DUBIA.

dubitantur hic sex circa figurationes Angelorum.

Primo, Utrum Angeli possint assumere corpora?

Secundo si possunt, Utrum hoc sit eis ex natura?

Tertio, Utrum moveant corpora assumpta cum labore et paena?

Quarto, Utrum. Angelus sit totus in qualibet parte corporis assumpti ?

Quinto, Utrum ejusdem figurae corpus possit assumere inferior et superior Angelus ?

Sexto, De qua materia assumunt corpora ?

Circa primum sic proceditur.

i. Videtur enim, quod non possint assumere. Omnis enim virtus quae potest sine corpore esse, fortior est sine corpore quam cum corpore, sicut patet in anima : sed fortior virtus melius potest complere operationem suam : cum igitur non assumant corpora nisi ut operentur circa nos, videtur quod numquam assumant corpora, cum faciant unumquodque meliori modo quo potest fieri multo fortius quam natura.

2. Si dicatur, quod non assumunt corpora propter se, sed quia convenientius est nobis. Contra : Principaliter intendunt operari in spiritum nostrum : spiritus autem noster majus symbolum habet cum spiritualibus, quam cum corpo-

ralibus : ergo convenientius est sibi accipere per spiritus separatos quam in corporibus assumptis.

3. Praeterea, Omne quod movetur, aut movetur a virtute unita, sicut animalia : aut a virtute effluxa, sicut quae moventur violenter. Sed corpora assumpta ab eis non possunt moveri ab eis sicut a virtute unita, quia tale movens semper est forma moti : nec iterum sicut a virtute effluxa, quia cum Angelus per se non possit tangere corpus, oportet autem movens et motum esse simul, oportet esse commune medium utrique quo defertur virtus moventis in motum : et hoc non est invenire in motu Angelorum : ergo non possunt movere aliquod corpus, et ita non assumunt, cum non assumant nisi ad motum.

4. Praeterea, Determinari ad corpus naturaliter, nobilius est quam non naturaliter : unde si accidat aliqua dispositio non naturalis, erit determinatio et unio imperfectior : sed primum removetur ab Angelis, multo magis secundum : ergo nullo modo possunt assumere corpus.

5. Praeterea, Spiritus secundum naturam unitus non potest sua voluntate corpus deponere : ergo similiter spiritus secundum suam naturam separatus non potest sua voluntate corpus assumere.

6. Praeterea, Quod est ex toto separatum, non potest aliquid movere, quia omne movens conjungitur aliquo modo mobili : sed Angelus est ex toto separatus : ergo non potest movere aliquod corpus, et ita nec assumere.

Ad oppositum.

i. Legitur Genes. xviii, 2, de tribus Angelis qui apparuerunt Abrahae in similitudine hominum, et similiter Tobiae apparuit Raphael, et in multis aliis locis sacrae Scripturae legitur, quod Angeli corpora assumpserunt.

2. Praeterea, Virtus superior movet inferiorem ex ordine suae naturae, sicut corpora caelestia, elementa et elementata : sed virtus Angelorum est supra om- nem virtutem corporalem : ergo ex ordine suae naturae possunt assumere corpora, et ita movere, cum non possint movere nisi aliquo modo conjungantur eis.

Solutio. Concedimus, quod Angeli possunt assumere corpora pro sua voluntate et movere ea ad explendas divinas voluntates. Et concedimus rationes ad hoc.

Ad primum vero dicendum, quod non assumunt corpus ut melius possint agere quantum est ex parte eorum, cum nihil virtutis eis per corpus assumptum accrescat neque decrescat : sed est melius quoad nos, quia magis congruit nobis, ut supra capite secundo ostensum est.

Ad secundum dicendum, quod spiritus noster licet quantum ad naturam magis conveniat cum spiritualibus, tamen quia propter unionem inclinationem habet ad corporalia, efficiuntur operationes suae aliquo modo corporales, etiam quae maxime spirituales videntur, et propterea convenit ei accipere corporalia.

Ad tertium dicendum, quod corpus assumptum movetur ab eo sicut a virtute effluxa : nec oportet aliud esse commune nisi motum ipsum, qui est corporis ut subjecti, et Angeli ut a quo : et influit sibi per se motum, quia sibi conjungitur sicut etiam motores orbium non habent aliud commune.

Ad quartum dicendum, quod Angeli non determinantur ad corpus aliquo modo, licet assumant corpora, quia non sunt formae eorum, nec habent virtutem proportionatam ipsis.

