338 ^ COMMENTARIUM

ginis, Mortuorum, Hebdomadae Sanctae etc., aliquid sive adden- do, sive detrahendo immutaretur.

Equidem illae poenae abrogatae in novo iure reperiuntur, cum ex praescripto Constitutionis Officiorum ac munerum nulla alia poena legis transgressores teneantur, nisi damno quod eis necessario obvenire dignoscitur ob proscriptionem novarum Editionum ab authentica difformium.

Atque advertatur has novas editiones iri prohibitum, quam- vis immutatio admissa sive per mutilationem, sive per interpo- lationem, sive per transpositionem etc. levioris sit momenti; nam nemo quidquam immutare praesumat, inquit Legislator.

Ex lectione paragraphi apparet autem, singulis facultatem libros liturgicos imprimendi factam esse, cum et nemo exci- piatur, et nihil requiratur aliud nisi conformitas cum editioni- bus authenticis. Qua de causa Editores etTypographi quicum- que ob eiusmodi a Leone XIII concessam licentiam possunt quoscumque libros liturgicos imprimere, id unum prae oculis habentes, ut novae editiones sint plane conformes editionibus authenticis, cum sin minus ipso facto proscriptae mansurae sint; hinc neque facultate S. Congregationis Rituum, neque Epi- scoporum licentia pro eiusmodi novis editionibus conficiendis, post Leonis XIII Constitutionem, indigent.

Neque huic sententiae opponitur § 33; ibi enim agitur de edendis Collectionibus Decretorum singularum Romanarum Con- gregationum; libri liturgici autem nec sunt decreta, nec sub nomine Decretorum veniunt.

Neque opponitur § 41, qua Christifideles tenentur praeviae censurae ecclesiasticae subiicere libros qui Divinas Scripturas, S. Theologiam etc. respiciunt; etenim inter libros ibi recensitos non recensentur libri liturgici; ea deinde paragrapho agitur de Institutionibus, aliisque lucubrationibus ab variis auctoribus in Sacras Scripturas, Theologiam, Historiam Ecclesiasticam confe- ctis; at libri liturgici tales non sunt.

Sed neque opponitur § 44, qua Typographis et Editoribus librorum significatur, novas eiusdem Operis approbati editiones novam approbationem exigere; nam libri liturgici nec Opera sunt, nec nomine Operum veniunt.

Equidem dubitamus vehementer, an haec concessio dura- tura sit; sed usque dum non revocetur, sententia a nobis pro- pugnata vera ac certa videtur.