S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI Id episcopos Eutropium et Paulum EPISTOLA, SIVE LIBER DE PERFECTIONE JUSTITIAE HOMINIS.

 0291 Sanctis fratribus et coepiscopis et

 CAPUT II.

 Ratiocinatio 2. Iterum quaerendum est, inquit, peccatum voluntatis, an necessitatis est. Si necessitatis est, peccatum non est: si voluntatis est, vit

 Ratiocinatio 3. Iterum, inquit, quaerendum est, quid est peccatum, naturale, an accidens. Si naturale, peccatum non est: si autem accidens est, et rec

 Ratiocinatio 4. Iterum, ait, quaerendum est, quid est peccatum actus, an res. Si res est, auctorem habeat necesse est et si auctorem habere dicitur,

 CAPUT III.

 Ratiocinatio 6. Iterum, ait, quaerendum est, utrumne praeceptum sit homini sine peccato esse. Aut enim non potest, et praeceptum non est: aut quia pra

 Ratiocinatio 7. Iterum, ait, quaerendum est, an velit Deus hominem sine peccato esse. Procul dubio vult, et procul dubio potest. Quis enim tam demens

 Ratiocinatio 8. Iterum, ait, quaerendum est, quomodo vult Deus hominem esse, cum peccato, an sine peccato. Procul dubio non vult esse cum peccato. Qua

 CAPUT IV.

 Ratiocinatio. 10. «Proinde,» inquit, «Deus bonum hominem fecit, et praeterquam illum bonum fecit, bonum ei insuper ut faceret imperavit. Quam impium,

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 Ratiocinatio 13. «Iterum,» ait, «quaerendum est, si non potest homo sine peccato esse, cujus culpa est ipsiusne hominis, an cujuslibet alterius: si i

 Ratiocinatio 14. «Iterum,» ait, «quaerendum est, si natura hominis bona est, quod nullus negare nisi Marcion aut Manichaeus audebit, quomodo igitur bo

 Ratiocinatio 15. «Et hoc,» inquit, «dicendum est: Certe justus est Deus negari enim non potest. Imputat autem Deus homini omne peccatum. Et hoc quoqu

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 18. Quamdiu ergo peregrinantes a Domino per fidem ambulamus, non per speciem (II Cor. V, 6, 7), unde dictum est, Justus ex fide vivit (Habac. II, 4)

 19. In qua oratione, si contentiosi esse nolumus, satis nobis propositum speculum est, ubi inspiciatur vita justorum, qui ex fide vivunt, et perfecte

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 22. Audiamus ergo et in his testimoniis quae deinde posuit, Deum sua praecepta non gravia commendantem. «Quod Dei mandata,» inquit, «non modo impossib

 CAPUT XI.

 24. Hoc et illo testimonio confirmatur, quod iste consequenter adjunxit ab eodem Job dictum: Ecce ego proximus sum judicio meo, et scio quia justus in

 25. Inde est quod dicit, Nihil iniquum erat in manibus meis, sed munda oratio mea (Job. XVI, 18). Hinc enim erat munda oratio, quia veniam non injuste

 0305 26. Et quod dicit de Domino, Multas enim contritiones meas fecit sine causa (Job. IX, 17): non ait, Nullas fecit cum causa sed, multas sine caus

 27. Item quod dicit, Vias enim ejus custodivi, et non declinavi a mandatis ejus, neque discedam (Id. XXIII, 11): custodivit vias Dei, qui non sic exor

 28. Quod autem iterum ait idem sanctus Job, Non enim reprehendit me cor meum in omni vita mea (Id. XXVII, 6): tunc nos in ista vita, in qua ex fide vi

 CAPUT XII.

 30. «Item,» inquit, «apud ipsum Job: Et miraculum tenuit veracis hominis. Item apud Salomonem de Sapientia: Viri mendaces non erunt illius memores vi

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 34. Tamen etiam illa vera sunt, quae respondendo subjecit, quod «Salvator ait in Evangelio, Beati mundicordes, quoniam ipsi Deum videbunt (Matth. V, 8

 35. Tunc plene atque perfecte erit Ecclesia non habens maculam aut rugam aut aliquid hujusmodi, quia tunc etiam erit vere gloriosa. Cum enim non tantu

 0311 36. Puto autem interesse inter rectum corde, et mundum corde. Nam et rectus corde in ea quae ante sunt extenditur, ea quae retro sunt obliviscens

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 41. Videte tamen, obsecro, quale sit, ideo volenti et currenti misericordiam Dei non esse necessariam, quae illum etiam praevenit, ut curreret, quia d

 42. Magnum autem aliquid pro sua causa se invenisse arbitratus est apud Isaiam prophetam, quia Deus dixit, Si volueritis et audieritis me, quae bona s

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

Chapter XIV.—(32.) The Fourth Passage. In What Sense God Only is Good. With God to Be Good and to Be Himself are the Same Thing.

