MELEVITANA 441

« Durissimum est quotquot locis quis navigans vel iter fa- ciens delatus est, tot locis se defendere ». Quamobrem di- stinguit Schmalz, lib. 2, tit. 2, n. 45: « Vel reus pere- grinus in loco ubi contraxit aut promisit se soluturum re- peritur vel non reperitur. Si primum, quamdiu in loco reperitur, iurisdictionem suam iudex exercere potest in ipsam eius personam ». Atqui ridiculum esset notat orator pere- grinum et advenam in Gaulo vocare Paulum Mangion, qui duas habet domos in insula, alteram urbanam, alteram ad rusticandum. - Sed ait patronus, omnes evanescere diffi- cultates quia Paulus Mangion in insula versabatur cum vadimonium accepit.

Quia obiicitur, quoque, forum contractus in Melitensi Curia agnoscendum esse, non in Gaudisiensi, quia matri- monium non in minori insula, sed in Melitensi celebrandum fuisset, reponit orator, perridiculam esse hanc exceptionem, quia sponsalia contractum de se constituunt, prouti nemo inficiari potest, quicumque fuerit locus matrimonio celebrando destinatus.

Quae cum ita sint, concludit patronus, Hadrianus Cre- mona qui, nuntiato interdicto propter impedimentum spon- salium ; illico adversariam in ius rapuit coram Curia Gau- disiensi, ut impedimentum confirmaret, lege notissima usus est : contra vero Melitensis Curia legem violavit, quae, in- stituto coram Gaudisiensi magistratu iudicio, iurisdictione carebat. Testis de communi iure Schmalzgr. loc. cit. n. 136 - ibi - « Quaeritur de foro praeventionis. Hoc citatione in- ducitur, et quidem duplici ex causa, una quando reus actu coram pluribus iudicibus conveniri potest, altera quando actu quidem non uterque iudex respectu rei est competens, unus tamen, dum adhuc competens fuit, causam agitare coepit : nam utroque casu ille iudex qui causam in suo foro agitandam assumpsit prosequi illam potest, et ceteros iu- dices quos ita praevenit, a cognitione illius causae exclu- dere. Ratio est, ut ex 1. Ubi 30 ff. de iudice dicitur, ubi acceptum est iudicium, ibi etiam finem debet accipere. Suf-