COMMENTARIUM 517

Solent enim nostro aevo editores aliqui ut sumptibus pareant , unam tantum impressionem ad plura exemplariorum millia conficere, quam tamen in varias editiones dispertiuntur, dum reapse prima tantum est. Contingere autem potest ut ad S. Con- gregationem Indicis una ex his ementitis editionibus denuntie- tur, eaque tantum prohibeatur donec corrigatur. Illi ergo qui noverunt prohibitam fuisse tantum secundam ex. gr. editionem, putabunt alias non esse prohibitas; atque ita in errorem indu- cantur, et noxios legant libros.

Soliti sunt etiam nostra aetate typographi et editores silen- tio praeterire annum impressionis, eadem fortasse de causa, ut plures scilicet editiones una impressione conficiantur; atque ita operi impresso, etiam ex pluralitate editionum, eam famam com- parare, quam ob materiam consequi fortasse non potest. Haec autem fraus praesentis legis dispositione eliminatur.

Iusta tamen causa intercedere potest ut auctoris nomen silentio sit praetereundum; haec esse poterit medestiae ratio, libri parvitas, timor gravis damni, vel quia auctor proprio no- mine ea scribere et divulgare non potest quae absque nomine potest. Hisce aliisque iustis causis intercedentibus, Ordinariorum arbitrio committitur hanc facultatem concedere.

Haec autem facultas non ab Ordinario loci, in quo liber imprimitur, concedenda est, sed ab Ordinario loci in quo liber publicatur, ob praescripta § 35; cum enim universa approban- dae impressionis librorum ratio ad Episcopos locorum in qui- bus hi publicantur devoluta sit, ad hos etiam pertinebit causas expendere, ob quas auctoris nomen reticendum esse videtur. Quod etiam ex praesenti paragrapho subintelligitur ; agitur enim in ea de libris censurae ecclesiasticae subiectis, in quorum pu- blicatione aliquando expedit auctoris nomen praeter ire; sed censura ecclesiastica spectat ad Episcopum loci quo libri publi- cantur ; ergo etiam ad ipsum spectabit facultatem auctori con- cedere nomen proprium praetermittendi. Neque arbitrari pos- sumus Legislatorem hoc in facto de Episcopo loqui quo liber typis committitur, cum nullum rei huius vestigium habeatur? aut insinuatio ; neque praecedentibus dispositionibus derogatum fuisse quis poterit affirmare, nisi derogationis vel apertum af- ferat testimonium, vel admodum probabile indicium ; quae pro- fecto non suppetunt. De cetero non est censendus legislator absque causa auctorem dispensare voluisse; si enim hic Epi-