Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Flavius Lucius Dexter .
Epistola Dedicatoria Bivarii Editoris.
Epistola Dedicatoria Bivarii Editoris.
Epistola Ad Bivarium Editorem.
Epistola Ad Bivarium Editorem.
Epistola Altera Ad Bivarium Editorem.
Epistola Altera Ad Bivarium Editorem.
Auctoris Vita, Ex suis, et aliorum scriptis collecta, Per Fr. Franciscum Bivarium.
Auctoris Vita, Ex suis, et aliorum scriptis collecta, Per Fr. Franciscum Bivarium.
Selecta Veterum Testimonia De Fl. L. Dextro.
Selecta Veterum Testimonia De Fl. L. Dextro.
Sophronius Graecus scriptor, synchronos Hieronymi.
Heleca, episcopus Caesaraugustanus, vixit anno Domini 860.
Euthrandus, subdiaconus primum Toletanus, deinde Ticinensis diaconus, vixit an. 960.
Julianus Petri archipresbyter Toletanus, in Chronico ad annum Christi 36, floruit 1100.
Raphael Volaterranus lib. XV Anthropologiae, littera D.
Conradus Gesnerus in Catalogo testium veritatis.
Antonius Possevinus societatis Jesu, in Apparatu sacro, littera D.
Joannes Rioche ordinis Minorum de Observantia: in Compendio temporum, lib. II, cap. 24, col. 1.
Abrahamus Bzovius ord. Praedicatorum, tom. I Historiae Ecclesiasticae.
Chronici Dextri Apologia, Ad Lectorem, Qua ipso in limine admonitus inoffenso cuncta postmodum percurrat pede.
Flavii Lucii Dextri Barcinonensis, Chronicon Omnimodae Historiae
Flavii Lucii Dextri Barcinonensis, Chronicon Omnimodae Historiae
Appendix.
In Prophetiam Danielis De Quatuor Animalibus.
In Prophetiam Danielis De Quatuor Animalibus.
Apologeticus Pro L. Dextro Contra Recentem Impugnatorem.
Apologeticus Pro L. Dextro Contra Recentem Impugnatorem.
Ad Objecta Pennotti Contra Dextri Chronicon Incipit Apologetica Responsio.
Paulus Orosius, Hispanus Presbyter.
Epistola Dedicatoria Sig. Havercampi.
Epistola Dedicatoria Sig. Havercampi.
Praefatio Sig. Havercampi.
Benevolo Lectori S. D. Sigebertus Havercampus.
Variae Dedicationes Et Praefationes.
Variae Dedicationes Et Praefationes.
Epistola Joannis Caesarii Ad Georgium A Seina.
Epistola Gerardi Bolsuinge Ad Dominum Archiep. D. Hermanni.
Epistola Franc. Fabricii Marcodurani Ad D. Joannem Ulattenum.
Ad Lectorem, Prologus Joan. Ruremondi Discipuli.
Epistola, And. Schottus Antuerp. S. I. Petro Cholino, Typographo Coloniae Agrippinae, In Ubiis, Sal.
Notitia Gallandii In Paulum Orosium.
Notitia Gallandii In Paulum Orosium.
Ratio Orthographiae In Orosii codice Longobardico et antiquissimo bibliothecae Florentinae mediceae S. Laurentii, Quam sequuntur alii duo codd. ejusde
Pauli Orosii, Hispani Presbyteri, Historiarum Libri Septem.
Pauli Orosii, Hispani Presbyteri, Historiarum Libri Septem.
Caput III. De diluvio sub Noe.
37 Caput IV. De Nino et Semiramide, eorumque regnis.
40 Caput V. Pentapolim regionem ob nefanda libidinis scelera coelo tactam et exustam fuisse.
Caput VI. Comparatio cladis Sodomiticae et Romanae.
45 Caput VII. De praelio inter Telchines et Carpathios et Phoroneum regem. Item de diluvio Achaiae.
Caput XII. Congeries multorum facinorum per praeteritionem.
