Albert the Great, In De Coelesti Hierarchia

1. Videtur enim, quod falsum dicatur in Littera, Unius enim indivisibilis secundum esse non est extensio in multa, cum unum sit indivisum in se et divisum ab aliis : sed divina virtus est una indivisibilis secundum esse, cum non sit aliud ipse et virtus sua, ut dicit Augustinus : ergo non extenditur super omnia.

2. Praeterea, Si hoc sit ratione simplicitatis, quod potest esse in pluribus, ut fere omnes dicunt, hoc non potest esse, quia, ut dicitur in VI Metaphysicorum, " est simplicitas rationis et non esse : " illa autem simplicitate posita, scilicet " rationis, qualis est materialium, sequi-" tur esse in pluribus : sed non sequitur " ad simplicitatem secundum esse, cum " unitas et punctum non sint in pluri-" bus : " cum igitur simplicitas divinae virtutis non sit ratione, sed esse, non videtur quod faciat esse in virtute in pluribus.

3. Praeterea, Simplex secundum rationem est distinctum a rebus quibus inest, sicut esse in uno : hoc autem modo divina virtus non est in rebus : quia sic esset idem esse habens cum rebus. Unde oportet quod sit simplex secundum esse : hujusmodi autem simplex in aliquo distinctum est et diversum ab ipso : quod autem distinctum est ab aliquo, non est in illo : ergo divina virtus non est in rebus ut implens illas.

4. Ad idem, Secundum sententiam Pythagorae, diversitas est causa negationis : id ergo a quo negatur vere res, est diversum et distinctum a rebus, et per consequens non extensum in omnia : quia distingui ab aliquo et extendi in illud, opposita sunt : de divina autem virtute, quae Deus est, omnia negantur creata, imo negationes veriores sunt de ipso quam affirmationes,ut supra, cap.II, dictum est.

5. Ad idem, Quod dicitur in omnibus, reduplicatione sui facit secundum, et sic deinceps, sicut esse cum sit in omnibus, id quod sibi supervenit unum, non est distinctum ab esse : quia praeter esse in uno nihil manet : et ideo oportet quod primum esse per reduplicationem sui eliciat causatum unum, et sic deinceps : sed virtus divina non reduplicatione sui constituit quae sunt post ipsam, cum nihil eorum sit : ergo non est extensa in omnibus.

6. Ad idem, Quod est in pluribus, recipit additionem aliquorum supra se, aut propter aliquid indigetur ipso in re : sed virtuti divinae nihil superadditur : quia hoc determinaret ipsam et faceret eam aliquo modo in actu, ut indigeretur ea ad aliquid in rebus, cum res in suis principiis habeant sufficientem perfectionem in esse et agere : et si non habent, possibile est perfici : ergo divina virtus non implet omnia.

Ad oppositum.

1. Quod portat omnia immediate, portatione est in omnibus : sed virtus divina immediate portat omnia. Ad Hebr. I, 3 : Portans omnia verbo virtutis suae,

2. Ad idem, Causa et causatum necessario sunt simul, si sit vera causa. Artifex vero non est vera causa domus, ut dicit Avicenna, sed factionis domus. Domus autem vera causa est dispositio partium in gravitate et levitate faciens consistentiam in tali figura. Et non sufficit, quod sit simul tempore, sed oportet ut sit in causato tenens illud in esse. Sed causa prima est causa universi esse, quod est causatum primum, et est causa secundum suam essentiam. Ergo oportet quod Deus et virtus ejus secundum essentiam sit implens rem quamlibet.

Quod concedimus, et rationes ad hoc.

Ad primum vero dicendum, quod unum indivisibile secundum esse non potest extendi in multa extensione essentiali, potest tamen extendi in multa extensione virtuali, sicut virtus causae efficientis est in causato.

Ad secundum dicendum, quod simpli- citas est causa, quod divina virtus extenditur in multa, et non secundum rationem, sed secundum esse. Est enim perfecta simplicitas secundum esse, quae non habet compositionem neque componibile est alteri. Per hoc autem quod aliquid componitur alteri, efficitur determinatum ad aliud, et non potest esse in alio. Unde quod unitas et punctum non possunt esse in pluribus, est ex defectu simplicitatis : quia sunt componibilia alteri.

