REATINA 567

versale, seguita la morte della sua erede usufruttuaria, siano fatte celebrare Messe da Requiem numero 400 in suf- fragio dell'anima di esso testatore annualmente » - quare proposito dubio: « an constet de perpetuitate, seu tempo- ralitate etc. - die 30 Iulii 1785, - non obstantibus ¡verbis infrascritti eredi, quibus usus est testator, responsum pro- diit : affirmative ad primam partem, negative ad secwi- dam ».

LEGATUM TEMPORANEUM V I D E R I . Sed ex adverso in pri- mis praenotandum est, quod in hisce quaestionibus plurimi valent coniecturae et praesumptiones, ex quibus coniici pos- sit non satis expressa testatoris voluntas; et, si non obstan- tibus praesumptionibus ac coniecturis, testatoris voluntas adhuc dubia maneat, tunc tantum inhaerendum esse favori piae causae. Idcirco De Luca, de Legatis, Dis. 55, n. 2 ait, quod quaestio videtur potius facti quam iuris, certam ac determinatam non respiciens regulam cuicumque casui ap- plicabilem, sed pro singulorum casuum qualitate et circum- stantiis decidenda est.

Hac de re perpendendum est num verba directa a testatore fuerint in personam haeredis, quia si primo haeredi suo no- mine proprio ac appellativo onus iniunctum fuerit, tunc fa- vor piae causae invocari non potest, sed haec ratio legandi ita operatur, ut legatum personam legatarii non egredia- tur. Ad rem ait De Luca de ILeg., Dis. 34, § 7: « ubi ha- beatur contraria voluntas etiam praesumptiva et coniectu- ralis, tunc nulla ratio habenda veniat de hoc privilegio, quod operativum est circa defectus respicientes solemnita- tes, seu alias a subtilitate iuris positivi provenientes, non autem a voluntate, quam non supplet, ex frequenter de- ductis sub tit. de testim. ». - Hic casus est, praesertim quando occurrit dictio seu verbum infrascripti, dicti haere- des : ita De Luca, ibidem § 3. Et clarius Rota coram Bu- ratto dec. 187, § 9, habet : « aliquod onus non censetur perpetuum quando ponuntur verba dicti, infrascripti haere- des ; ita ut in casu non valeant coniecturae in contrarium ».