. Item, Videtur quod non sit manifestior, cum neque sit manifestior quoad nos, cum sit in ante data, neque secundum naturam : secundum idem enim non potest aliquid esse manifestius et occultius : dicta est enim occultior secundum naturam, quia s implicior : ergo secundum naturam non potest esse manifestior, et sic nullo modo.

8. Item, Videtur quod non sit ante data : cum enim non sit ibi prioritas temporis vel loci, videtur quod sit ante secundum ordinem dignitatis, vel secundum ordinem naturae. Sed non dicitur primo data dignitate : quia ex hoc non est aliquid universalius, quia est prius dignitate : quod tamen de ipsa subditur. Si autem est ante data natura, aut prioritate generis, et hoc non potest esse, quia sic esset imperfectissima, quia quod scitur in universali, scitur imperfecte et in potentia : aut prioritate causae, et hoc iterum non potest esse, quia oporteret quod primi illuminarentur secundum operationes inferiorum, ut causantes eas, et sic esset confusio actionum : ergo non est ante data.

9. Praeterea, Videtur idem significari per hoc quod dicit ante data et primo lucens : et ita videtur esse nugatio.

10. Item, Videtur quod non sit primo lucens. Illa enim dicuntur lucere primo in intellectu, sine quibus nihil potest sciri: eis tamen scitis non necesse est scire aliquid aliorum, ut sunt principia : et haec cognitio est imperfectissima : ergo non videtur illuminatio primae hierarchiae esse primo lucens : sic enim nihil cognoscerent particularium.

11. Praeterea, Ubi est primo et posterius lucens, est ordo rationis in accipiendo : sed talis ordo non est in Angelis, cum nobiliori modo accipiant, quia per theophanias : ergo non videtur, quod sit ibi illuminatio primorum primo lucens.

12. Item, Videtur quod non sit universalior : cognitionem enim de Angelis oportet nos accipere per eorum cognominationes : sed illi de ultima et media hierarchia ex nomine ordinum dicunt praelationem super multa, ut Principes et Archangeli : illi vero de prima nominantur ab habitu, qui salvatur in uno, scilicet charitate vel scientia : ergo eorum illuminatio non est universalior.

13. Praeterea, Cognitio universalior

est minus certa, et magis indeterminata : sed illuminatio primae hierarchiae facit cognitionem certissimam : ergo, etc.

14. Praeterea, Nulla cognitio universalis est certa nisi determinetur per materiam vel per differentias : haec autem non sunt in prima hierarchia : ergo cum cognitio ejus sit perfecta, videtur quod non sit universalior.

15. Item, In omnibus hierarchiis est illuminatio ordinata ad actum : haec autem est secundum quod oportet : ergo non debuit specialiter dici de prima hierarchia.

16. Praeterea, Quod est esse secundum quod non oportet, est principium corruptionis : sed in nulla hierarchiarum est principium corruptionis : ergo non est ibi forma secundum quod non oportet: et sic contrarium non est proprium primae.

17. Praeterea, Quod est in uno, non effunditur : sed forma omnis habet esse in uno : ergo improprie dicitur effundi.

Solutio. Dicimus, quod illa attribuuntur primae hierarchiae secundum quod maxime accedit ad primum, non quin aliae participent illa secundum suum modum.

Ad primum ergo dicendum, quod invisibilis dicitur non quantum ad visum exteriorem, sed quantum ad visum intellectus. Et cum invisibile dicatur tribus modis secundum Philosophum, scilicet quod nullo modo videtur, et quod est male visibile propter excessum luminis, et quod difficile videtur ut parum habens de lumine, dicitur hic invisibilis illuminatio propter abundantiam luminis : quia accipitur a prima hierarchia in ipso fulgore divino : et privatio recipit magis et minus non per se, sed ratione affirmationis quam consequitur, quae potest secundum magis et minus participari secundum accessum ad primum.

Ad secundum dicendum, quod non dicitur illuminatio simplificata per recessum ab aliqua compositione, sed per ac- cessum ad unum maxime simplex. His duobus modis dicitur aliquid secundum magis et minus unum, non sicut compositio in aliquam illuminationem : hic tamen dicitur simplificata magis propter accessum ad unum, supra quod . fundatur negatio, quae est non habere partem : sic enim etiam punctum dicitur unum simplex unitate quam habeat. Et per hoc patet solutio ad duo sequentia. Ad quintum dicendum, quod dicitur univocata active : quia reducit ad unum univocans.