Caput XIII. Certamen inter Cretenses et Athenienses, Lapithas et Thessalos.
Caput XIV. Vesores rex Aegypti Scythas bello infestans, vincitur. Scythae Asiam sibi subjiciunt.
Caput XV. Amazonum origo, mores et facinora.
68 Caput XVI. Epilogus historiae Amazonum: in quo praesentem Romanorum caecitatem insectatur.
70 Caput XVII. De raptu Helenae, et Trojae excidio, cum admonitione ad Lectorem.
72 Caput XVIII. Aeneae in Italiam adventus, et variae clades ejusdem temporis.
Caput XX. De Phalaridis tyrannide, et Aremuli Latinorum regis flagitiis.
85 Caput Primum. De regnorum mutatione Dei providentia facta.
Caput III. Simile pene initium, conditio et status regni Babylonii et Romani, sed exitus diversus.
92 Caput IV. De Roma condita, et tempore quo Regum imperio paruit.
Caput VII. Cyrus Scythis bellum intulit, et a Tomyri regina victus et occisus est.
Caput XIV. De Siciliae imperio, rebusque in ea gestis.
Caput III. Terraemotus Achaiae collatus cum Constantinopolitano. Romani civitates aliquot capiunt.
157 Caput IV. De pestilentia gravissima, ejusque expiatione.
Caput V. Ingens terrae hiatus medio Romae apparuit, quem Marcus Curtius praecipitio sui avertit.
Caput X. Permultae matronae Romanae veneficii accusatae et damnatae sunt.
Caput XI. Alexander, rex Epirotarum a Samnitibus victus et, occisus est.
Caput XII. Philippi, regis Macedoniae, res gestae, et quas gentes seu urbes subegerit.
Caput XIV. Philippi crudelitas in Thebanos, et interitus.
Caput XV. Samnites Romanorum copias capiunt. Romani ictum foedus rumpunt, Satricum expugnant.
Caput XVII. Darii ultimum cum Alexandro praelium, ejusque interitus.
Caput XIX. Alexander Indiam domat: Porum regem superat: urbes gentesque subigit.
196 Caput XXI. Etruscorum, Umbrorum, Samnitium et Gallorum contra Romanos conjuratio et clades.
214 Caput I. De bello Tarentinorum, quibus Pyrrhus Epirota auxilio fuit adversus Romanos.
Caput II. Romani horrenda peste corripiuntur. Cum Pyrrho tertium bellum geritur, fugatur et interit.
Caput IV. De horrendis quibusdam prodigiis et de bello Picenti.
Caput VI. De Carthaginiensium origine, variaque fortuna, qua ante bellum Punicum primum sunt usi.
281 Caput XXIII. De Carthaginis miseranda dejectione ac deletione.
288 Caput II. Orosio, utpote Christiano homini, ubique patria, et quovis securus accessus.
Caput III. De bello Achaico et Corinthi eversione.
Caput VI. De monstroso puero Romae nato, de Aetnae eructatione, et bello servili in Sicilia.
Caput VII. De Numantia, ejusque per Scipionem Africanum deletione.
304 Caput VIII. De Gracchorum seditione, Attalique regis Pergami haereditate.
306 Caput IX. De interitu Gracchi, et bello servili in Sicilia, apud Athenienses, et Delum.
Caput XII. De Carthagine restituta. De C. Gracchi seditione et interitu.
321 Caput XV. De bello Jugurthino, in quo Romani varie cum Jugurtha rege Numidarum pugnarunt.
Caput XXI. De proscriptione Sullana aliisque crudelibus facinoribus.
Caput XXII. Dictorum velut epilogum recitat Auctor. De novo tumultu per Lepidum excitato.
Caput XXIV. De bello fugitivorum seu gladiatorum, et cladibus ejus.
364 Caput Primum. Unum Deum, tam Gentilium quam Christianorum judicio.
370 Caput II. Prosequitur hic bellum Mithridaticum, quod Sylla confecit.
Caput IV. De bello Piratico et Cretico, deque re cum Mithridate a Pompeio gesta.