Ad quintum dicendum, quod spiritus unitus secundum suum esse est forma : unde per se inest sibi uniri : et ideo non habet similem potentiam ad superiorem, sicut spiritus separatus per naturam ad assumptionem corporis, quae non competit sibi secundum suam naturam, sed solum per accidens, quod est exercitium ministerii. Vel dicendum, quod spiritus etiam separatus nunquam potest assumere corpus, ut natura ejus determine-

tur per illud, sicut nec unitus potest secundum naturam fieri separatus.

Ad sextum dicendum, quod esse separatum per naturam et conjunctum per motum ex voluntate, non sunt contraria : essent autem si utrumque esset ex natura sua : et ideo nihil prohibet quod in toto separatum est per naturam, pro voluntate movere corpus.

Circa secundum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod posse assumere corpus conveniat eis per naturam suam : nihil enim est commune bonis et malis Angelis nisi sua natura : cum ergo assumere corpus conveniat utrisque, videtur quod hoc sit eis ex natura.

2. Praeterea, Sicut dicit Philosophus, " Ex ordine naturae est, quod superio-" ra moveant inferiora : " sed Angeli ex natura sunt superiores corporalibus : ergo ex ordine suae naturae possunt movere ea, et ita assumere.

3. Praeterea, Quidquid est in Angelis, est natura, vel poena, vel gratia : sed assumere corpora non est poena, quia tunc non esset in bonis : nec gratia, quia non conveniret malis : ergo est natura ipsorum.

Ad oppositum.

1. Nihil est perfectum sine eo quod naturae eorum debetur : sed Angeli perfecti sunt etiamsi non assumunt corpora : ergo hoc non est naturae ipsorum.

2. Ad idem, Contraria non insunt eidem per naturam suam : sed Angeli per naturam suam sunt separati: ergo quod assumant corpora, non convenit eis per naturam.

3. Ad idem, Quod naturale est, semper inest : sed Angeli non semper assumunt corpora : ergo hoc non est eis naturale.

4. Ad idem, " Unius naturae non est " nisi figura una, quia figura est natura-" Iis unicuique habenti figuram secun-" dum naturam, " ut dicit Philosophus : sed idem Angelus apparet in corporibus diversarum figurarum : ergo assumere corpus figuratum non inest eis per naturam.

Solutio. Dicimus, quod per naturam convenit aliquid alicui dupliciter : aut quia convenit sibi per aliquod principium essentiae suae, et sic non convenit Angelis per naturam assumere corpus, sed animae quae secundum suum esse est forma corporis : aut ex ordine naturae suae ad naturam aliam, et sic convenit cuilibet motori orbium movere quae subsunt motui sui orbis, et non quae super ipsum sunt : et omnia obediunt sibi inferiora, similiter omnia inferiora sunt obedientia Deo : unde etiam Angelis qui sunt superioris naturae, magis Deo propinqui per naturam, obediunt omnia corpora ad motum, in quantum operantur voluntate divina. Et sic dicimus, quod est Angelis naturale assumere corpora : quia convenit eis ex ordine suae naturae, secundum quod naturale dividitur contra gratiam et culpam. Et concedimus rationes ad hoc.

Ad primum vero dicendum, quod in contrarium objicitur, quod propositio vera est de his quae sunt naturae propter se : hoc autem non convenit Angelis propter se, sed propter nos : et propter hoc ratio non sequitur.

Ad secundum dicendum, quod esse separatum ita quod natura ejus non determinetur ad aliquod corpus, et conjungi corpori ad motum ex propria voluntate non sunt contraria : et ideo alterum potest esse natura sua, et alterum inesse ex ordine naturae suae.

Ad tertium dicendum, quod hoc verum est de naturali quod inest ex aliquo principio essentiali : tale enim non potest abesse manente natura illa : sic autem non est hoc naturale, ut dictum est.

Ad quartum dicendum, quod virtus Angeli non proportionatur ad corpus assumptum sicut virtus animae, ita quod majus movere non posset : et ideo non oportet, quod semper assumat corpus ejusdem figurae,

Circa tertium sic proceditur.

1. Videtur enim, quod Angelus moveat corpus assumptum cum labore et poena : labor enim et paena moventis contingit ex hoc quod mobile non ex toto obedit moventi : sed corpus assumptum non ex toto obedit virtuti moventis Angeli, quia non semper movet ad motum naturalem illi corpori, cum moveat in diversas partes : ergo movet cum labore et poena.

2. Ad idem, Plus obedit motori corpus unitum quam non unitum : sed anima quae est motor unitus, movet cum labore propter inobedientiam mobilis : ergo multo fortius Angelus qui est motor non unitus.

