-238 WRATISLAVIEN.

Duellum, ait Lehmkuhl, dicitur pugna singularis, ex con- dicto armis ad occidendum sive graviter vulneraridum aptis. Theol. mor. vol. i, n. 850. Ceterum haec definitio in re est communis inter auctores. Ferrar. I. e. iamvero cuncta huius definitionis elementa in casu, de quo agimus, verifi- cantur. Licet enim non adsit periculum occisionis, nec pro- prie dictae mutilationis; adest tamen certum vulneris peri- culum: quod sufficere videtur ut duellum proprie dictum haec scholariorum pugna censeatur.

Praeterea, ut sit duellum, non oportet illud esse fatale ; nam decernit Clemens VIII Const. Illius vices anni 1592, tanquam duella proprie dicta eiusque poenis subiecta illa etiam esse habenda, quae cum pacto ineuntur « de dirimen- do certamine, cum primum alteruter vulneratus fuerit seu sanguinem fuderit. » Imo Bened. XIV const. Detestabilem anni 1725 sequentem thesim proscripsit: « Excusari pos- sunt etiam honoris tuendi vel humanae vilipensionis vitan- dae gratia, duellum acceptantes vel ad illud provocantes, quando certo sciunt pugnam non esse secuturam, utpote ab aliis impediendam. » Duellum igitur haberi videtur,^etiamsi periculum occisionis vel mutilationis non adsit.

Ulterius, haec effera certamina, de quibus sermo habe- tur, rectae rationi et legibus ecclesiasticis ex iisdem moti- vis repugnant, ac si cum periculo occisionis vel mutilationis instituerentur. Quanquam enim quandoque non proprie ad vindictam sumendam vel ad honorem reparandum sequi vi- deantur, semper tamen sub specie saltem vindictae sumen- dae aut honoris reparandi ineuntur, atque viam ad gravio- ra duella cum periculo occisionis et mutilationis sternunt. Ceterum ad solum ostendendum animum, vires, vel peritiam certandi neutiquam licere duellum, patet ex c. 1 De torea- ment .j ubi id expresse reiicitur. Reiffens. ad lib. 5 Decret. 14, n. 36. Unde docet Emus D'Annibale Sum. edit. 2 vol. 2 p. 207; « Si nihil horum desit, nempe 1. singulare certamen, 2. ex condicto susceptum , 3. armis lethalibus,