EPISTOLA ENCYCLICA 361

fraterna unanimitate, non sine consilio vestro, constituant, effi- ciant.

Ad ipsos ex Manitoba catholicos nominatim quod attinet, futuros aliquando totius voti compotes, Deo adiuvante, confi- dimus. Quae spes pr imum sane in ipsa bonitate caussae con- quiescit: deinde in virorum, qui res publicas administrant, ae- quitate ac prudentia, tum denique in Canadensium, quotquot recta sequuntur, honesta voluntate nititur. Interea tamen, quam diu rationes suas vindicare nequeant universas, salvas aliqua ex parte habere ne recusent. Si quid igitur lege, vel usu, vel hominum facilitate quadam tribuatur, quo tolerabiliora damna, ac remotiora pericula fiant, omnino expedit atque utile est con- cessis uti, fructumque ex iis atque utilitatem quam fieri potest max imam capere. Ubi vero alia nulla mederi ratione incom- modis liceat, hortamur atque obsecramus, ut aucta liberalitate munificentiaque pergant occurrere. Non de salute ipsorum sua, nec de prosperitate civitatum mereri melius queant, quam si in scholarum puerilium tuitionem contulerint, quantum sua cui- que sinat facultas.

Est et aliud valde dignum, in quo communis vestra ela- boret industria. Scilicet vobis auctoribus, iisque adiuvantibus, qui scholis praesunt, instituere accurate ac sapienter studiorum rationem oportet, potissimumque eniti ut, qui ad docendum accedunt, affatim et naturae et artis praesidiis instructi acce- dant. Scholas enim catholicorum rectum est cum florentissimis quibusque de cultura ingeniorum, de litterarum laude, posse contendere. Si eruditio, si decus humanitatis quaeritur, hone- stum sane ac nobile iudicandum Provinciarum Canadensium propositum, augere ac provehere pro viribus expetentium di- sciplinam institutionis publicam, quo politius quotidie ac per- fectius quiddam contingat. Atqui nullum est genus scientiae, nulla elegantia doctrinae, quae non optime possit cum doctrina atque institutione catholica consistere.

Hisce omnibus illustrandis ac tuendis rebus quae hactenus dictae sunt, possunt non parum ii ex catholicis prodesse, quo- rum opera in scriptione praesertim quotidiana versatur. Sint igitur memores officii sui. Quae vera sunt, quae recta, quae christiano nomini reique publicae utilia, pro iis religiose ani- moque magno propugnent : ita tamen ut decorum servent, per- sonis pareant, modum nulla in re transiliant. Vereantur ac