Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo suspirando poenitens audita miseria, et afflictione Ecclesiae, vel re- diens de divinorum contemplatione, " Beati, " supple, sunt, beatitudine viae jam in praesenti, " quorum remissae sunt iniquitates, " culpae scilicet originalis per gratiam illis infusam in baptismo. Si enim peccatum facit miseros, Proverb. XIV, 34 : Miseros facit populos peccatum : a contrario gratia felices, et beatos. Dicit autem, " iniquitates " in plurali, quamvis sit unum peccatum originale, propter multitudinem effectuum : binc enim omnia alia oriuntur. I ad Timoth. VI, 10 : Radix omnium malorum est cupiditas. Et nota, quod optime dicuntur remissae, non amotae omnino : per gratiam enim baptismalem cum in originali peccato sint duo, culpa scilicet, et paena, deletur omnino culpa, sed remanet concupiscentia, non in tantum saeviens, sed remissa. Genes. IV, 7 : Nonne si bene egeris, recipies : sin autem male, statim in foribus peccatum aderit ? seb sub te erit appetitus ejus, et tu dominaberis illius. Et ad Roman. VI, 12 : Non regnet peccatum in vestro mortali corpore.

" Et quorum tecta sunt peccata, mortalia actualia quaecumque ante baptismum sunt facta, tecta sunt vultui Dei, ut jam non puniat illa. Psal. l, 11 : Averte faciam tuam a peccatis meis : imo dele ea penitus. Isa. xliii, 25 : Ego sum ipse qui deleo iniquitates tuas propter me. Et nota, quod multipliciter teguntur peccata. Primo, male erubescentia confitendi, sicut tegebat illa Pharisaeus, Luc XVIII, 11, sicut dicit Augustinus : " Ille peccata habebat, et coram " medico membra sana ostendebat, et " morbida tegebat. " Sed bene teguntur multis modis. Primo, aqua baptismatis, utibi submergantur, et non vivant. Sic tegebantur aegyptii persequentes filios Israel, Exod. xv, 10 : Flavit spiritus tuus, et operuit eos mare, etc. Alio mo- do, emplastro medicinae, scilicet paenitentiae. Augustinus : " Sub tegmine me-" dici vulnus sanatur. Sub tegmine sau-" ciati corrumpitur. Si tu tegere volue-" ris erubescens, medicus non curabit. " Alio modo, divini amoris igne. Peccata enim denigrant animam, facientes eam carboni similem. Thren. IV, 8 : Denigrata est super carbones facies eorum. Sed carbo cum accenditur, sua nigredine detegitur : sic animae nigredo cum charitate inflammatur. I Pet. IV, 8 : Charitas operit multitudinem peccatorum.

a Beatus vir cui non imputavit. " Ecce tertium. Quasi diceret : Beatus cujus remissa originalis culpa, cujus actualia sunt tecta, et etiam, " beatus vir cui non imputavit Dominus peccatum, " veniale sine quo nemo vivit in hac vita. Proverb, xx, 9 : Quis potest dicere : Mundum est cor meum, purus sum a peccato ? Non imputat autem, quia absorbetur vehementia charitatis, sicut gutta aquae ab igne : sicut factum est in Job qui dicebat, xvii, 2 : Non peccavi, et tamen venialiter peccabat, et eum Dominus commendavit ostendens, quod ei non imputaret. Similiter Nathanaelem, Joan. I, 47 : Ecce vere Israelita, in quo dolus non est.

Sed quaeret aliquis : Quomodo beatus dicitur, cujus iniquitates remissae, cujus tecta sunt peccata, cui non imputavit Dominus peccatum, cum videamus viros sanctos tot miseriis exponi ? Addimus : Dolori cordis, erubescentiae confessionis, miseriae satisfactionis oportet quod exponantur. Isidorus : " Beatus dicitur quasi bene aptus . " In statu enim peccati fuit sicut pulvis modicus, brevis, ut atomus. Psal. xvii, 43 : Comminuam eos ut pulverem, etc.