Ad sextum dicendum, quod simplificata dicitur secundum quod exit ab uno, quia per hoc habet rationem compositionis : univocata vero dicitur secundum quod reducit in unum.

Ad septimum dicendum, quod secundum naturam est manifestior et occultior, sed diversa ratione. Est enim occultior secundum propinquitatem ad divinum lumen, quod propter sui altitudinem occultum est.Unde de eo dicitur, I ad Timoth. VI, 16, quod lucem habitat inaccessibilem. Est vero manifestior secundum maiorem participationem divini luminis, quod licet in se occultum sit, est tamen ratio et causa omnis manifestationis.

Ad octavum dicendum, quod dicitur esse ante data prioritate causae, in quantum illuminatio prior est causa illuminationis sequentium : quia per primos illuminantur secundi ad suas operationes et illuminationes inferiorum, et sunt in primis eminenter, in aliis vero secundum suam proportionem : et ideo non fit confusio ordinum.

Ad nonum dicendum, quod dicitur prius data, secundum quod propinquius accipitur a primo. Primo vero lucens, secundum quod irradiat ad manifestationem sequentium.

Ad decimum dicendum, quod hoc intelligitur de primo lucente incomplexo : primum enim incomplexum non facit scire, nisi addantur propria principia complexa. Sed de lucentibus incomple-

xis est e converso : quoniam primum lumen est efficax ad notificandum quodlibet particulare, super quod convertitur:

sicut etiam in lumine solis manifestatur quodlibet visibile.

Ad undecimum dicendum, quod rationis ordo est in primo lucentibus, quae sunt complexa, sicut est ordo principiorum ad conclusiones : sed in his quae sunt primo lucentia secundum accessum ad primum lumen, est via cognoscendi per theophanias.

Ad duodecimum dicendum, quod dicitur esse illuminatio primorum universalior, non sicut per abstractionem, sed per modum artis, qui est modus compositionis. Forma enim artis dum est in artifice, est communis ad quodlibet artificiatum illius speciei, sicut ad quamlibet domum forma domus : sed quando jam recipitur in materia, efficitur singularis : et quanto est prior artifex, forma sua est magis communis, licet apud ultimum sint multipliciores formae. Sicut ponentes intelligentias movere caelum (per quarum motum secundum diversitatem situs est tota diversitas generabilium), dicunt formas omnium inferiorum esse apud intelligentias, sicut artificiata apud artificem : et licet motor orbis lunae, qui est inferior, habeat plures rationes apud se, secundum quod cognoscit proportionem motus sui ad omnes superiores, motor vero solis pauciores, quia deficiunt proportiones quae sunt inferiorum ad ipsum, sunt tamen formae ejus habentes secundum virtutem omnes illas quae sunt in inferioribus, et ideo sunt universaliores. Similiter illuminatio primae hierarchiae habet virtute in se omnes quae multiplicantur in inferioribus, et ideo universalior est. Et per hoc patet solutio ad duo sequentia, quae procedunt de universali abstractionis.

Ad decimum quintum dicendum, quod dicitur hic illuminatio secundum quod oportet, non secundum ordinem ad actum, sed secundum quod forma magis infusa est in una ratione formae, secun- dum quod magis est simplex per accessum ad unum primum : nec tamen dicitur quod in aliis sit secundum quod non oportet. Et per hoc patet solutio ad sequens.

Ad ultimum dicendum, quod forma naturalis non est nisi in uno, et ideo proprie non potest dici effundi: sed de forma rationis, de qua hic loquitur, aliter est : quia sicut coloris species defertur per lumen ad visum, ita etiam per lumen intellectus agentis defertur species cognitionis, quae est intentio rei, ad animam, et similiter etiam per lumen divinum, et ideo dicitur effundi. Vel dicendum aliter, quod sicut quidam dicunt, forma cognitionis eadem est in re et in omnibus cognoscentibus : quia unusquisque cognoscit veram quidditatem rei qua res habet esse : hoc enim est objectum intellectus : et ideo quia in pluribus est, dicitur effusa. Sed tamen intelligendum est, quod non est eadem forma secundum esse quod habet in anima in qua est per modum accidentis ut intentio quaedam, et secundum esse quod habet esse in re, prout est substantia rei : est tamen eadem in ratione subjecti : quia id quod perficit esse rei, est extra objectum cognitionis apud omnes cognoscentes rem illam.