Ad tertium dicendum, quod licet extendatur super omnia per modum causae efficientis continentis, est tamen distincta per essentiam a rebus. Propter quod ab ipsa negari possunt res : et ideo distingui et extendi non sunt opposita, cum referantur ad diversa. Et per hoc patet solutio ad quartum.

Ad quintum dicendum, quod reduplicatione sui constituuntur secundum ea quae essentialiter efficiuntur de esse rei, ut formalia, ut esse, et vivere : non autem est sic in causis efficientibus.

Ad sextum dicendum, quod principia essentialia 20200rei habent esse et agere a causa prima : et ideo si non continuarentur virtuti ejus, non possent subsistere nec agere.

Circa secundum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod virtus divina commisceatur rebus : quod enim constituit aliqua in propria natura et specie, oportet commisceri : aliter enim non posset esse proprium principium, quod. oportet ad hoc ut rem in propria natura constituat : sed divina virtus constituit omnia in propria natura et specie : ergo commiscetur rebus.

2. Ad idem, Omne continens conjungitur contentis : cum igitur divina virtus contineat res, oportet quod conjungatur eis : non autem conjungitur tantum secundum locum, quia non esset intus in re : cum igitur non remaneat aliqua conjunctio possibilis nisi forte secundum esse, videtur quod hoc modo conjunge-

ur : quod autem sic conjungitur, commiscetur : ergo divina virtus est in rebus ut commixta eis.

3. Ad idem, Sic dicit Philosophus : " Cujus est actio, ejus est potentia : " sed continere est actus formae vel loci : ergo et virtus divina continens, cum non contineat ut locus, quia continet tantum extra, erit forma : haec autem commiscetur rei : ergo et virtus divina commiscetur.

4. Ad idem, Quod est in aliquo, vel est sicut locatum in loco, vel sicut prim cipium intraneum in ipso : sed virtus divina est virtus in rebus, cum contineat intus et extra, et non continet nisi ubi est : cum igitur non sit in rebus sicut locatum in loco, quia sic esset contentus a rebus, erit sicut principium intraneum: et ita commiscetur.

5. Ad idem, Sicut dicit Augustinus in libro de Trinitate, " Non est dicendum de " Deo quod est contra totum ordinem " naturae, et cujus exemplum in tota. " natura non potest inveniri, sicut quod " generet se : " sed quaecumque virtus creata vadit per omnia vel per multa, commiscetur eis, sicut virtus primi mobilis, et quaecumque alia : ergo et virtus divina commiscetur omnibus, cum vadit per omnia.

6. Ad idem, Quaecumque virtus proportionaliter recipitur ab his per quae vadit, commiscetur eis, cum proportio causetur ex commixtione : sed virtus divina proportionaliter recipitur ab unoquoque, ut dicitur in Littera : ergo commiscetur unicuique.

Ad oppositum.

1. Est quod dicitur in libro de Causis, " Causa prima regit omnes res praeter " quod commisceatur cum eis. " Regit autem in certiori regimine per virtutem suam, quae est sua essentia, cum sit agens primum. Ergo non commiscetur virtus ejus, vadens tamen in omnia.

2. Ad idem, Nihil movet seipsum ad mixtionem : cum igitur virtus divina non sit mota ab aliqua virtute, cum sit prima, esset enim aliquid prius primo, cum movens prius sit moto, impossibile est virtutem divinam ire per omnia mixta. Solutio. Dicimus, quod sicut duplex est virtus animae. Una quae est in ipsa, sicut potentia visiva, vel alia. Et altera virtus animae est, quae est effluxa ab anima in corpus, quae defertur per singulas partes corporis spiritibus corporalibus. Ita etiam est duplex divina virtus. Una quae est increata, et est sua essentia, et haec est in omnibus, nulli tamen admixta. Alia vero est creata ab ipso in rebus, et haec similiter est in omnibus, sed permixta omnibus : hoc enim est ipsum esse quod est sermo Dei velociter currens per omnia, sicut dicitur in Psal. cxlvii, 15 , ut exponit Glossa.

Ad primum ergo dicendum, quod id quod constituit unumquodque in natura propria, est divina virtus creata, quae miscetur per essentiam : sed virtus increata constituit per modum agentis proprii uniuscujusque per rationem propriam rei quam habet apud se.

