COMMENTARIUM 527

meritorum confutatione quibus contraria sententia statuitur etc. Cum deinde in odiosis versemur, et in dubio an lex haec etiam ad defensionem materialem extendatur, universi intelligunt, quod minimum esse tenendum.

Ut liber censuram inferat conscriptus esse debet ab aliquo apostata, vel haeretico, aut per apostolicas literas nominatim prohibitus.

Apostata ille dicitur et est, qui totaliter recessit a christiana fide per baptismum suscepta. Hinc Apostatarum nomine non ve- niunt libri conscripti ab infidelibus, pravis catholicis, haereticis, haeresum fautoribus aut ab iis qui haereticis credunt; hi enim non sunt apostatae; tales tamen censentur et sunt liberi cogi- tatores, qui in nulla fide nulloque dogmate consistunt.

Haereticus qui pertinaciter errat contra aliquod fidei dogma; non igitur qui bona fide errat, aut sine pertinacia.

Pertinacia enim est obstinata persistentia in errorem con- tra fidem. Hinc differentia inter haereticum et apostatam in eo consistit, ut hic omnia abiecerit fidei dogmata, ille unum, vel plura, non omnia.

Libri per Apostolicas literas nominatim prohibiti censentur, quos Romani Pontifices proscribunt mediantibus Brevibus, Bullis, Encyclicis, aut aliis Constitutionibus, in quibus affirmant se rem decernere de nostrae potestatis plenitudine, aut de apostolica auctoritate: etenim hae dicuntur literae apostolicae.

Liber tamen debet esse nominatim prohibitus, designato scilicet libri titulo, et etiam auctore, si auctoris nomen prae- ferat.

Ut autem hi libri sub lata excommunicatione comprehen- dantur eiusmodi voluminis esse debent, ut libri censeantur ; hinc decem circiter foliis constare; legislator enim loquitur de libris. Qua de causa ephemerides, diaria, folia, libelli perio- dici qui ad decem folia non assurgunt, sub censu librorum non veniunt, neque eiusmodi poena plectuntur; ut alibi etiam de- creto. Supremae Inquisitionis probavimus lato die 27 Aprilis 1880. Si tamen eiusmodi folia in unum volumen compingantur, cum hoc in casu liber vere et proprie censeatur et sit, legentes ex- communicationem incurrunt. Id etiam declaratum a Suprema Inquisitione novimus sequenti decreto lato die 13 Ianuarii 1892. Proposito dubio: 1. Utrum scienter legentes publicationes perio- » dicas in fascículos ligatas, habentes auctorem haereticum et