226 CONSTITUTIO APOSTOLICA

Insignis est enim et benevolentia studioque Sedis Apostolicae dignissima ea, quae Fra t rum Minorum familia nominatur, beati Francisci frequens ac mansura sobóles. Ei quidem parens suus, quas leges, quae praecepta vivendi ipse dedisset, ea omnia im- peravit ut religiosissime custodiret in perpetuitate consequen- tem temporum: nec frustra imperavit. Vix enim societas ho- minum est ulla, quae tot virtuti rigidos custodes eduxerit, vel tot nomini christiano praecones, Christo mar tyres , caelo cives ediderit: aut in qua tantus virorum proventus, qui iis artibus, quibus qui excellunt praestare ceteris iudicantur, rem christia- nam remque ipsam civilem illustrarmi, adiuverint.

Horum quidem bonorum non est dubitandum maiorem et constantiorem futuram ubertatem fuisse, si arctissimum coniun- ctionis concordiaeque vinculum, quale in prima Ordinis aetate viguit, perpetuo mansisset: quia virtus quanto est magis unita, tanto est fortior, et per separationem minuitur (1). Quod optime videra t et caverai mens provida Francisci, quippe qui suorum societatem praeclare finxit fundavitque ut corpus unum non solubili compage aptum et connexum. Quid revera voluit, quid egit aliud cum unicam proposuit vivendi regulam, quam omnes sine ulla nec temporum nec locorum exceptione servarent, vel cum unius rectoris maximi potestati subesse atque obtempe- rare iussit universos? Eiusmodi tuendae concordiae praecipuum et constans in eo studium fuisse, perspicue discipulus eius con- firmat Thomas a Celano, qui assiduum, inquit, votum vigilque studium in eo fuit custodire inter fratres vinculum paucis, ut quos idem spiritus traxerat, idemque genuerat pater, unius matris gremio pacifiée foverentur (2).

Verum satis in comperto sunt posteriores casus. Nimirum sive quod flexibiles hominum sunt voluntates et varia solent esse ingenia in congregatione plurimorum, sive quod commu- nium temporum cursus sensim ac pedetentim alio flexisset, hoc certe usu venit franciscanis ut de instituenda vita communi aliud placeret aliis. Concordissimam illam communionem quam Franciscus spectarat et secutus erat , quamque sanctam esse apud suos voluerat, duae res potissimum continebant : studium voluntariae paupertatis, atque ipsius imitatio exemplorum in

(1) S. Thom. 2. 2. quaest, xxxvii a. 2 ad 3 (2) Vita secunda, P. III, C CXXI.