508 COMMENTARIUM

esset non mediocris interdictum operis^publicandi. Id vero iu- xta legis praescriptum contendimus. Attamen viri ecclesiastici optimam prorsus par tem electuri erunt, si Episcopo prohibenti obedientiam praestabunt.

Quid vero si auctor ecclesiasticus, inconsulto prorsus Or- dinario, opus publicet?

R. Cum pro eiusmodi culpa nulla prohibitio publicati operis indicta fuerit, neque aliunde de Legislatoris voluntate constet, qua prohibitum maneat ; imo ex iis quae alias in exponenda prae- sertim paragrapho 17 disseruimus, libri prohibiti censendi non sunt (dummodo alia non obstent, et de contraria Legislatoris voluntate non constet), etiamsi absque competentis auctoritatis licentia publicentur, opus ita publicatum uti prohibitum haberi nequit. Episcopus tamen potest ad officium inurbanum et in- obedientem auctorem revocare, ab eo posthabiti praecepti cau- sam exquirere, et etiam poenis ecclesiasticis plectere ob sancita § 49. Quin imo si suspicio suboriatur opus publicatum ea con- tinere quae ad fidem moresque pertinent, potest Episcopus il- lius publicationem interim impedire, ecclesiasticae censurae sub- iicere, et absoluto examine, id decernere quod legibus statutum est : at propter unam obsequentis animi omissionem librum prohibere non potest, cum ratio tum intrinseca tum extrinseca desit.

Quid ergo si prohibuerit? R. Cum possideat Episcopi auctoritas, neque spectet ad

subditos inquirere, an legitima fuerit Episcopo ratio et causa librum proscribendi, subditi prohibitionem observare tenentur. Ius tamen auctori est ad Romanam Sedem reclamandi.

Verum hac eadem paragrapho viri e Clero saeculari pro- hibentur absque praevia Ordinariorum venia, diaria vel folia periodica moderanda suscipere.

Atque pr imum observandum est, diaria et folia periodica uno publicationis tempore differre, cum illa quotidie, haec sta- tutis diebus publicentur, semel, bis in hebdomada, etc.; quod ad quantitatem attinet differre non putamus ; folium enim com- muni vocabulo et forma quae consueto adhibetur, quatuor pa- ginas complectitur; diaria quae ephemeridibus quotidianis ae- quipollens aut plane eaedem sunt, plura non complectuntur. Atta- men complectantur; numquam profecto ad illam foliorum quan- titatem assurgunt, quae ad librum constituendum Doctores exi-