ARTICULUS II.

PONUNTUR OBIECTIONES jjj 1.

Contra primam conclusionem Argumenta Durandi.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem, contra primam arguit Durandus (dist. 23, q. 6), probando primo (a), quod fides, quantumcumque formata charitate, non sit virtus, proprie loquendo de virtute, prout virtus dicitur nabitus ponens potentiam in ultimo perfectionis debitae suo actui; sic enim virtus est ultimum de potentia. Arguit igitur sic : Omnis virtus proprie dicta perficiens intellectum, perficit ipsum ad conspiciendum objectum in se, vel per resolutionem ad id quod in se conspicit : in hoc enim consistit efficacia actus intelligendi, quam ponit virtus circa potentiam intellectivam. Sed fides non perficit intellectum ad conice) primo. - Om. Pr. 31) spiciendum objectum in se, vel per resolutionem ad illud quod in se conspicit. Ergo non est proprie et simpliciter loquendo virtus. Secundo probat quod fides non est magis virtus, charitatepraesente vel exsistente in voluntate, quam non exsistente. Quia habitus qui non elicit perfectiorem actum, non est perfectior. Sed fides non elicit perfectiorem actum, charitate exsistente in voluntate, quam non exsistente : quia actus ejus, qui est assentire vero supernaturali, non est perfectior quantum ad aliquid quod pertineat ad cognitionem veri, quae (a) mere pertinet ad intellectum, quem perficit fides; licet sit perfectior quantum ad rationem meriti, quae est perfectio extrinseca, cum pertineat ad charitatem, quae perficit voluntatem. Ergo fides non est magis vel minus virtus, charitate exsistente in voluntate, quam non exsistente. Item tertio arguit quod non est simile de fide et charitate, sicut de prudentia et virtute morali. Quia prudentia non potest acquiri sine virtute morali, nec moralis virtus sine prudentia. Et quia utraque acquiritur ex actibus, ideo actus utriusque recipit perfectionem ex sibi adjuncto : ita quod impossibile est actum prudentiae esse perfectum, nisi virtus moralis sit in appetitu; nec actum virtutis moralis esse perfectum, nisi prudentia sit in intellectu. Fides autem non dependet a charitate : nec quantum ad habitum, cum sit prior ordine naturae ; nec in actu recipit aliquam perfectionem a charitate. Et ideo potest habere aequaliter rationem virtutis, charitate non exsistente in voluntate, sicut exsistente. Quamvis enim voluntas inclinet intellectum ad credendum, non tamen oportet quod ipsa sit informata charitale.

Haec ille, in forma. S 2.

Contra secundam conclusionem I. Argumenta Scoti.

Contra secundam conclusionem arguit Scotus (dist. 23, q. i), probando quod praeter acquisitam non requiratur alia infusa. Primo. Quia in primo cui articuli sunt revelati, sufficit fides acquisita, ut firmiter eis adhaereat, ut in Paulo. Ergo aliis posterioribus sufficit fides acquisita, ut firmiter credant omnia credenda : quia Augustinus, super illud Psalmi (71, v. 3), Suscipiant montes pacem populo, etc, vult quod inferiores illuminentur per superiores, et non magis illuminantur quam superiores illos illuminantes. Patet ergo consequentia. Sed antecedens probatur. Quia ex puris naturalibus assentire potest illum esse veracem, qui talia asserit et revelat; quia ex puris naturalibus scit hoc et assentit, quod Deus est verax magis quam omnes homines; et hoc scire et assentire potuit Paulus. Ergo fide acquisita ex puris naturalibus potest quis firmiter et sine haesitari quae. - qui Pr. tione (") assentire omnibus revelatis a Deo; et per consequens, quilibet alius. Non ergo praeter fidem acquisitam requiritur necessario propter assensum alia fides. Secundo. Quia, quamvis aliqua scientia, propter suam difficultatem quam includit, ut geometria, vel alia, non possit sciri ab homine propria inventione, et in lumine suo naturali; tamen, postquam inventa est et ordinate tradita, potest homo ex puris naturalibus acquirere et scire eam. Ergo, eodem modo, quamvis nullus naturali lumine intellectus possit propria inquisitione venire ad notitiam illius, Deus est trinus et unus; tamen, postquam revelatum est alicui, potest alius, ex dictis illius cui revelatum est, illi firmiter adhaerere fide acquisita. Terlio. Quia, si fides infusa ponitur, illa erit certior acquisita; quia aliter frustra poneretur. Sed quod sit minus certa, probatur. Quia conclusio est minus certa quam principium, ex quo tota certitudo conclusionis est a certitudine principii. Sed huic, Deus est trinus et unus, assentio fide infusa, si ponitur, quia hoc revelatum est a Deo. Sed hoc esse revelatum a Deo, credo quia Joannes dixit hoc sibi esse revelatum, vel alius apostolus. Sed si audivissem eum dixisse hoc sibi revelatum esse, credidissem sibi fide acquisita, credendo ipsum esse veracem, et nihil falsum velle asserere. Ergo et modo credo illi, scilicet Deum esse trinum et unum, revelatum esse apostolo, fide acquisita, ex auditu Scripturarum, vel ex hoc quod lego Scripturam. Ergo tota firmitas quam modo ponis in fide, est a fide acquisita. Ergo non est ponenda fides infusa.

