522 COMMENTARIUM

plex librorum genus. Illi et quicumque sunt , et qui catholico nomine praecipue gloriantur.

Qui sint postremi per se intelligitur; sed quid de primis? Num sunt ne intelligendi etiam acatholici? vel qui quamvis in Ecclesiae catholicae gremio vivant, in ea tamen vivere videntur ut eius leges et mandata proculcent ? Librarii ex. gr. qui unum lucrum appetentes, in suis officinis pessimos quosque libros retinent, eosque indiscriminatim quibuslibet vendunt et pretio commodant. Et quidem Romanus Pontifex hos intelligere vide- tur, cum in acatholicos propie dictos et manifestos potestatem suam exercere solitus non sit, quamvis per baptismum Eccle- siae subditi sint et ipsi. Hi tamen et ceteri quicumque noverint, libros plane obscenos ipso iure naturali et divino esse vetitos; qua de causa nisi Romani Pontificis praecepto, at certe iure naturali et divino obstringuntur eiusmodi legem observare. Hos ergo libros venditores quilibet neque retinere, neque commo- dare, neque vendere possunt.

Attamen ut lege obstringantur, hi libri debent de obscenis ex professo t ractare; quod quid significet, alias explicatum fuit. Lege igitur non tenentur, si obiter de obscenis tractent, vel sint auctorum sive antiquorum, sive recentiorum, qtios classicos vocant, quique propter sermonis elegantiam iis tantum per- mittuntur, quos officii aut magisterii ratio excusat. Cum enim hi libri determinatis personis , ob sancita Cap. IV, § 10 per- mittantur, profecto venales exponi non interdicitur, cum sin mi- nus concessa facultate nemo uti posset.

Saluberrimum de cetero et pene necessarium hoc esse prae- ceptum, nemo non intelligit. Libri enim obsceni nullam utilitatem afferunt, damna e contra plurima eaque certa et evidentia. Sunt praesertim hi libri qui a perfidis hominibus et a quacumque religione et pietate extorres disseminantur; sunt hi libri qui incautae iuventuti traduntur, ut veneno hausto, pessimi postea fiant, et sectarum massonicarum machinationibus accommodatis- simi. Huius pessimi consilii factum evidens et a rgumentum est, quod imagines turpissimae ubique depingantur et publice expo- nantur, praesertim in capsulis, quae in Italia vulgo cerini di- cuntur, ita ut horrescere emptores honesti debeant, atque inter plurimas, illas eligere quae minus obscenae apparent; idque sectae masonicae decreto in Italia imperatum fuisse plures sciunt. Idipsum vero.de obscenis libris dicatur.