PARISIEN. 569

Acta, Tom. XXXII. fase. CCCLXXVIII. 24

quatenus scilicet cum eos lex proprii territorii ibi non obli- get, nec inhabilitate obligare possit; nihil prorsus confert in casu contrario, non subditi nempe commorantis in loco, ubi lex inhabilitans viget; cum nulla sit legislatori pote- stas circa iuridicam personarum non sibi subditarum capa- citatem. Nec pariter est, ut quis insistat in verbis citatae Instructionis S. Officii : « Quatenus localis, afficit territo- rium, eosque, qui ibi matrimonio iungendi sunt, obligat ». Ipse enim contextus satis ostendit, ibi S. C. nec a longe respexisse casum non subditorum contrahentium in loco, ubi viget lex Tridentina ; bene vero eius mentem fuisse decla- rare, dictam legem nedum obligare subditos in proprio ter- ritorio manentes (localis); sed eosdem obligare etiam extra territorium contrahentes (personalis). Ceterum habemus hac in re apertam declarationem Assessoris S. Officii in epi- stola ad Rmum Secretarium S. C. C. diei 3 Maii 1898, qua asseritur in Archiviis S. Officii nullam decisionem re- pertam fuisse circa casum, de quo agimus ; quod demon- strat, aliam prorsus fuisse S. C. mentem in edenda Instru- ctione diei 14 Decembris 1859.

Qua de re ex hucusque dictis iam concludere liest, Tri- dentini decretum « Tametsi » nec qua lex generalis est, nec qua localis, nec qua personalis afficere peregrinos ve- nientes ex loco, in quo idem decretum publicatum non est, ideoque valere matrimonium quod ab ipsis clandestine con- trahatur in loco eidem decreto subiecto.

Et ceteroquin qui contrarium sustineret, necessario unum ex his admittere cogeretur : vel scilicet quod peregrini ve- nient ex loco a Tridentina lege immuni, nullimode contra- here valide possent matrimonium in loco ubi eadem lex vi- get; vel quod ad valide contrahendum deberent ibi domici- lium vel quasi-domicilium acquirere; vel demum quod re- quireretur licentia proprii contrahentium parochi. Atqui primum inauditum in iure, contrarium libertati coniugiorum et alienum prorsus est a litera et spiritu legum ecclesia- sticarum. Cfr. Benedictum XIV De Syn. XII, V, n. 5,