Haec Scotus. II. Argumenta Aureoli.

Arguit etiam (6) Aureolus, probando primo quod fides infusa non requiritur propter supernaturalitatem objecti fidei. Quia supernaturalitas illius objecti : vel intelligitur per indifferentiam ad verum et falsum, ita quod objectum fidei sit tale quod non apparet utrum sit verum vel falsum , sicut utrum arenae maris sint pares aut impares; vel intelligitur per repugnantiam ad apparentiam, sicut quod Deus sit trinus et unus dicitur repugnare veris apparentibus. Sed ex neutro illorum requiritur habitus supernaturalis. Non enim propter primum : quia homo, naturaliter loquendo, potest indifferentibus firmissime adhaerere sine habitu supernaturali. Nec propter secundum : nam homo aliquando adhaeret firmissime opposistis primorum principiorum, propter sillogismum falsigra-phum, vel propter consuetudinem , vel naturalem dispositionem suam, puta ex imaginatione.

Et si dicas quod veritates fidei sunt de Deo, qui est objectum supernaturale, et non potest a nobis naturaliter intelligi; - hoc non valet : quia de Deo possumus multa inlelligere ex sensatis, et alia multa non ex sensatis possumus tenere firmiter. Et hoc palet in haereticis : haereticus enim errans in uno articulo fidei, amittit fidem infusam, et tamen tenet alios ila firmiter, quod pro illis vellet decapitari. Hoc etiam patet de puero non baptizato nutrito inter fideles, qui multa quae fidei sunt tenet ita firmiter sicut baptizatus qui habet fidem infusam. Hem : fides infusa bene est necessaria ei qui revelat ea quae sunt fidei; sed, si revelat ea a casu, vel ex industria naturali, non est ei credendum, nec adhaerendum eis quae dicit; quia non potest ea revelare certitudinaliter, nisi habeat ea per causam superiorem, mediante habitu infuso supernaturali. Sed credenti dictis revelantis non est necessarius habitus supernaturalis infusus.

Haec Aureolus, in forma. g 3.

Contra tertiam conclusionem Argumenta Durandi.

Contra tertiam conclusionem arguit Durandus (clist. 23, q. 9), probando, quod in haereticis remaneat fides infusa, quoad articulos in quibus non errant. Et arguit Primo (a) sic. Quia omnis habitus reddit potentiam facilem ad actum debitum respectu objecti, et per consequens ad refugiendum contraria, vel refutandum illa. Et tamen, si non refugiantur contraria, non propter hoc totaliter tollitur habitus : quia (6), etsi ponat facilitatem et pronitatem ad actum debitum, et ad refugiendum contrarium, non tamen ponit necessitatem, quin possit fieri contrarium. Et istud est manifestum in habitibus acquisitis; de quibus praedicta ratio aeque concludit sicut de fide infusa (j).

Secundo. Quia ille qui assentit credibilibus similiter nunc ut prius, habet fidem similiter nunc ut prius; quia assensus similis arguit similem habitum. Sed fidelis de novo seductus circa aliquod credibile, per propriam ignorantiam, quia non bene intelligit Sacram Scripturam, vel per alterius falsam doctrinam, puta quod non licet jurare, assentit caeteris credibilibus similiter nunc ut prius, et omnino consimiliter. Ergo assentit per eumdem habitum per quem prius. Sed prius habebat fidem infusam. Ergo et nunc. Et tamen est haereticus. Ergo in haeretico manet fides infusa. Tertio. Quia, si aliquid obstaret, hoc videretur esse quia sequeretur, hoc dato, quod aliquis simul sit fidelis et infidelis. Sed hoc non obstat. Quia fides secundum habitum, et error secundum actum circa aliquod credibile, bene possunt simul (o) stare;sicut (a) Primo. - Oin. Pr. (f) a verbis de quibus usque ad infusa, om. Pr. scientia secundum habitum, potest stare cum actu erroneo circa aliquod scibile. Et si firmaretur habitus in aliquo, quod nullo modo esset jurandum, adhuc posset stare cum fide infusa : quia non esset de eodem objecto; quia, quamvis objectum fidei infusae se extendat ad omnia contenta in Sacra Scriptura, tamen ipsa potest exire in actum debitum respectu aliquorum, quamvis intellectus habentis fidem infusam possit decipi respectu aliorum; sicut aliquis potest habere veram scientiam de aliquibus passionibus alicujus subjecti, et decipi circa alias passiones ejusdem. Et sic non videtur improbabile, quin habitus fidei possit remanere in haereticis errantibus de novo circa aliquod particulare credibile.

