756 EX S. C. CONCILII

Elvira sola venit, ut ipsum induceret ad civile coniugium tandem ineundum. Quid mirum, si ad emolliendum eius animum ad copulam eum aliquando allexerit? Sub iuramenti quidem fide Humbertus et Elvira testati sunt, se matrimo- nium consummasse numquam; sed praeterquamquod sola coniugum etsi fide dignorum iurata assertio non constituit nisi semiplenam inconsummationis probationem, coniuges nostri non multam merentur fidem. Humbertus est atheus; porro atheo etsi iurato (nescio autem quid iuret atheus; vocat in testimonium Deum, cuius existentiam non admit- tit?) haud magna fides tribuenda est. Elvira autem nimis est sollicita ut matrimonium cum Humberto dissolvatur et novum suum coniugium firmetur; quare suspecta tantulum est.

Sed matrimonium, quod Humbertus et Elvira contraxe- runt, fuitne validum? Fateor primo intuitu multa et gra- vissima suffragari matrimonii huius validitati momenta. Inter haec primum obtinet locum deliberatio ipsius Curiae Firmanae, quae Parocho nolenti huic matrimonio adsistere et percontanti quid sibi in casu esset agendum, respondit non esse ipsi denegandam praesentiam matrimoniali huic contractui. Attamen si res intimius investigentur, ad con- trariam resolutionem deveniendum videtur et asserendum matrimonium hoc fuisse invalidum.

Et re quidem vera extra dubium est matrimonium etiam sub ratione Sacramenti in tantum constare, in quantum constat contractus. Res certissima probatione non indiget; sufficiat illud referre, quod in Constitutione sua Arcanum 10 Febr. 1880 Leo XIII expresse asserit « matrimonium autem est ipse'contractus, si modo sit factus iure ».

Porro si matrimonium est ipse contractus, ergo ad es- sentiam matrimonii requiritur consensus verus contrahen- tium in obiectum -contractus ; et hoc aperte traditur a tra- ditione et a iure, quum asseritur et matrimonium iniri solo legitimo consensu c'. 14 De spons. et matr. X, IV, 1 et alibi pluries, et sine consensu matrimonium iniri non posse. Quod expresse docemur a Nicolao I in suis responsionibus