582 APPENDIX III .

Uter coram tribunali. - De contractu hoc honanensi dicendum omnino restat quod Beatus Ligorius scribit in sua Theologia, lib. 3, tract. V, n. 843 De contractibus: « Gratis autem asseritur hoc esse mutuum virtuale, cum hic contractus omnino differat a mutuo. In mutuo enim, si perit res oppignerata, mutuatario périt; hic autem, si perit res censuata, cernitori perit. » Et auctor hic remittit ad num. 813 , ubi agitur de venditione cum pacto retrovendendi.

Secundum punctum. - Cum ille contractus sic in favorem Petri vel venditoris, sequitur, et est, summam seu pretium receptum a Paulo censeri et revera esse alienatam, ita ut nunquam repeti possit ab ipso, neque ad hoc illi datur actio in tribunali. Unde fit ut multae familiae tales possideant terras a 60, 100, 200 etc. annis quas aliquando postea prae paupertate, ut sibi parent ad manducandum, aliis cedere cogantur pro medietate tantum pretii primitivi ab ipsis dati : quod quidem non sic facerent, si possent cogere Petrum ipsum pecuniae duplo maioris receptorem ad restituendum, sicut fit in mutuo. Interim Petrus, dives effectus, ad libitum censurât vel emit alias terras fertiliores, primis derelictis, ad quas recuperandas equidem ius habet, sed non volunta- tem. Unde iterum de isto nostro contractu scripta fuerunt verba ista B. Ligorii, lib. 3, tract. V. n. 840, De contractibus: « Nec valet dicere huiusmodi contractum esse quoddam mutuum virtuale, nam in mutuo cogitur mutuatarius reddere eamdem sortem, sed in censu (tang) ca- pitale fit demortuum et tantum reddi potest ad arbitrium venditoris. » Uno verbo, quidquid B. Ligorius ipse, et Bouvier, et alii theologi dicunt de contractu venditionis cum pacto reemendi, et de censu, verum omnino est de nostro contractu.

Quod autem in provincia Sutchuen, unde casus fuit expositus S. C, contractus, de quo agitur in Synodo et Theologia D. Perocheau, non istituatur eodem modo quo in Honan, rationes dubitandi sunt : 1. Quod contractus ille ut simplex mutuum usurarium vel antichresis praesen- tetur, noster autem omnino rationem habet census et venditionis cum pacto reemendi, t. Quod antea alio modo iudicabatur ab aliis missio- nariis in illa provincia, ut scitur et verbis Synodi, in qua asseritur Epi- scopum Agalhopolitanum contra praxim antiquam primum fuisse qui, hanc ut vetustatem erroris considerans, usurarium esse pronuntiavit contractum Sutchuen. 3. Quod ex expositione illius contractus, ut in- stituitur in Theologia Perocheau, De contractibus ; satis clarum apparet omnino differre a contractu in provincia Honan usitato. Sic enim ex- ponit : Oppigneratio, ut apud Sinas obtinet, est contractus quo quis fundum vel domum alterius in pignus accipit, tradita domino pecuniae