368 ABELLINEN.

mulier vero nullimode explicite et directe de inconsumma- tione deponit, eiusque autem testimonium ex iis quae eadem mulier narrat non videtur nimis attendendum ex defectu saltem scientiae.

Quare cum ex argumento physico et morali pro incon- summatione non certo, sed solum probabiliter concludi posse videtur, ad propositum dubium, mihi respondendum esse vi- detur : non satis constare de inconsummatione.

VOTUM CANONISTAE. Memor verborum quae habentur in Instructione Supremae Universalis inquisitionis 10 Iunii 1885 « matrimonium semper validum praesumitur, nisi evidentes rationes nullitatem eiusdem demonstraverit » humillime quod sentio submitto, ait canonista.

An in matrimonio inter Stanislaum et Evelinam con- sensus defecit?

Sponte confìteor. Temerario iudicio saepe laboravi dum evolverem hunc processum. Omnes testes conspirant ad de- monstrandam severitatem dominae matris in filias suas, ad exagerandam repugnantiam Evelinae a contrahendo ma- trimonio cum Stanislao quin recordati sint de hospitali- tate facta sponso ante nuptias per plures hebdomadas prope cubiculum Evelinae, quae futuro sponso inserviebat uti hu- millima famula procul ambo ab oculis matris, quae licet optima fuerit, in periculo tamen constituebat filiam. Quo- modo concordari potest filias vixisse velut claustralis et ta- men plura itinera perlonga confecisse sine comitatu ? Eve- lina abhorruisse a futuro sponso, et in visitationibus eius omnia convenientia adimplevisse quae solent puellae cum iuvenibus exercere. Sed ad alia transeamus. Sacramentum matrimonii, quod conficitur mutuo consensu, scilicet mutua voluntate non solum interius, sed etiam exterius annuente, maxima libertate debet confici. Voluntas humana per se li- bera est. Homo non flectitur, nec repugnat si caret illustra- tione mentis, nec cogitur ad actum. Mens est prima motrix, suis luminibus voluntatem vel inclinat vel opponit. Etiamsi homo fuerit in abysso vel in profundo maris, semper in