674 BURDIGALEN.

Recole Vol. XXVI, 7.

aversionem a primo momento, post nuptiarum benedictionem comprobantia. Speciminis ergo tertio a matrimonii celebra- tione die uxor viro negotiorum causa a patria discedenti clamore ominata est : « Utinam collum frangat et diabolus eum auferat ». Tamen S. C. C. 18 Martii 1893 ad dubium « An consulendum sit SSmo pro dispensatione a matrimonio rato et non consummato in casu » rescripsit : « Nega- tive » (1).

Nec aliter esse potest, prosequitur. Coniugum enim con- fessio matrimonio contraria, cum coniuges matrimonium dissolvi cupiunt, nil aliud est quam confessio confitenti fa- vorabilis, quae quantumvis iurata nullo in contractu proba- tionem constituit, et proin nec in causis matrimonialibus, teste Sánchez De matrimon. lib. 2, disput. 45, num. 33: « Confessio ea cum sit in confitentium favore nihil probat ». Septimae vero manus testes, si contenti iurare de religione coniugum, de factis per coniuges assertis testari ad formam iuris non valeant, in pretio haberi nequeunt, quia, teste experientia, ipsi litigantes primum eos interrogant, et non- nisi quos in verba inducentis iurare paratos invenerint, petunt.

Falsum denique est, concludit vinculi defensor, asserere leviores in dispensationis, quam in nullitatis matrimonii iu- diciis probationes requiri. Ad rem sat superque est ea re- colere quae S. C. C. tradidit in Vt 1 1 entina seu Mediolanen, matrimonii die 18 martii 1732: « Quamvis dispensatio sit gratia, tamen non habet locum nisi cum certitudo adest matrimonii tantum rati et non consummati ; adeo ut causa haec de dispensatione sit magis rigorosa uberioresque exigat probationes, quam illa de nullitate ». Et merito : nam in nullitatis iudiciis ius divinum laeditur nedum cum cassatur matrimonium validum, verum etiam cum irritum validis accensetur, quia per hoc ad concubinatum damnantur pseudo- coniuges ; at si dispensatio super rato et non consummato