Supra, Psal. I, 5 : Non sic impii, non sic, sed tamquam pulvis, etc. Sed postea fit gigas mirabilis : habet enim caput quod attingit usque ad caelum, scilicet Christum, cujus est membrum. Ad Ephes. I, 22 : Ipse dedit eum caput quod attingit usque ad caelum, super omne corpus quod est Ecclesia . Et extendit in latitudinem corpus suum, ab Oriente usque in Occidentem. Dan. IV, 19 : Magnificatus es, et invaluisti: et magnitudo tua cre- vit. Item, bene aptus est genere et nobilitate : erat enim prius servus peccati. Joan. viii, 34 : Qui facit peccatum, servus est peccati. In eodem, v. 44 : Vos, expatre diabolo estis. Nunc autem factus est de genere Dei. Act. xvii, 28 : Ipsius etenim genus sumus.Joan. I, 13 : Qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, etc. Item, bene aptus nomine. Prius vocabatur fur, vel adulter, vel aliquid tale : nunc autem Deus. In Psal. lxxxi, 6 : Ego dixi: Dii estis, et filii Excelsi omnes. II Reg. VII, 9 : Feci tibi nomen grande, juxta nomen magnorum, qui sunt in terra. Sed poenitenti juxta nomen magnorum qui sunt in caelo. Item, bene aptus munere : quia illud donum excellentissimum accipit, scilicet Spiritum sanctum, qui est summum omnium donorum. Prov, IV, 9 : Dabo capiti tuo augmenta gratiarum. Eccli. xliv, 6 : Homines divites in virtute.a Nec est in spiritu ejus dolus ". Hic secundum, in quo causam felicitatis ostendit ex parte illorum.

Ait enim : Sic beatus existens in statu gratiae, et hoc justum, quia " nec est in spiritu ejus dolus. " Dolus in spiritu dicitur esse, quando homo seipsum reputat, nec culpam recognoscit, sicut Pharisaeus culpam occultabat, et dolum in spiritu habebat. Tales Deum magis provocant ad vindictam, et ita numquam ad

gratiam infundendam. Job, xxxvi, 13 : Simulatores et callidi provocant iram Dei. Proverb. XII, 20 : Dolus in corde cogitantium mala. III Reg. XIV, 6 : Ingredere uxor Jeroboam : cur te aliam simulas ? Et Jeroboam divisio populi interpretatur, et significat diabolum qui non quaerit nisi dividere populum. Hujus uxor est anima simulatrix justitiae. Sed huic dicitur : Ingredere interius in corde, et vide iniquitates et peccata : non enim sunt tecta, etc.

" Quoniam tacui. " Hic secundum in quo ostendit statum non confitentis, infelicem ostendendo. Primo ergo tangitur defectus boni. Secundo, abundantia mali, ibi, " Quoniam die ac nocte. "

In prima duo secundum duplicem culpam quam tangit. Primo, confessionis malorum carentiam, quia ipsam renuit, nec confessus est. Secundo, malorum jactantiam, ibi, " Dum clamarem. " Et est superbia causata virtutis diminutione.

Ait enim : Beatus qui est in statu praecedenti, infelix qui in opposito, quem expertus sum, " quia inveteraverunt, " facta infirma et debilia, " ossa mea, " id est, spiritus mei, vel mei spiritus fortitudo debilitata fuit, et propter defectum. Ad Hebr. VIII, 13 : Quod antiquatur et senescit, prope interitum est. Et dicitur anima os ratione operis : quia sicut opus ossis est carnem mollem sustentare, sic spiritus carnem sustentat, et corpus totum. Proverb. xviii, 14 : Spiritus viri sustentat imbecillitatem suam. Ratione nominis : quia, sicut dicit Isidorus, " ossa " dicuntur quasi usta, quia, antiquitus " cremabantur. " Sic anima igne charitatis debet cremari tota. In Psal. XXVIII, 4 : In meditatione mea exardescet ignis. Et dicuntur ossa in plurali, propter vir- tutum pluralitatem. "Inveteraverunt ergo ossa mea, quoniam tacui, " celando peccatum, non confitendo. Job, XVI, 7 : Si locutus fuero, non quiescet dolor meus. Psal. CVI, 4 : Omnis iniquitas oppilabit os suum.

