724 PARISIEN.

His praemissis, ad quaestionem procedere possumus, quae tota est facti, siquidem cum iure nuper tradito concordant omnes, tum Curia parisiensis, tum advocatus actricis, tum ipse Defensor vinculi. Advocatus Carolinae, posito principio, quod certitudo metaphysica in quaestionibus huius generis non sit quaerenda, et quod sufficiat certitudo moralis, iis rationibus et circumstantiis nixa, quae prudentis iudicium in re gravi movent et suadent, omnem vim impendit in pro- bando, Carolum nunquam habuisse intentionem, nisi matri- monium solubile contrahendi, quia connubia omnia solubilia existimat; insuper contendit fuisse expressam hanc pravam intentionem, quatenus verbis et modo agendi Caroli fuerit manifestata.

Equidem fateor consensum in matrimonium solubile tan- tum, vitiosum esse et insufficiens; non autem in id quod falso quis existimaret solubile esse. Res identica nullimode sunt « error » circa substantiam et « conditio » contra sub- stantiam. Exempli gratia; puellae interdum horrescunt com- mercium matrimoniale, cuius naturam omnino ignorabant, et veraciter protestantur se nullatenus contraxisse si vel talia suspicassent. Nihilominus matrimonia sunt valida, quae ir- rita prorsus fuissent, si conditionem expressum de « non reddendo » ipsis apposuissent. Admitto pariter certitudinem metaphysicam in ista materia non requiri et moralem suf- ficere. Sed observandum est argumenta, quae valent pro foro interno, ut v. g. « confessio » in casu nostro, per se non sufficiunt praesumptionem destruere, in favorem matrimonii, quae semper adest, cum constat de eius canonica celebra- tione, iuxta illud: « Cum nimis indignum sit iuxta legitimas sanctiones, ut quod sua quisque voce protestatus est, in eumdem casum proprio valeat testimonio infirmari. - In Cap. Per tuas 10 de Probat. - Sed a conclusione advocati actri- cis circa praesens matrimonium recedere cogor et a sententia Curiae parisiensis, ob rationes quas nunc sapientissimo E E . iudicio humiliter submittant.

Ut nullum declaretur hoc matrimonium constare debet