394 COMMENTARIUM

siti sunt, sedulo invigilent, ne libri prohibiti in manus eorum veniant, qui legitima facultate illos legendi destituuntur. Opor- teret illos separato in cubiculo custodire, cuius nemini pateat accessus, atque illis tantummodo tradere, qui aut legitimam fa- cultatem exhibent, aut illam esse consecutus certo custodes et Bibliothecam sciant ; aliis minime, ne gravi peccato et plurimo- rum maiorum congerie rei fiant. Qui vero in sua particulari bibliotheca libros prohibitos retinent, ne illos alicui commodent qui munitus legitima facultate non fuerit, neve visitantibus si- milibus illos legere permittat.

65. Sacra Indicis Congregatio solita est accurato pr imum examini, deinde proscriptioni illos subdere libros qui ad eam denunciantur, atque in denunciatione causae et motiva expo- nuntur, ob quae condemnationem mereantur. Non enim per seipsam in cognitionem devenire potest omnium noxiae lectio- nis librorum, qui in universo publicantur orbe. Porro idipsum Episcopis contingere solet; non omnes perniciosos libros imme- diate cognoscere possunt; opportunis ergo denuntiationibus Chri- stifideles efficere debent, ut eorum notitia et pravitas ad iudi- cium episcopale deferatur. Denunciatio igitur necessaria est, ne libri noxii impune cum incredibili animarum ruina circumfe- rantur.

Omnium porro Christifidelium est pravos libros denunciare sive Episcopis, sive Apostolicae Sedi, quo nomine intelliguntur Congregationes etiam Supremae Inquisitionis, Indicis, et S. Con- gregationis de Propaganda Fide pro regionibus ei subiectis. Cum singuli mala coercere iuxta proprias vires facultatesque teneantur, idcirco legislator a denunciatione neminem excipit (1);

(i) Felix Grimaldi in libro Les Congrégations Romaines pag. 267 scripsit : « L' Index est un tribunal ; et en vertu de ce mode d'être, pour qu'il s'occupe d'une « publication quelconque, il faut et il suffit que cette publication lui soit déférée « par une personne ayant Jurisdiction dans l'Eglise. Cette personne fait l'office de « ministère public. Si un simple Prêtre ou même un laïque voulait dénoncer un « ouvrage, il est assez probable que l'Index ne s'en occuperait pas ». Haec minime vera sunt. Etenim apud S. I. Congregationem a quibuscumque, et quidem utriusque sexus hominibus, denunciationes acceptantur; unum exigitur, ut denunciator causas exponat ob quas librum proscriptione dignum iudicat, et errores indicet, quibus sit liber aspersus. Librum deinde cum animadversionibus a denunciatore paratis Rñius Congregationis Secretarius ad unum vel plures consultores mittit, qui in ea scientia sint versati de qua liber agit. Hi autem rem suam agunt ad tramites Constitutionis Sollicita et provida a Benedicto XIV lata, quae ut antea ita, et nunc est Codex practicus