COMMENTARIUM 489

« ad confirmandum vel extendendum generatim praecedens « anni 1770 editum fuisse, sed personale tantum fuisse in « dultum, seu facultatem Vicario Apostolico Sutchuensi elargi- « tam, caeteris Praesulibus haud communem. Si quid igitur « imprimendum ac typis vulgandum A. T. habeat, quod in de- « creto anni 1770 exceptum non fuerit, illud praevio examine « ac de licentia S. C. edendum erit (a) ».

Exceptis itaque parvis doctrinis, catheehismis, instructio- nibus ac precibus, quae -fidelium usui quotidiano inserviunt, nec Vicarius, -nec Missionarius Apostolicus, praeter S. C. de Propa- ganda Fide licentiam, potest aliquem edere aut publicare li- b rum de religione directe vel indirecte tractantem, aut de re- bus ecclesiasticis disserentem, ut in decreto anni 1770 praescri- bitur; qua de causa cum in lege odiosa versemur, non existi- m a m u s legem extendi posse ad alios libros nec de religione directe vel indirecte tractantes, nec de rebus ecclesiasticis dis- serentes, sed de notionibus historicis geographicis, topographi- cis, naturalibus, aliisque cognitionibus quae ad religionem nul- limode referuntur. Contra eiusmodi publicationes nullum decre- tum in Collectanea cit. S. Congregationis legimus {b) ».

Cum lex feratur in subditos, Lectores nostri rite erunt in-

tellecturi 1°. huiusmodi prohibitione unos Missionarios Apostó-

la) Collectanea n. 1878, p. 768.

[b) Advertendum tamen est, non licere typographos S. C, de Propaganda Fide translationes librorum ex italico aut latino idiomate in exteras linguas conficere, nisi latino aut italico textu inserto. Id patet ex decreto lato die 5 Februarii 1651. « Ad obviandum erroribus et praecipue circa fidem vel dogmata catholicae religio- « nis qui in translationibus librorum latinae aut italicae linguae in exteras, et prae- « sertim Orientalium linguas, ob ineuriam aut inscitiam vel etiam malitiam inter- « pretum occurrere solent, Emi Patres praecipiendum esse censuerunt, prout prae- « senti decreto districte praecipiunt, modernis et pro tempore S. Congregationis ty- « pographis eorumque ministris, et denique ipsius typographiae superintendente « ne de cetero libros ex italico vel Latino Sermone in exteras linguas translatos in « dicta typographia imprimant aut imprimi faciant, nisi eum latino aut italico textu « ex quo facta fuerit translatio. Idemque observetur si exterarum linguarum libri « imprimendi erunt, ut videlidet non aliter typis dentur, nisi cum sua interpréta- it tione latina vel italica, et praedicta sub poenis eiusdem S. C. arbitrio huiusce de- « creli transgressoribus pro modo culpae infligendis ». Collectanea n. 1868, pag. 765.

Cum vero hoc in decreto sermo sit de unis Typographos S. C. de Propaganda Fide subiectis, nihilque de missionariis decernatur, patere arbitramur pro his ne- que libros eiusmodi esse prohibitos, si absque textu latino vel italico edantur, ne- que aliquas incurrere poenas si eos legant.