NEAPOLITANA 643

defendit: uterque vero coniux ad propriam sententiam ro- borandam votum medicorum porrexit.

Disceptatio synoptica

D E F E N S I O M U L I E R I S . Qui actricis iura tuetur totis viribus probare contendit matrimonium in casu non solum non fuisse consummatum, sed nullum esse ob viri impotentiam abso- lutam, vel sin minus relativam. Et in primis quoad hanc rem iuridica principia recolens notat, translatitii iuris esse matrimonium initum, sed tamen non consummatum ex ca- pite physicae impotentiae tum absolutae, tum relativae ipso iure irritum esse.

Etenim, ait orator, illud certum exploratumque in iure -est, ex naturae officio eo maximopere matrimonium spectare ut ex coniunctione maris et foeminae liberi procreentur. Unde praeclarum quod Catechismus Romanus declarat : « Ma- trimonium ab eo dicitur quod femina idcirco maxime nubere debet, ut mater fiat : vel quia prolem concipere , parere , -educare, matris munus est. Coniugium quoque a coniungen- do appellatur, quod legitima mulier cum viro quasi uno iugo adstringatur. Atque etiam : « Matrimonium est viri et mu- lieris maritalis coniunctio inter legitimas personas indivi- duam vitae consetudinem continens ».

Ex hoc orator deducit, partem matrimonii potissimam eam esse, ut quis aptus idoneusque sit copulae, sine qua finis essentialis matrimonii consistere non potest. Idcirco iure a matrimonio contrahendo removentur omnes i i , qui vel ob defectum aetatis, vel ob physicum defectum minus apti sunt ad coeundum. Hac de re , ait Devoti (lib. II, Sent. IX, § 129) : « Omnes generatim nuptias propter corporis impedi- mentum inire prohibentur, quibus vel aetate tenera, vel im- becille natura, vitiumque corporis cum coniuge liberis operam dare non sinit.. . Vitium corporis procul a matrimonio esse iubet adultos, qui vel natura vel morbo ita sunt comparati, ut suum cum femina corpus nequeant commiscere : prae-