PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Vere honore coronasti eum, et hoc quia " constituisti eum, " dignitatem conferendo, " super opera manuum tuarum, " manus scilicet utrius- que. Est enim manus misericordiae, de qua in Psal. CIII, 28 : Aperiente te manum tuam, omnia implebuntur bonitate. Et manus justitiae, Isa. v, 25 : Iratus est furor Domini inpopulum suum, et extendit manum suam super eum, et percussit eum. Et IX, 12 : Sed adhuc manus ejus extenta. Propter hoc dicitur ad Coloss. I, 18 : Primogenitus ex mortuis.
" Omnia subjecisti. " Hic ostenditur potestas humanae naturae in Christo super omnem creaturam. Primo, universaliter et indistincte : secundo, particulariter et distincte, ibi, " Oves et boves. "
Ait ergo : Sic digniorem fecisti filium hominis omni creatura, et super etiam potestatem tribuisti, quia
" Omnia " non tantum aliqua, " subjecisti sub pedibus ejus, " ei super illa potestatem tribuendo. Ad Hebr. II, 8 : In eo quod omnia ei subjecit, nihil dimisit non subjectum ei. I ad Corinth. xv, 26 et 27 : Cum autem dicat: Omnia subjecta sunt ei, sine dubio praeter eum, qui subjecit ei omnia. Et in eodem, ibidem : Omnia subjecit sub pedibus ejus. Pedes autem Christi, ejus humanitas appellatur, sicut caput divinitas. II ad Corinth. XI, 3 : Caput Christi Deus. Isa. lx, 3: Locum pedum meorum glorificabo, id est, Virginis uterum. Sub humanitate ergo ejus cuncta sunt posita. Psal. CIX, 1: Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. I ad Corinth. I, 25 : Quod infirmum est Dei, fortius est hominibus. Nec est mirum : quia sub Apostolis, et viris Apostolicis, qui pedes sunt Dei, multo remotiores quam Christi humanitas, portant enim ipsum per totum mundum. Job, xxviii, 8 : Non calcaverunt eam filii institorum. Isa. LII, 7 : Quam pulchri super montes pedes annuntiantis et praedicantis pacem. Matth. XXIV, 47 : Super omnia bona sua constituet eum, dicitur de fideli servo. Sed differt : quia Christus secundum quod homo sic est Dominus totius crea- turae, ut faciat de ipsa quidquid vult: alii autem sic fiunt domini, ut fiat de creatura quidquid volunt.
" Oves et boves. " Hic dividit creaturas omnes. Primo, quia dominium habet super bonos: secundo, quia super malos, ibi, " Insuper et pecora. " Boni autem sunt dupliciter : vel soli Deo vacantes, sive Angeli, sive homines, qui significantur per oves : vel utilitati proximorum intendentes Angeli vel homines, qui per boves.
Ait ergo : Sic ei omnia subjecisti, oves scilicet innocentes, et simplices tibi vacantes. Matth. x, 16 : Ecce ego mitto vos sicut oves in medio luporum. Joan. x, 14: Cognosco meas, scilicet oves, et cognoscunt me meae. Et ibidem, XXI, 17 : Pasce oves meas. " Et boves universas, " id est, aliorum utilitatibus intendentes. Deut. xxv, 4 : Non alligabis bovis terenlis in area fruges tuas . Isti maxime sunt praelati, qui sunt boves, si sunt boni, quia ruminant verbum Dei, et pabulum vitae. Levit. XI, 26 : Omne animal quod habet quidem ungulam, sed non dividit eam,nec ruminat, immundum erit : discernendo scilicet bonum a malo. Ezech. I, 7 : Planta pedis eorum quasi planta pedis vituli. Mature incedunt, Psal. XXXIV, 18 : In populo gravi laudabo te. Labores tolerant et aliis proficiunt, Job, I, 14: Boves arabant, et asinae pascebantur juxta eos. Proverb. XIV, 4 : Ubi plurimae segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
" Et pecora. " Hic ostendit potestatem super malos. Et quia mali sunt in triplici differentia, tria dicuntur. Primo,quia potestatem habent super luxuriosos. Secundo, super superbos, ibi, " Volucres. " Tertio, super avaros, ibi, " Et pisces. " Tales autem dicuntur proprie homines talia perpetrantes. Improprie autem daemones, talia suggerentes.
Ait ergo : " Insuper et peccora campi, " id est, luxuriosos, per altitudinem deliciarum ambulantes, subjecisti ei. Haec sunt pecora, de quibus Exod.XII, 29 : Percussit Dominus omne primogenitum in terra aegypti a primogenito Pharaonis...et omne primogenitum jumentorum. Joel. I, 17 : Computruerunt jumenta in stercore suo. Haec pecora ambulant per campos licentiae, et latitudinis ad peccandum, de qua Matth. VII, 13 : Lata porta, et spatiosa via est, quae ducit ad perditionem.
" Volucres caeli, " superbos scilicet in altum volantes ei etiam subjecisti, velint nolint. Aves autem dicuntur superbi, sicut daemones qui eis dominantur. Matth. XIII, 4,et Luc.VIII,4 : Volucres caeli comederunt illud. Deut. XXXII, 24 : Devorabunt eos aves morsu amarissimo. Et princeps daemonum volare voluit tamquam volucris. Isa. XIV, 13 : In caelum conscendam, super astra Dei exaltabo solium meum, etc. Et superbi sic qui volant post ipsum. Psal. lxxii, 9 : Posuerunt in caelum os suum.
" Et pisces maris, " id est, avaros, " qui perambulant, " discutiendo cupiditate et curiositate, " semitas maris, " strictas et angustas vias, maris scilicet hujus mundi tumultuosi, et spumosi: de quo in Psal. CIII, 25: Hoc mare magnum et spatiosum manibus, illic reptilia quorumnon est numerus, idest, avari quorum non est numerus. Jerem. VI, 13 : A mi-nore quippe usque ad majorem omnes avaritiae student. Ecce illa tria quae tangit I Joan. II, 16 : Omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum,et superbia vitae. Habac. I, 14 : Et facies homines quasipisces maris. Semitae etiam maris dicuntur omnia temporalia, quae illi corde perambulant, quia cito transeunt, sicut semita in mari. Osee, x, 7 : Transire fecit Samaria regem suum quasi spumam sufaciem aquae. Et in Sap. v, 9 : Transierunt omnia illa... tamquam navis quae pertransit fluctuantem aquam.
" Domine Dominus noster. " Ecce tertium secundae partis hujus Psalmi, laeta scilicet conclusio et magnificatio et admiratio. Et dicitur periodalis hic Psalmus, quia sicut inchoavit, sic et terminatur : et periodalis in toto, quia totum versum primum in fine repetit, ad differentiam eorum qui periodales sunt in parte, sicut ille Psal. CII, 1 : Benedic anima mea, etc. Et hoc fit ut ostendatur ad cumulum laudis, quod ille ad quem loquitur psallens, et de quo loquitur, principium est omnium et finis. Apoc. i, 8 : Ego sum Alpha et Omega, principium et finis. Et expone sicut in principio.