NEAPOLITANA 645

de qua in praecedentibus (casibus a scriptore enumeratis) sit adhuc improbabilior. Proinde si hoc vitium nuptias an- tecedit et est perpetuum, matrimonium irritat. Si est inge- nitum, plerumque est perpetuum seu incurabile ac antece- dens. Signa quae a medicis adducuntur sunt: omnimoda ca- rentia vel paucitas pilorum, praesertim in inguinibus ac -etiam in barba, penis flacciditas et inexcitabilis mollities , penis tantisper erecti minima temporis permanentia in ere- ctione, penis exiguus, aversio quaedam naturalis a re ve- nerea, absentia caloris a pudendis et a semine emisso ». ( F . JZacchia, Quaestiones medico-Legales, Tomo II, lib. IX, Tit. III, Quaest. 2, n. 1).

Hisce in iure positis, patronus ad facta descendens, totis viribus probare contendit, matrimonium in casu fuisse ratum tantum et non consummatum propter physicam atque ab- solutam impotentiam viri ad coeundum, aut sin minus re- lativam: ergo nullum irritumque esse.

Sed in primis nonnulla praemittit de ipsis coniugum personis, ut facile intelligi possit, ut ipse ait, quanta sit virtus unicuique tribuenda, quanta fides eorum dictis prae- standa. Quoad suam clientem Amaliam advertit orator, eam virtute ac religione praestantem praeclarissimi testes renun- tiant.

Sed non idem, iuxta patronum, dici potest de Ianuario; nam, dum ille in prima depositione, quam ante instructio- nem processus coram ecclesiastico iudice fecit, iuratus af- firmavit quod Amalia : « era la prima donna che io avvici- nava in vita mia » ; versa vice coram eodem iudice in al- tera depositione, item iuratus, affirmare non dubitavit, se ante matrimonium viduam mulierem cognovisse.

Neque bona fide Ianuarium in hoc negotio egisse affir- mat advocatus; quandoquidem vir de sua impotentia iam prius conscientiam habuit ; hoc revera iuxta oratorem , te- stantur medelarum usus ad venerem excitandam, quas ipse adhibere incoeperat prius quam inirentur nuptiae atque in ipso nuptiae itinere iisdem uti numquam cessavit.