3. Praeterea, Omnis motus qui est contrarius motui naturali mobilis, est paenosus moventi : sed Angelus movet corpus assumptum quandoque in contrarium sui motus naturalis : ergo movet cum labore et paena.

Solutio. Dicimus, quod motus potest esse non laboriosus dupliciter : aut quia mobile non habet motum contrarium naturalem, et sic motores caeli movent sine labore, quasi sit motus ab anima, secundum Philosophos : aut propter victoriam moventis supra mobile sine aliqua proportione, et sic motus Angeli non est laboriosus, quia virtus ejus non est proportionata alicui corpori. Et per hoc patet solutio ad objecta, quae procedunt secundum primum modum.

Circa quartum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod Angelus sit totus in toto corpore assumpto, movens enim necessario conjungitur mobili : sed Angelus movet quamlibet partem corporis assumpti : ergo est in qualibet parte : sed ubicumque est, totus est, cum sit indivisibilis : ergo videtur, quod sit totus in qualibet parte.

2. Praeterea, Angelus per eamdem rationem totum se habet ut sit in qualibet parte corporis assumpti : aut ergo erit in omnibus, aut in nulla : sed non in nulla : ergo in omnibus totus.

3. Praeterea, Unitas corporis reducitur ad unitatem motoris : quia " unius cor-" poris unus est motor, " ut dicit Philosophus : sed unitas corporis consistit in conjunctione omnium partium : ergo videtur, quod motor Angelus conjungatur corpori assumpto secundum quamlibet partem.

4. Praeterea, Angelus non assumit corpus nisi ad motum : si ergo moveret tantum unam partem, superflue assumeret alias : nihil autem est superfluum in operibus ejus, multo minus quam in operibus naturae : ergo movet quamlibet partem : et ita conjungitur cuilibet parti.

5. Praeterea, Angelus non facit corpus quod movet animatum : sed in animatis ad motum unius partis non movetur alia continua nisi contracta per motum primae partis quae immediate movetur : ergo si Angelus moveret unam partem immediate existens in illa, alia non moveretur nisi tracta : et ita esset motus inordinatus, quia omnes partes moverentur eodem motu, et non ad modum animalis motus, cujus contrarium dicitur in Scriptura : ergo quamlibet partem immediate movet : et sic omnibus conjungitur.

Ad oppositum.

1. Quaelibet pars corporis quod movetur motu processivo, movetur motu proprio, et ita propria virtute : sed Angelus non dividitur in diversas, virtutes, ut supra dictum est : ergo non potest movere diversas partes corporis quod movetur ad modum motus processivi : et ita non conjungitur nisi parti unit quam movet.

2. Praeterea, Animae non convenit esse totam in toto corpore in quantum est motor qui diversis virtutibus movet diversas partes corporis,sed in quantum est forma substantialis : sed Angelus non est forma corporis assumpti : ergo non est totus in qualibet parte ejus.

Solutio. Dicimus, quod Angelus est

totus in qualibet parte corporis assumpti. Rationes ad hoc concedimus. Nec tamen sequitur, quod sit in pluribus locis, quoniam operatur ad totum corpus sicut ad unum indivisibile motum : cum enim non sit proportionabilis, nec ordinem habens ad quantitatem nisi per operationem, aequaliter erit ibi unum circa quodcumque spatium operetur.

Ad id vero quod primo objicitur in contrarium, dicendum quod motor unitus quia non habet proportionatam virtutem ad corpus, non potest una virtute movere diversa organa : sed Angelus non unitur corpori assumpto ut forma, et excedit virtus ejus omnem proportionem corporis : et ideo una virtute quae est voluntas, potest movere plura instrumenta vel partes.

Ad secundum dicendum, quod si anima esset motor non proportionatus corpori, non oporteret quod pluribus virtutibus diversa organa moveret : et ita in quantum est motor, etiam esset in toto tota.

Circa quintum sic proceditur.

1. Videtur enim, quod Angeli diversorum ordinum non debeant assumere corpus ejusdem figurae : diversorum enim Angelorum diversa sunt dona, et diversi sunt actus : sed per corpus assumptum debent ducere in proprios actus ipsorum : ergo a diversis etiam non debet assumi corpus unius figurae.

2. Praeterea, Per unum signum non significantur diversa : per corpora assumpta aliquid nobis significare intendunt : cum igitur diversorum sit diversa significare, videtur quod non debeant assumere corpus unius figurae.

