148 BONONIEN.

etiam substantialiter proponunt et urgent argumenta. Hinc satis superque esse huiusmodi argumenta summatim colligere. In primis vinculi defensor nihil reprehendendum invenit si Gozzadina praesenti iudicio intersit: interest enim ac prae- sens est, quia iudex eam vocavit: iudex autem, illam advo- cavit, quia uxor est. Quod si ab initio paululum forte de- lec tavi t , non ideo tamen a iure suo exercendo, imo potius ab officio obeundo, decidisse videtur.

Hac preoccupata obiectione, ad causam metus investi- gandam accessuri, cum Sánchez De matr. lib. 4 dis. 12 n. 13 recolunt quod « hac in re est quaedam conclusio certissima apud omnes, nempe quoties metus non sit incus- sus ad extorquendum matrimonium, sive proveniat a causa naturali sive libera, quantumvis gravissimus sit, non reddit irritum matrimonium. »

Iam vero perpensum fuit ex phalange testium ab Anto- nio inductorum unum tantum. Petrum Melossi, eiusdem Antonii Famulum de propria scientia narrasse saevitias, quas pater Antonio fecisset, ineundi matrimonii gratia. Alium vero Antonii famulum nempe Aloisium Grandi esse testem de relato et eadem repetiisse, quae a Petro audierat.

Porro tum sacramenti vindex, tum Gozzadinae patro- nus observant has famulorum attestationes magna cum cau- tela esse accipiendas : siquidem in primis de famulis agitur; at insuper eorum verba ita concinnata et composita apparent, ut aliud dicere et aliud intelligi famuli studere videantur; et interim dubium non aspernabile ingerunt, an expulsio filii ex convivio, reapse matrimonii causa contigerit. Prior enim ait « ho potuto argomentare, etc., alter vero subdit ab initio sibi diverbii causam ignotam fuisse.

Verumtamen neque expedit his immorari; nam sacer- dos Bonucci, Antonii institutor, et comitis Caietani amicus, interrogatus, num comes Caietanus vim adhibuisset, ut filium suum ad matrimonium cum Gozzadina ineundum adigeret, res- pondit violentias quidem extitisse, sed prorsus ignorare, utrum a patre intentatae fuerint eum in finem, ut filium ad matri-