226 FÜLGINATEN.

illa synodali, publicata in Appendice Concilii romani an. 1725, atque ex iussu eiusdem Concilii servanda, nulla facta distinctione inter canonicos aliosque intervenire iussos , in §. 7 disponitur, ut circa unumquemque casum discurran t saltem duo. Sed non modo ad preparatoriam hanc , ut ita dicam, discussionem cogi posse omnes intervenientes, sed etiam ad solutionem proprie dictam seu conclusionalem, pa- tet ex eodem loco. Ex his satis patet Concilii Romani men- tem fuisse, ut non solum passiva quaedam interessentia, sed activa quoque participatio ab omnibus quos adesse co- gebat, exigi posset. Et haec quoque alia est praxis, quam pro sua Dioecesi Bononiensi urgebat Benedictus XIV In- stit. 32.

Neque deest congrua huius disciplinae ratio: quandoqui- dem verendum est, ne qui a sententia dicenda exempti sunt, imparati, ne lecto quidem casu de quo agitur, accedant, et sic vel plane nullam vel fere ex hac institutione utilitatem percipiant, sicque legislatoris qui eos intervenire voluit, in- tentio frustretur.

Inficias quidem iri non posset in datis quibusdam adiun- ctis per consuetudinem fieri, ut ab onere saltem responden- di casibus certa cleri portio eximatur. Attamen statim ac huiusmodi consuetudo, paulatim mutatis adiunctis, institu- tionem ipsam tantopere commendatam in discrimen adducat, ubi ignorantiae fomentum seu tutamen existat, ubi Episco- po fere impossibilem reddat necessariam scientiae sui cleri notitiam, ubi denique inconvenientia magna, qualia queritur Episcopus fulginatensis, ex ea sequantur, illam prorsus ir- rationabilem fieri, corruptelam esse, ac proin non modo tol- li iure merito posse, sed nec tollerari debere quisque facile intelligit. Ita sane Benedictus XIV consuetudinem in Dioe- cesi bononiensi inolitam, ut qui semel responderat , dimitti iam in urnam non soleret, nisi postquam reliqui omnes educti eodem munere perfuncti fuissent, ob quam rem certis- simum plures habebant, nonnisi post diuturnum tempus sibi eam provinciam iterum subeundam fore, in Insta, sua 32