Caput V. Quod Mithridates filios ac amicos peremerit, ipseque vicissim a filio peremptus sit.
Caput VI. De gestis Pompeii in Syria, Phoenice et Judaea, et conjuratione Catilinae.
Caput VII. Caesar quas provincias sortitus, quomodo Helvetios et Belgas domuerit.
Caput IX. Caesar quomodo Suevos et Britannos subjecerit.
401 Caput XI. Caesar item novam Gallorum in arma adversus sese conspirationem multa clade comprimit.
Caput XII. Miseriam et calamitatem Galliae acceptam a Caesare subjicit quasi sub oculos.
412 Caput XIII. De Crassi avaritia, rebus contra Parthos gestis et interitu.
Caput XIV. De mutabilitate Romani imperii, praedictorum velut epilogus.
415 Caput XV. De bello civili quod cruentissimum Caesar et Pompeius gesserunt.
423 Caput XVI. Caesar Alexandrinis regem reddit, Alexandrinos subigit, civesque multos caedit.
Caput XVII. De Caesaris interitu, et ob eum tumultibus et bellis.
Caput XVIII. De Caesare Octaviano Augusto, rebusque per eum gestis.
436 Caput XIX. De rebus ab Antonio gestis, et bello Actiaco.
Caput V. C. Caligulae Caesaris mores, res gestae et crudelia facinora.
Caput VI. Claudii Tiberii Caesaris vita et res gestae, et gravissima sub eo fames Romae.
Caput VII. Neronis Claudii Caesaris foedi mores et scelesta facinora.
474 Caput VIII. De Galbae, Othonis et Vitellii imperio, et moribus, et facinoribus.
483 Caput X. De Flavii Domitiani Caesaris imperio, rebus gestis et facinoribus.
Caput XI. Coccei Nervae Caesaris imperium.
486 Caput XII. Ulpii Trajani Caesaris Augusti imperium et res gestae.
Caput XIII. Aelius Hadrianus Caesar, ejusque imperium.
Caput XIV. Antonini Pii Caesaris imperium.
492 Caput XV. M. Antoninus Verus quid in imperio suo gesserit.
Caput XVI. L. Antonini Commodi, P. Aelii Pertinacis, et Didii Juliani Caesarum Augustorum imperia.
Caput XVII. De imperio Septimii Severi Pertinacis Caesaris Augusti, quomodo Christianos afflixerit.
509 Caput XIX. De Julii Maximini et Gordiani junioris imperiis, et Christianorum persecutione.
512 Caput XX. Imperium M. Julii Philippi cum filio.
Caput XXI. Quincti Trajani Decii, et Galli Hostiliani cum Volusiano filio Imperium.
520 Caput XXIII. Flavius Claudius, Aurelius Quintillus, et Valerius Aurelianus imperatores.
545 Caput XXX. Fl. Claudius Julianus imperator Caesar.
547 Caput XXXI. Jovianus imperator Caesar Augustus.
Caput XXXVIII. De molitionibus Stiliconis comitis, ejusque et Eucherii interitu.
Caput XLI. Dictorum velut epilogus. Item omnes omnia juste sustinuisse, sive pii sive impii fuerint.
Pauli Orosii, Hispani Presbyteri Liber Apologeticus, Contra Pelagium, De Arbitrii Libertate.
Pauli Orosii, Hispani Presbyteri Liber Apologeticus, Contra Pelagium, De Arbitrii Libertate.
588 1. Possibilitatis non est, neque praesumptionis meae, beatissimi sacerdotes, sed arctissimae ac
Orosii Ad Augustinum Consultatio Sive Commonitorium De Errore Priscillianistarum Et Origenistarum. ( Non habetur in ed. Havercampi haec Consultatio, q
Beatissimo patri Augustino episcopo Orosius.
Anno Domini Ccccxxvi. Leporius, Monachus Et Presbyter.
