544 PARISIEN.

matione, est saltem, probabilis, pro ea stant rationes graves, quas opus noi est iterum exponere: satis superque apparent in decursu discussionis. Est ergo sententia de non-consum- matione probabilis ad summum. Quis enim illam certam di- cet, post considerata omnia: verba et litteras Aloysii; opi- niones peritorum. Iam vero matrimonium est « in posses- sione » iuxta axiomata: « Standum est pro valore actus. » « Quod fit, praesumitur rite factum. » Praeterea posita at- tentatione consummationis, quod abunde demonstratum fuit, illae regulae iuris non parum favent sententiae, pro consum- matione, et certissime indicant hanc sententiam esse « tu- tiorem; » siquidem quae stat pro matrimonio rite celebrato, quod sequebatur consortium coniugale per sex annos; ita ut, etiamsi daremus veram probabilitatem, immo maiorem proba- bilitatem sententiae contrariae, non consummationis, nihilo- minus petitio non potest concedi. Inter prop. ab Innocen- tio XI damnatas est haec notissima : « Non est illicitum in sacramentis conferendis sequi opinionem probabilem de valore sacramenti, relicta tutiore » in qua iuxta Suarez, Soto et alios includitur etiam « susceptio » sacramenti, siquidem usus huiusmodi opinionis probabilis, relicta tutiore est peccatum non solum contra charitatem, sed contra religionem, ob ir- reverentiam illatam sacramento, exponendo illud nullitati. Quid autem sequitur, si concedatur solutio matrimonii in casu presenti? Certe quod Aloysius ad alias transibit; iam ab uxore separatus et separatus remanebit. Ad quid dispen- satio nisi ut aliam sibi assumat uxorem? et novum matri- monium contrahendo aget contra prop. damnatam; quia et- iamsi declaretur solutio prioris matrimonii, semper remanebit dubium de consummatione et proinde de ipsa dispensatione. In matrimonio consummato inter fideles dispensare nequit etiam S. Pontifex.

Dictis his, abstinendum ducer a « causis » dispensationis. Causae absque dubio existunt, quamvis forsitan non tam gra- ves quam iura .exigunt.-Adest discordia animorum. Sed non constat ullos fuisse conatus reconciliationis: ullum interven-