408 EX S. C. CONCILII

inhabilitant simpliciter personam ad actum aliquem in spe- cie, ut inhabilitat clericum in sacris vel religiosum profes- sum ad contrahendum matrimonium; aliquando inhabili- tat tantum respective ut ad contrahendum cum consangui- nea vel ad donandum extraneis; aliquando solum inhabi- litat ad sic contrahendum, ut dixit Conc. Trid. in dicto de- creto. Et in his omnibus respective irritat ur actus ipse et voluntatis consensus redditur inefficax ad talem effectum faciendum. Per hoc autem et non aliter persona inhabilis fit ad eundem effectum. Quia sicut actus humani volun- tate perficiuntur, ita inhabilitas personae ad tales actus spectari debet, quatenus actus eius redditur inefficax. Et e converso non potest actus irritari vel voluntas fieri inef- ficax, quin persona eo ipso inhabilis reddatur cum propor- tione, ut dictum est ».

Ab ista doctrina recentiores quoque scriptores non sunt alieni. Ita v. g. Lehmkuhl, Theol, moral, vol. II. n. 773. scribit: « Clandestinitatis a Tridentino Concilio post diuturnam discussionem et pugnam pro impedimento dirimente declarata nova prorsus impedimenti species est. Quum enim aliis legibus matrimonium irritantibus ipsi contrahentes immediate afficiatur eorumque consensus me- diate seu propterea maius sit, quia contrahentes stent in- habiles : hac clandestinitatis lege ipse consensus seu exter- na consensus forma immediate afficitur et mediante legalis consensus defectu ipsi contrahentes inhabiles fiunt ».

Eidem distinctioni inter formam a Concilio Tridentino praescriptam et habilitatem personae insistit Laurin I. c. p. 225. sq. simulque recte monet utramque quaestionem intime esse connexam cum quaestione de vero domicilio vel quasi-domicilio, ut constet, quis sit proprius contrahentium parochus, et quis ad formam Tridentinam sive ratione le- gis localis sive ratione legis saltem personalis (sive ex utra- que) sit ligatus (tum inhabilitate personae tum directe in- habilitate ad actum).

Ex his disquisitionibus facile iam deducitur, quis sit