5 1 0 COMMENTARIUM

ferri, ut patet ex particula vero; ergo et in praecedenti para- graphi parte sermo est de imaginibus impressis , non pictis, non sculptis; quibus de cetero preces non adnectuntur. 3. St- etit Legislator prohibet quominus novae imagines publicentur, imo multo magis prohibet impressarum plubicationem, cum sint ab Ecclesiae decretis difformes; picturae autem et scul- pturae non publicantur, sed exponuntur. 4. Videtur demum Le- gislator obviare voluisse sacrarum imaginum ab Ecclesiae sensu et decretis diflbrmium celerrimae diffusioni, quae per novas in- ventiones plane obtinentur; quod de picturis atque sculpturis non potest intelligi.

Quid autem de numismatibus, vulgo medaglie? Neque has sub lege comprehendi putandum est; tum quia alio nomine ve- niunt, et minime nomine imaginum impressarum; tum quia preces, de quibus legifer loquitur, non videntur esse brevissi- mae illae iaculatoriae, quae aliquando in sacris numismatibus insculpuntur ; tum quia numismata non imprimuntur. Quidquid demum sit, lex haec quoad sensus extensionem est valde dubia, neque nobis aperte Legislatoris voluntatem significat; in dubio autem de sensu legis quod minimum esse sequendum iura docent.

Distinguit porro Leo XIII imagines impressas atque diffor- mes ab sensu et decretis Ecclesiae ab imaginibus imprimendis, quasque imprimi prohibet sine competentis ecclesiasticae pote- statis licentia. Imagines igitur impressae et antiquae esse pos- sunt et recentissimae; etenim illarum series pervenit ad diem usque promulgationis Constitutionis Officiorum ac munerum; si enim ea die imagines quaecumque ab Ecclesiae sensu de- cretisque difformes confectae fuissent, profecto erant impressae. Qua de causa imagines impressae illae omnes dicendae sunt et habendae quae praecedunt praesentis Constitutionis promuh gationem; quae cum a sensu et decretis Ecclesiae sint plane difformes, absolute prohibentur : Omnino vetantur. Ergo neque in publicum usum, neque privatum adoptari possunt (a).

(a) Quoniam imagines impressae quae hanc praecedunt Constitutionem antiquae esse possunt, et etiam antiquissimae, conformes, nec ne, sint Ecclesiae decretis, eas quomodolibet definire oportet. Imagines igitur antiquae illae sunt, quarum typus iam confectus est, et ab Ecclesia tacite vel expresse probatus, aut improbatus; novae vero quae novis typis aut descriptionibus linearibus, vulgo disegni confectae fuere; et aliquando typis ab Ecclesia probatis respondent, aliquando non respondent.