Anno Domini Ccccxxvi. Leporius, Monachus Et Presbyter.
Prolegomena.
Leporii Presbyteri Libellus Emendationis, Sive Satisfactionis, Confessionem fidei catholicae continens de mysterio incarnationis Christi, cum erroris
Dominis beatissimis et veneratissimis Dei sacerdotibus Proculo et Quilleno Leporius exiguus.
3. Credo plane Deum hoc non posse, quod non vult. Si nasci voluit, quae Deus voluit, certissime
Ego Domninus hanc fidem teneo, confiteor, huicque subscripsi.
Ego Bonus hanc fidem teneo, confiteor, huicque subscripsi.
Aurelius episcopus Ecclesiae Carthaginiensis oblato a Leporio libello ac relecto subscripsi.
Augustinus episcopus Hipponereiensis regionis oblato nobis a Leporio libello subscripsi.
Florentius episcopus Hipponiensium Diarritorum oblato nobis a Leporio libello subscripsi.
Secundus episcopus ecclesiae Aquensis, sive Megarmitanae, oblato nobis a Leporio libello subscripsi.
Appendix.
Epistola Quam cum supra scripto Leporii libello miserunt ad episcopos Galliae.
Epistola Quam cum supra scripto Leporii libello miserunt ad episcopos Galliae.
Anno Domini Ccccxxviii. Evodius Upsalensis Episcopus.
Anno Domini Ccccxxviii. Evodius Upsalensis Episcopus.
Anno Domini Cccc—Ccccxxx. Plures Patres S. Augustino Aequales, Cumque Illustri Doctore Commercio Litterarum Usi.
Indices In Fl. L. Dextrum.
Index Locupletissimus Rerum Quae Tum In Chronico Dextri, Tum In Commentariis Continentur, A col. hujus voluminis 13 usque ad 610.
Remissiones Geographicae Quarumdam Vocum Modernarum Urbium, Et Locorum, De quibus in Dextri Commentariis mentio fit.
Sanctorum Nomina, De quibus in Dextro mentio fit, In Formam Kalendarii Digesta.
Sanctorum Nomina, De quibus in Dextro mentio fit, In Formam Kalendarii Digesta.
Index Rerum Quae Tum In Operibus Orosii, Tum In Commentariis Continentur. Numeri crassioribus correspondent characteribus textui insertis a col. hujus
Index Rerum Et Locutionum Quarumdam Quae In Notis Continentur.
Index Rerum Et Locutionum Quarumdam Quae In Notis Continentur.
Index Auctorum Veterum Qui In Notis Citantur, Illustrantur Et Emendantur.
Index Auctorum Veterum Qui In Notis Citantur, Illustrantur Et Emendantur.
Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
364 Caput Primum. Unum Deum, tam Gentilium quam Christianorum judicio.
0985A
0985B Omnes homines, cujuslibet vel sectae, vel vitae, vel patriae, ita semper ad prospectum prudentiae naturali bono eriguntur, ut oblectamento corporis rationale mentis, etsi non actu praeferant, judicio tamen praeferendum sciant. Quae mens, ratione duce illustrata, in medio virtutum, quibus genuino favore, quamvis vitiis inclinetur, assurgit, scientiam Dei quasi arcem prospicit. Deum enim quilibet hominum contemnere ad tempus potest, nescire in totum non potest. Unde quidam, dum in multis Deum credunt, multos deos indiscreto 365 timore finxerunt. Sed hinc jam vel maxime, cum auctoritate veritatis operante, tum ipsa etiam ratione discutiente, discessum est. Quippe cum et philosophi eorum, ut de nostris sanctis sileam, 0986A dum intento mentis studio quaerunt, scrutanturque omnia, unum Deum auctorem omnium repererunt, ad quem