602 NEAPOLITANA

sensus sincerus, ac proinde matrimonium nullatenus haberi potest.

Testes unanimiter deponunt, Mathildem non modo non dilexisse Angelum, verum etiam odisse. Qui amat non irri- det, non obiurgationibus afficit amatum, non eius mortem desiderat. Sed Mathildes confitetur cupi visse mortem An- geli, et testis deponit eam derisionibus Angelum tractasse eumque continuis conviciis oppressisse: quomodo opinari potest dilexisse Angelum eius amantem ?

Ex dictis manifeste apparet Mathildem nunquam adhae- sisse adoptivorum suorum parentum voluntati, qui eam ma- trimonio coniungi cum Angelo desiderabant. Repugnantia habitualis inerat in Mathilde relate ad istud matrimonium ac proinde habitualis dissensus. Quomodo potest inferri con- sensus ex habituali dissensu ? Quomodo a negationibus con- tinuis potest deduci affirmatio? Illogica methodus est, ac innaturalis illatio ; sed matrimonium in consensu consistit, ut ex crebris definitionibus Pontificum et ex conciliis ha- betur. Matrimonium igitur Angeli cum Mathilde si ante- cedentem habitualem dissensum habuit, profecto non potuit consisti in consensu.

Omnes testes conveniunt in hoc, quod Mathildes odivit Angelum, Mathildes cum Angelo matrimonium nolebat inire. Praecedentibus huiusmodi non poterat deduci veritatem con- sensus ex parte Mathildis. Consensus non esse debet unius, sed mutuus. Ex parte Angeli aderat, sed minime sufficie- bat. Deficiente causa sacramenti deficit ipsum sacramentum. Causa sacramenti matrimonii est mutuus consensus, non sufficit unius. Et ad rem valet hic doctrinam omnium ca- nonistarum a P. Sánchez in compendium redactam.

« Dupliciter potest intelligi, ut consensus sit causa matri- monii. Primo quia est sacramentum et sic dicitur causa in quan- tum consensus est causa externi contractus matrimonii, in quo consistit ratio sacramenti ; et secundum hoc non solum est causa efficiens extrinseca, sed etiam causa formalis et intrinseca, quia verba contractus in quantum in se ipsis involvunt mutuos con-