Haec ille. SI i.

Contra quartam conclusionem I. Argumenta Scoti.

Contra quartam conclusionem arguit Scotus (dist. 23, q. i), probando quod non ideo de omnibus credibilibus sit una fides, quia respicit omnia credibilia ut revelata a Deo. Primo. Quia, si fides infusa respicit primam veritatem ut revelantem articulos, et causantem assensum de credibilibus, et non sicut de quo est (ides, ut de objecto, sequitur quod nunquam aliquis fidelis assentiret huic, Deus est trinus et unus. Quia, secundum te, assentio huic, Deus est trinus ei unus, quia est revelatum a prima veritate. Quaero igitur a te : Quomodo assentio huic, Hoc est revelatum a Deo? Quia, si assentio huic, scilicet Deus est trinus et unus, propter hoc, quia est revelatum a Deo, sicut conclusioni propter principium, sequitur quod magis assentio illi quod se habet ut principium, quam illi quod se habet ut conclusio. Si dicas, sicut oportet, quod quia est revelatum Deum esse trinum et unum, quaero ultra : quomodo assentio huic, Revelatum est a Deo, quod Deum esse trinum et unum, est revelatum? Si iterum, quia est revelatum, procedam in infinitum; et per consequens, nunquam aliquid firmiter credam de articulis fidei; sicut si scientia conclusionis resolvetur in principia, et illa principia in alia, et sic in infinitum, nunquam sciretur aliquid; sicut nec aliquid potest esse, quod dependeat ex infinitis causis essentialiter. Si dicas quod huic assentio fide acquisita, scilicet quod Deum esse trinum et unum, est a Deo revelatum;

Contra. Tunc fides infusa dependet in esse et firmitate, adhaerens alicui articulo, a fide acquisita, sicut a principio : quia non poteris dicere quod per scientiam ei adhaereas; quia hoc non est evidens ex terminis, Deum esse trinum et (a) imum, esta Deo revelatum, plus quam quod Deus est trinus et unus.

Secundo. Quia formalis ratio objecti babitus 31 a realis, non est relatio seu ens rationis. Sed esse revelatum a Deo Deum esse trinum et imum, non dicit, ultra Deum esse trinum et unum, nisi respectum rationis; sicut esse cognitum dicit respectum rationis tantum ultra rem quae cognoscitur. Si ergo assentis articulo praedicto, quia est revelatus a Deo, tunc ratio formalis cur assentis per habitum realem, est ens rationis; quod est inconveniens, cum habitus realis habeat formale objectum reale, sicut potentia realis habet objectum reale. Hoc patet. Ergo revelabit passive, cum sit ens rationis, non potestesse formalis ratio tendendi in istud, Deus est trinus et milis.

II. Argumenta Aureoli.

Arguit etiam (a) Aureolus, probando quod veritas prima non sit formale in objecto fidei, scilicet quod fides adhaereat cuicumque ratione primae veritatis. Primo. Quia hoc est de ratione formalis objecti, ut non reducatur ad superiorem causam in eadem scientia. Sed non sic est in proposito. Quia, si quadratur : quare credis articulos fidei? respondetur : quia hoc dicit prima veritas, quae mentiri non potest. Quaeratur ultra : quare mentiri non potest? Et oportet dicere : quia est Deus. Et sic reducitur ulterius ad aliud objectum formale. Ergo prima veritas se habet ut objectum materiale. Secundo. Aut intelligis per primam veritatem dicta a prima veritate; et hoc non est possibile, quia talia sunt veritates complexae, quae sunt objectum materiale. Aut intelligis aliquod attributum speciale in Deo; et hoc non potest dici : quia illud nihil addit ad divinitatem; et, si addit, inquantum hujusmodi, non est finis; et ita fides non habebit idem pro objecto formali et pro fine. Ergo relinquitur quod Deus sub ratione divinitatis sit objectum formale, et non veritas prima.

Haec ille. Et in hoc secundus articulus terminatur.