“They likewise,” says he, “quote what the Saviour says: ‘Why callest thou me good? There is none good save one, that is, God?’”138    Luke xviii. 19. This statement, however, he makes no attempt whatever to explain; all he does is to oppose to it sundry other passages which seem to contradict it, which he adduces to show that man, too, is good. Here are his remarks: “We must answer this text with another, in which the same Lord says, ‘A good man out of the good treasure of his heart bringeth forth good things.’139    Matt. xii. 35. And again: ‘He maketh His sun to rise on the good and on the evil.’140    Matt. v. 45. Then in another passage it is written, ‘For the good things are created from the beginning;’141    Ecclus. xxxix. 25. and yet again, ‘They that are good shall dwell in the land.’”142    Prov. ii. 21. Now to all this we must say in answer, that the passages in question must be understood in the same sense as the former one, “There is none good, save one, that is, God.” Either because all created things, although God made them very good, are yet, when compared with their Creator, not good, being in fact incapable of any comparison with Him. For in a transcendent, and yet very proper sense, He said of Himself, “I Am that I Am.”143    Ex. iii. 14. The statement therefore before us, “None is good save one, that is, God,” is used in some such way as that which is said of John, “He was not that light;”144    John i. 8. although the Lord calls him “a lamp,”145    John v. 35: [“lucernam,” not “lux:” as also in the Dies Iræ it is said of John, “non lux iste, sed lucernam,” in allusion to these passages.—W.] just as He says to His disciples: “Ye are the light of the world: . . .neither do men light a lamp and put it under a bushel.”146    Matt. v. 14, 15. Still, in comparison with that light which is “the true light which lighteth every man that cometh into the world,”147    John i. 9. he was not light. Or else, because the very sons of God even, when compared with themselves as they shall hereafter become in their eternal perfection, are good in such a way that they still remain also evil. Although I should not have dared to say this of them (for who would be so bold as to call them evil who have God for their Father?) unless the Lord had Himself said: “If ye then, being evil, know how to give good gifts to your children, how much more shall your Father which is in heaven give good things to them that ask Him?”148    Matt. vii. 11. Of course, by applying to them the words, “your Father,” He proved that they were already sons of God; and yet at the same time He did not hesitate to say that they were “evil.” Your author, however, does not explain to us how they are good, whilst yet “there is none good save one, that is, God.” Accordingly the man who asked “what good thing he was to do,”149    Matt. xix. 16. was admonished to seek Him150    Luke x. 27, 28. by whose grace he might be good; to whom also to be good is nothing else than to be Himself, because He is unchangeably good, and cannot be evil at all.

CAPUT XIV.

32. «Item dicunt,» inquit, «illud quod Salvator ait, Quid me dicis bonum? Nemo bonus, nisi solus Deus» (Luc. XVIII, 19; et Marc. X, 18). Hanc item propositionem omnino non solvit: sed opposuit velut ex adverso alia testimonia, quibus probaret esse et hominem bonum. Dixit enim esse respondendum quod idem Dominus alibi ait, «Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bona» (Matth. XII, 35): et iterum, «Qui solem suum oriri facit super bonos et malos» (Id. V, 45). Et alibi scriptum est, inquit, «Bona bonis creata sunt ab initio» (Eccli. XXXIX, 30): et iterum, «Qui sunt boni, erunt habitatores terrae» (Prov. II, 21). Cui sic respondendum est, ut et illud intelligatur quomodo dictum sit, Nemo bonus, nisi unus Deus. Sive quia omnia quae creata sunt, quamvis ea Deus fecerit bona valde, Creatori tamen comparata, nec bona sunt, cui comparata nec sunt: altissime quippe et proprio modo quodam de se ipso dixit, Ego sum qui sum (Exod. III, 14). Sic dictum est, Nemo bonus, nisi unus Deus; 0309 quemadmodum de Joanne dictum est, Non erat ille lumen (Joan. I, 8); cum Dominus eum esse dicat lucernam (Id. V, 35), sicut discipulos, quibus dixit, Vos estis lumen mundi; nemo accendit lucernam et ponit eam sub modio (Matth. V, 14, 15): sed in comparatione luminis illius, quod est verum lumen, illuminans omnem hominem venientem in hunc mundum (Joan. I, 9), non erat ille lumen. Sive quia ipsi etiam filii Dei comparati sibi ipsis quales in illa perfectione aeterna futuri sunt, ita boni sunt, ut adhuc et mali sint. Quod de illis dicere non auderem (quis enim audeat dicere malos esse, quorum pater est Deus), nisi ipse Dominus diceret, Si ergo vos cum sitis mali, nostis bona data dare filiis vestris; quanto magis Pater vester, qui in coelis est, dabit bona petentibus se (Matth. VII, 11)? Cum ait utique, Pater vester; filios Dei jam esse monstravit, quos tamen adhuc malos esse non tacuit. Ille tamen non solvit, quomodo et isti boni sint, et nemo sit bonus, nisi unus Deus: unde est ille admonitus, qui interrogaverat quid boni faceret, ut illum quaereret cujus gratia bonus esset, cui bonum esse, hoc est ipsum esse; quia incommutabiliter bonus, et non potest omnino malus esse .