unum omnia referrentur: unde etiam 0986B nunc pagani, quos jam declarata veritas de contumacia magis quam de ignorantia convincit, cum a nobis discutiuntur, non se plures deos sequi, sed sub uno Deo magno plures ministros venerari fatentur. Restat igitur de intelligentia veri Dei per multas intelligendi suspiciones confusa dissensio, quia de uno Deo omnium pene una opinio est. Hucusque humana scrutatio, etsi cum labore, potuit: at ubi ratiocinatio defecit, fides subvenit. Nisi enim crediderimus, non intelligemus. Ab ipso audias, ipsique Deo credas, quod verum velis scire de Deo. Itaque idem unus et verus Deus, in quem omnis, ut diximus, etsi ex diversis opinionibus secta concurrit, mutans regna, et 366 disponens tempora, peccata quoque puniens, quae infirma sunt mundi 0987A elegit, ut confundat fortia; Romanumque imperium, assumpto pauperrimi status pastore, fundavit. Hoc per reges et consules diu provectum, postquam Asiae, Africae atque Europae potitum est, ad unum imperatorem, eumdemque fortissimum et clementissimum, cuncta sui ordinatione congessit. Sub hoc imperatore, quem omnes fere gentes amore et timore permixto juste honorarent, Deus verus, qui superstitione sollicita ab ignorantibus colebatur, magnum illum intelligentiae suae fontem aperuit, promptiusque per hominem docturus homines, Filium suum misit operantem virtutes, quae praecellerent hominem, coarguentemque daemonas, quos aliqui deos putavissent, ut qui ipsi, tamquam homini, non credidissent, operibus, tamquam Dei, crederent; 0987B deinde ut in magno silentio ac pace latissima inoffensae et celeriter novi nominis gloria, et annuntiatae salutis velox fama percurreret, vel etiam, ut discipulis ejus per diversas gentes euntibus, ultroque per cunctos salutis dona offerentibus, obeundi ac disserendi, quippe Romanis civibus inter cives Romanos, esset tuta 367 libertas. Quod ideo commemorandum putavi, quia hic sextus libellus usque ad Caesarem Augustum, de quo haec dicuntur, 0988A extenditur. Quod si aliqui hanc lucidissimam rationem irritam putant, suisque diis potius assignant, quos primum prudentia elegerint, deinde praecipuo cultu invitarint, ut sibi per eos amplissimum hoc pulcherrimumque imperium conderetur: sic enim jactitant, quia ipsi optimo genere sacrorum emeruerint praecipuum deorum favorem, quibus ademptis vel praetermissis, discesserint omnes,
Adytis arisque relictis,
Dii, quibus imperium hoc steterat:
Unde quamvis reverentia sanctitatis tuae
multa fortissime verissimeque disseruerit, tamen et mihi locus exigit, ut pauca subjiciam. Si Romani colendo deos
emeruerunt favorem deorum, et non colendo
0988B amiserunt;
ut ipse Romulus, parens Romae, inter tot mala ab 368 ipso ortu suo ingruentia salvus esset,
colendo quis meruit? An Amulius avus,
qui exposuit ad necem? An pater,
qui incertus fuit? An Rhea mater stupri rea? An Albani parentes,
ipsa quoque ab initio Romani nominis germina persequentes? An tota Italia, quae per quadringentos annos, dum audere potuit,
excidio ejus inhiavit? Non, inquiunt, sed dii ipsi, quia se colendos sciebant, futuros custodiere
0989A cultores. Ergo praescii sunt.
