392 COMMENTARIUM

in trasgressores huiusmodi statuta fuerit; attamen nescimus quomodo gravi peccato excusari possint, cum legem in re gravi, et plurimorum maiorum parente transgrediantur.

Licentia tamen concessa invalida est existimanda; cum enim Episcopi in huiusmodi facultatibus concedendis non or- dinaria, sed delegata utantur potestate, eis transgredí non licet conditiones ab delegante pro eiusmodi facultate concedenda praescriptas, praesertim si conditiones modo absoluto et impe- rativo, ut in casu, praescriptae fuerint. Tantum enim delegata potestas extenditur, quantum delegantis voluntas; cum ergo constet, deleganti voluntatem illam esse, ut delegatus cum deleetu tantum, et ex iusta et rationabili causa concedat facultates libros prohibitos legendi, manifestum est delegati potestatem his arctari limitibus, cum ultra illos non extendatur voluntas delegantis.

64. Duplicem sanctionem paragrahus 26 continet: l . n e qui facultatem apostolicam legendi et retinendi libros prohibitos con- secuti sunt, idcirco putent se legere et retinere posse libros quoslibet aut ephemerides ab Ordinariis locorum proscriptas. Alia est, qua iidem gravi praecepto obstringuntur libros veti- tos ita custodire ut ad aliorum manus non perveniant; ne sci- licet, aliis eos vendant , commodent , ad legendum porrigant. Utraque sed vero lex antiquo vel iure vel consuetudine prae- scripta reperiebatur.

Etenim quantum ad prohibitionem legendi retinendique li- bros ab Episcopis proscriptos, huiuscemodi decretum a S. Con- gregatione Indicis promulgatum fuerat:

« Feria VI, Die 6 Decembris 1895.

« Proposito dubio : u t rum qui habent generalem facultatem « legendi libros in indice librorum prohibitorum contentos, le- « gere licite possint etiam libros ab Ordinario proscriptos, sine « speciali eiusdem Ordinarii licentia ?

« Eminentissimi Patres responderi mandarunt : Negative ». Id vero plane rationi conforme erat atque regulis iuris; et-

enim nunquam per facultatem generalem intelligitur Legislator legi particularis loci derogare, nisi expressam de ea mentionem iniiciat; quod plurimis quidem demonstratur, sed etiam quia quaslibet particularium locorum leges , statuta, consuetudines Princeps ignorare supponitur.