" Dum clamarem. " Contradicere sibi videtur. " Tacui, " dixit, quomodo ergo addit, " Dum clamarem. " Responsio multiplex. Primo, ut sit clamor oris, et sit sensus : " Tacui " peccata in confessione : sed bona si qua habui, jactando clamavi: contra illud I Reg. ii, 3 : Recedant vetera de ore vestro, id est, peccata: et nolite multiplicare loqui sublimia gloriantes, bona jactando opera. Vel ut sit clamor operis. Quasi diceret : Tacui ne peccarem ore, dum clamarem opere. Gen. XVIII, 20: Clamor Sodomorum et Gomorrhae multiplicatus est. Et hoc " tota die, " hanc miseram jactantiam de die in diem prolongando, vel operis clamorem. Psal. cxxviii, 3 : Prolongaverunt iniquitatem suam. Isa. V, 18: Vae qui trahitis iniquitatem in funiculis vanitatis. Damnosum ergo valde silentium peccati. Isa. VI 5 : Vae mihi, quia tacui. Et perniciosus clamor jactantiae opera ostentando. Unde addit, quia vir pollutus labiis ego sum. Proverb. XXVIII, 13 : Qui abscondit scelera sua, non dirigetur : qui autem confessus fuerit, et reliquerit ea, misericordiam consequetur.

" Quoniam die ac nocte. " Hic secundum, in quo tangitur mali abundantia. Et primo, ex parte corporis. Secundo, ex parte animae, ibi, " Conversus sum. "

Ex parte animae ostenditur duplex miseria. Cognitio ipsius miseriae in adspectu: remorsus conscientiae in affectu, ibi, " Dum configitur. "

Dicit enim : Sic carui omni bono, et conversus sum in aerumna mea existens, conversus sum ut viderem eam, et cognoscerem. Thren.III 1 : Ego vir videns paupertatem meam in virga indignationistuae. Et hoc " quoniam gravata est supei me manus tua. " I Reg. v, 12 : Gravissima valde manus Dei facta est supei Azotios, et tunc cognoverunt se peccare in Dominum propter arcam quam tenebant. Et hoc " super me, " plusquam possim sustinere, et " tota die, " continue. II Machab. IX, 12 et seq., Antiochus superbe egit et miseriam non cognovit, donec afflictus est graviter a Domino. Tunc habere coepit conscientiae remorsum. Et hoc " dum configitur spina, " interior in conscientia remorsus de culpa. De hac punctione, Eccli. XXII, 24: Pungens oculum deducit lacrymas. Remorsus enim conscientiae et oculi interioris, multos usque ad fletum deducit. Vel spina peccatum appellatur, et culpa impugnativa est: et hoc quia nascitur de terra nostra. Genes. III, 17 : Maledicta terra in opere tuo : spinas et tribulos germinabit tibi. Et sponte oritur, imo magis ex negligentia cultorum. Proverb. XXIV, 30: Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti, et ecce totum repleverant urticae, et operuerant superficiem ejus spinae. Item, flos vel fructus si est in spina, sine laesione non capitur : sic nec delectatio peccati siue paena habebitur, sed statim conscientiam punget. Joel, m, 4 : Cito velociter reddam vicissitudinem vobis. Spina etiam appellatur paena ista, et miseria exterior quae affligit. Isa, XXXII, 13: Super humum populi mei spinae et vepres, majores poenae et minores, ascendent : quanto magis super domos gaudii civitatis exsulantis. Sensus ergo est: " Conversus sum in aerumna mea, " ut ipsam cognoscam dum remordet me conscientia, dum infligitur corporalis paena. Vel spina appellari potest superbia, quae tenet animam rigidam et erectam sicut dorsum spina, et est sensus: Cognovi culpam et miseriam cum confringitur in me superbia, ex miseriis quas sustineo. Job, XI, 12 : Vir vanus in superbiam erigitur. Sed confringitur superbia, et humiliatur. Supra, in Psal. XXVIII, 5 : Confringet Dominus cedros Libani. Vel

spina dicitur ipsa ratio, quae debet animam sursum erectam tenere. Sed haec configitur quando ad terrena inclinatur. Proverb. XVII, 24 : Oculi stultorum in finibus terrae. Et in Psal. XVI, 11: Oculos suos statuerunt declinare in terram. Daniel. XIII, 9 : Everterunt sensum suum ne viderent caelum.

" Delictum meum. " Hic secundum, in quo subjungitur de confessione oris, postquam praemissa sunt quae pertinent ad contritionem cordis : et dicuntur duo. Primo, quidem asserit se confessum. Secundo, ostendit confessionis effectum, ibi, " Dixi: Confitebor. "

In prima duo. Primo, tangit confessionem omissorum. Secundo, commissorum, ibi, " Et injustitiam meam. "