DUBIUM.

Hic est dubitatio de his quae in Littera Deo attribuit.

Videtur enim falsum dicere.

1. Quod enim incomparabiliter est remotum, non. participatur : sed divina bonitas participatur a rebus, ut dictum est cap. IV : ergo Deus non est remotus incomparabiliter a rebus.

2. Praeterea, Videtur circa hoc falsum esse quod dicit communiter, quod Deus aequaliter est prope cuilibet rei, sed res non aequaliter appropinquant sibi : habitudo enim unius ad alterum est quaedam relatio, quae salvatur in utroque extremorum : si igitur Deus se habet eodem modo propinquitatis ad res, oportet

ut ille modos sit etiam in. omnibus quae appropinquant sibi.

3. Praeterea, Impossibile est idem eidem esse vicinum et remotum : sed cui est vicinum aliquid, illud est vicinum sibi, et similiter est de remoto : si igitur Deus esset vicinus alicui rei distanti ab ipso, ipse simul esset distans et propinquus rei eidem, quod esse non potest.

4. Praeterea, Sicut idem quod est unum in substantia, facit indifferens in substantia, ita aequale quod est unum in quantitate, facit indistantiam quantitatis : si igitur est aequalitas propinquitatis Dei ad rem, et e converso, non enim potest intelligi, quod plus distet unum ab altero quam e converso, oportet quod eadem propinquitas sit Dei ad rem, et e converso : et ita non potest esse, quod ipse non aequaliter distet ab his quae non aequaliter distant ab ipso.

5. Item, Videtur quod non sit universale : quod enim universale est, minus proprie est causa rei : cum igitur Deus sit propinquissima causa uniuscujusque, non est universale principium.

6. Praeterea, Quod est magis universale, est minus efficax ad cognitionem rei : unde per causam universalem scitur res quia et non propter quid : sed Deus seipso cognoscit perfectissime omnia : ergo non est causa universalis.

7. Item, Videtur quod non sit fundamentum : hoc enim attribuitur materiae, quae sola inter caetera removetur a Deo : ergo incongrue dicit de ipso fundamento.

Solutio. Dicendum ad primum, quod Deus quidem quantum ad eminentiam suae naturae, quae non participatur ab aliquo, dicitur incomparabiliter supercollocatum, sed quantum ad attributa quae sunt alterius rationis ab essentia, licet non sit alia secundum rem, participatur a rebus, et praecipue a supremis substantiis participantibus bonitatem ipsius et sapientiam et alia attributa : et

secundum hoc dicitur esse in medio eorum.

Ad secundum dicendum, quod ratio illa tenet in relativis in quibus innascitur relatio ex motu circa utrumque extremum, et non in his in quibus est motus in altero tantum, sicut columna immobili manente fit dexter et sinister. Unde quantum ex parte columnae similiter se habet ad ea quae dissimiliter se habent ad ipsam. Similiter Deus eodem modo se habet quantum est ex parte sui, rebus diversimode accedentibus ad ipsum.

Ad tertium dicendum, quod quando aliquid appropinquat alteri ex hoc quod ambo communicant idem, tunc oportet quod si unum vicinatur alteri, quod et e converso, sicut si ambo participent albedinem, eamdem rationem propinquitatis habent in ipsa : propinquitas autem Dei ad res non est per hoc quod Deus aliquid communicet, cum ipse sit quidquid habet, sed alia sunt per hoc quod aliquod participant de attributis ejus : et ideo non est eadem ratio propinquitatis in utroque extremorum.

Ad quartum dicendum, quod aequalitas non est rei ad Deum per hoc quod participet aliquid idem cum ipso, sed quia accedit ad ipsum secundum quod potest: propter quod etiam dicitur homo fieri ad similitudinem Dei, ut per praepositionem ad, notetur distantia a perfecta similitudine.

Ad alia duo dicendum, quod Deus non dicitur universale per abstractionem, sed sicut virtus non coarctata ad aliquid, et haec est propria causa rei, et perfecte demonstrans rem, firmiter tenens ipsam in esse et in virtute sua. Vel dicitur fundamentum ad similitudinem fundamenti, quod est primum in re. Et similiter virtus divina est prima, supra quam stabiliuntur omnes virtutes sequentes tam naturales quam gratuitae.

7