Ad secundum dicendum, quod virtus divina increata non est continens sicut locus, nec etiam sicut forma, sed sicut virtus activa continens intus et extra. Agens autem naturale est causa exterius per motum et non interius ut dans esse, et ideo non continet intra. Si vero virtus ignis esset separata, ut agens seipsa, et esset componibilis alteri ut causa interius, necessario esset in omnibus suis causatis, distincta per essentiam ab illis. Ad tertium dicendum, quod forma dupliciter potest considerari, aut secundum quod est forma materiae, aut secundum

quod est effectus divinae virtutis a qua habet esse et continere. Secundum igitur quod est forma materiae, continet ipsam : sed quia hoc est sibi a virtute prima, suum continere refertur in continentiam virtutis primae, quae continet unica et indivisa continentia cum continentia formae, quae non contineret nisi per hoc quod conjuncta est sibi virtus divina, nec omnino esset : sicut motus localis attribuitur a Philosopho generanti, quia dans formam, dat etiam motum et alia quae consequuntur formam. Unde per actum continentiae formae non excluditur continentia divinae virtutis increatae.

Ad quartum dicendum, quod hoc est ex. defectu simplicitatis in virtute aliorum agentium : quia non possunt transire per multa nisi commixtim : quia est componibilis, et sic determinabilis : et ideo non sic oportet esse in virtute increata.

Ad quintum dicendum, quod sicut dicit Dionysius, " Deus aequaliter est in " omnibus, sed non omnia aequaliter in " ipso, sed quaedam propinquius quibus-" dam, secundum quod plus participant " de virtute creata ipsius : " et ideo in hac est proportio, et non in virtute increata. Alia concedimus.

Circa tertium sic proceditur.

1. Videtur enim, quod sit virtus una vel bonitas vel illuminatio creata a Deo, quam omnia proportionaliter participant: quaecumque enim sunt reducibilia in unum primum, participant unam naturam communem, sicut idem lumen solis participatur ab aere, terra et luna proportionaliter : sed omnia reducibilia sunt secundum prius et posterius in participationem virtutis primae : ergo omnia participant eamdem virtutem creatam in omnibus.

2. Ad idem, Ab agente per rationem unum accipitur natura communis una : sed Deus per eamdem rationem est principium omnium : ergo natura participata ab ipso, in omnibus est una.

3. Ad idem, In Littera dicitur, quod

" divina virtus venit in omnia implens " ea : " hoc autem non posset dici, si essent plures virtutes in diversis receptae : ergo est una.

4. Praeterea, Virtus increata est una in omnibus : ergo per eamdem rationem virtus creata, quae est effectus ipsius in rebus.

Ad oppositum.

5. Id quod participatur a pluribus non solum universaliter, sed et particulariter, non potest unum esse in multis : sed divina virtus constituit res participantes in esse particulari, non solum largiens universales formas, sed proprias : ergo non est una in omnibus.

Solutio. Dicimus, quod bonitas vel virtus effluens a Deo in res, est quidem una ratione non generis vel speciei, sed analogia ad unum principium, sicut ens : hoc enim est virtus divina currens per omnia, ut dictum est: sed secundum esse sunt multa : natura enim vel essentia, ut dicit Avicenna, per se nec est una, neque est multa, sed secundum quod habet esse in particularibus, consequitur ipsam multitudo : secundum vero quod accipitur per abstractionem a particularibus ut ultimo communis omnium, consequitur ipsam unitas : si enim esset per se una vel multa, numquam esset sine unitate vel multitudine. Deus autem non. creavit naturam per se : quia non esset postquam creata esset, cum esse sit suppositi : nec iterum creavit eam in ratione tantum, sed in rebus in quibus habet esse et multitudinem : et ideo simpliciter concedimus, quod Deus fecit multas virtutes in rebus, quae tamen sunt unum in ratione analogiae.

Ad primum ergo dicendum, quod non oportet ea quae praedicto modo reducibilia sunt in unum, habere unam naturam communem, nisi ratione analogiae.

Ad secundum dicendum, quod " Deus " causat unumquodque propria ratione, " et alia ratione equum, et alia ratione " hominem, " ut dicit Augustinus. Haec tamen pluralitas est rerum productarum ab Ipso, In respectu quarum eadem essentia divina est in ratione plurium.

Ad tertium dicendum, quod dicitur venire in omnia propter unitatem analogiae, et non quae sit secundum esse.

Ad quartum dicendum, quod non est similis ratio de virtute increata, quae non commiscetur rebus, et de creata quae non est distincta a rebus.

Et quintum concludit, quod non habent unitatem secundum esse, sed. non tollitur unitas rationis.