3. Praeterea, Quatuor Evangelistae describuntur in figura quatuor diversorum animalium, magis tamen conveniunt in suo officio, quia idem scribunt quam diversi Angeli : ergo et diversi Angeli non debent significari eadem figura.

1.Ad oppositum est primo quod dicitur in Littera hic. :,

2. Praeterea, Unius corporis sunt diversae proprietates : sed diversae proprietates congrue possunt aptari diversis : ergo diversi Angeli eodem corpore possunt figurari.

Quod concedimus et rationes ad hoc. , Ad primum vero et secundum dicendum, quod licet sit unum corpus, tamen potest diversis proprietatibus diversis repraesentadis vel significandis aptari. Ad tertium dicendum, quod licet conveniant Evangelistae quantum ad id de quo scribunt, tamen magis differunt quantum ad mysteria quae excellentius scribunt quam Angeli . et ideo cuidam aptatur figura una, in quantum eminentius scribit de incarnatione, vel de passione,vel de resurrectione, vel de

ascensione.

Sexto quaeritur, de qua materia assumunt corpora.

1. Et videtur, quod de aere per Augustinum super Genesim ad litteram, et per Apuleium, qui dicit, quod " Angeli sunt " animalia aerea, corporea. "

Sed contra : Aer figuras non retinet : cum igitur Angeli assumant corpora figurata diversis figuris corporum, videtur quod non de aere assumant.

2. Praeterea, Humidum subtile cuilibet humido subtili continuatur per quod transit : aer autem hujusmodi est : ergo corpus aereum quod assumeret Angelus, continuaretur aeri per quem transit : tale autem, non potest habere determinatam figuram : cum igitur corpora assumpta sint figurata, non sunt aerea.

3. Praeterea, Humidum male est terminabile proprio termino : quod autem tale est, non potest habere figuram nisi per accidens, sicut aqua in vase : figura enim est quae termino vel terminis comprehenditur : aer autem humidus est, et sic non potest figurari, et sic idem quod prius.

Et eadem ratione non possunt assumere de aqua.

4. Item videtur, quod assumant de igne, per id quod infra dicit Dionysius. Sed contra : Id quod delet omnem figuram, non est figurabile : sed ignis delet omnem figuram consumendo : ergo non est figurabile : et sic idem quod prius de aere.

5. Praeterea, Angeli assumunt corpora ut veniant ad operandum circa nos : sed motus ignis non est ad nos, sed a nobis potius : ergo non assumunt corpus igneum.

6. Praeterea videtur, quod nec terreum : quia corpus assumptum subito disparet, sicut legitur de Angelo Tobiae : lux autem non potest convenire corpori terrestri : ergo non assumunt corpus de terra : et sic nullum corpus assumunt.

7. Si hoc concedatur. Contra : Quod ostenditur ad visum tantum, est deceptorium : sed nuntiis veritatis non convenit decipere : ergo nec monstrare aliquid quod non est : cum igitur monstrent se in corporibus, videtur quod assumant corpora.

8 Praeterea, Illa species in qua videntur, aut est extra, aut tantum in vidente. Si extra : ergo indiget aliqua substantia, et sic redit prior quaestio. Si est tantum intra videntem, tunc numquam viderentur corporali visione, sed tantum imaginaria, quod est contra Augustinum.

aqueum : quia hoc solum retentivum est figurae.

Quod autem Augustinus dicit, quod habent corpora aerea, hoc dicit secundum opinionem aliorum, et non assertive, eum etiam ibidem dicat, quod " ha-" bent corpora perpetua, " quod falsum est simpliciter. Apuleius vero simpliciter mentitur, sicut et in multis aliis.

Quod vero dicit Dionysius de igne, non intelligit quod assumant de materia ignis, sed de proprietatibus ignis, ut splendidum, et similia.

Quod vero dicitur, quod corpora subito disparent, dicimus quod verum est. Sed hoc non est inconveniens posse fieri ab Angelis in corpore terrestri ut subito appareat et dispareat, cum et magi Pharaonis operatione daemonum subito converterat virgas in serpentes, et quaedam alia prodigia, et multo fortius hoc boni Angeli possunt facere. Quamvis possumus dicere, quod semper est miraculum quando assumunt corpora. Sed licet quandoque appareant in assumptis corporibus, possunt tamen quandoque apparere fictis formis in phantasia : nec talis fictio erit deceptio, quia est ordinata ad instructionem veritatis,sicut etiam Dominus finxit se longius ire sine deceptione, sed ut ostenderet se esse longe et peregrinum a cordibus discipulorum quibus apparuit . Et sic patet solutio ad omnia quae objecta sunt.