Si praescii sunt, cur hoc imperium
inter tot annorum saecula eo potissimum tempore ad summam potentiae arcem perduxerunt,
quo ille nasci inter homines atque agnosci ut homo voluit,
post cujus nomen et ipsi pro nihilo contempti sunt, et cum universo mundo etiam illi, quos ipsi provexerant,
cucurrerunt? Sed humiliter
obrepsit, inquiunt, et latenter intravit. Latentis et humilis unde tam celebris fama? tam indubitata fides? tam manifesta
potentia? Signis quibusdam et 369 virtutibus mentes hominum superstitione
sollicitas cepit et tenuit. At haec si homo potuit, Dii magis
posse debuerunt. An quia ille hanc potentiam a Patre sibi traditam praedicabat, perventum est aliquando ad intelligentiam
illius noti et ignoti
0989B Dei, quam apprehendere, ut dixi, nemo nisi per ipsum potest? Nec quisquam potest, nisi
qui toto se perspecto ac despecto, conversus ad sapientiam Dei
omnem quaerendi ratiocinationem transtulerit ad credendi fidem. Verumtamen breviter discutio. Dii isti, quos tantos ferunt,
ut Romanam rempublicam et propitii provexisse, et
aversi afflixisse videantur, eo certe tempore, quod palam constat, quo nasci Christus voluit, et annuntiari
gentibus coepit,
devotissime atque intentissime colebantur. Ita illi, consulentes et sibi et cultoribus suis, non potuerunt vel reprimere,
vel repellere superstitionem ejus, propter quam spernendos se cultoresque
suos
0990A destituendos viderent? Quamquam si ab invitis, danda venia, nec
deserendi fuerunt; si a voluntariis, servanda praescientia, nec prius fuerant adjuvandi. Hoc factum est, inquiunt: nam excitavimus
gentes, accendimus reges, instituimus leges, disposuimus judices, praeparavimus poenas suppliciis et crucibus, orbem totum
scrutati sumus,
si quo modo Christianum nomen et cultus universo mundo posset abradi. Hoc eatenus factum est, donec fecunda crudelitas eousque
inter tormenta ac per tormenta 370 proficeret, quamdiu ipsum regium culmen, per quod solum
prohiberi potuerat, occuparet. Et quid postea consecutum est? Imperatores, inquiunt, Christiani cessare sacra, et claudi
templa jusserunt, atque ideo
0990B Excessere omnes, adytis
arisque relictis,
Dii, quibus imperium hoc steterat.
O quanta et quam inoffensa lux veritatis est, si non adversus eam ultro sese offerentem
imbecilli infeliciter oculi clauderentur!
Si Christiana fides per multa retro
tempora, saevientibus undique adversum se gentibus, regibus, legibus,
caedibus, crucibus ac mortibus, reprimi nullo modo potuit, immo, ut dixi, inter haec et per haec crevit, cultus autem idolorum
jam quodammodo ex se deficiens, ac sibi erubescens, ad unam clementissimam jussionem sine ullo poenali terrore cessavit; cui
dubium est, hoc per istius intelligentiae demonstrationem de
0991A creatore suo tandem innotuisse creaturae,
quod illa eatenus per varias ratiocinationes mentis, intentae quamlibet, aliis obfuscata quaesierit, ac per hoc statim amori
ejus, quem etiam ignorans dilexerat, inhaesisse? Nec igitur mirum est, si in magna familia
inveniuntur aliqui servi, qui, consuetudine lasciviaque seductorum assuefacti, patientia domini sui ad contemptum ipsius
abutantur,
unde et merito Deus vel ingratos, vel incredulos,
vel etiam contumaces variis correptionibus arguit: quod semper utique fatendum est, 369 tunc tamen praecipue,
quando adhuc per universum mundum nulla erat ecclesia, quae interventu fidelium precum meritas mundi poenas justumque judicium
Dei, exorata ipsius clementia, temperaret, unde etiam haec, quae mala hominibus videntur,
0991B qualiacumque
sunt, graviora sine dubio omnia fuerunt, sicut ipso, quo coepta sunt, ordine probabuntur. Bellum Mithridaticum, vel, ut verius
dicam, belli Mithridatici clades,
multas simul involvens provincias,
tracta et protenta per quadraginta annos fuit. Nam
sexcentesimo sexagesimo secundo (ut dixi) anno ab Urbe condita, quo etiam
primum civile bellum coeperat,
inardescens, consulatu Ciceronis vero et Antonii, ut verbis
poetae optimi loquar,
Barbarico vix consummata veneno est.
Sed in his temporibus, triginta gerendi belli inveniuntur anni. Qualiter autem XL a plerisque
dicti sint non facile discernitur.