Pars 2

Beatus vir etc.. Hoc habet humana consuetudo, ut quando aliquis ad magnum statum, vel ad magnam dignitatem promovetur, hujus promotionis memoriam recolit ipse et sui. Hodie beatus martinus promotus est ad maximam dignitatem et principatum, scilicet ad regnum coelorum, ideo beatitudinis ejus memoriam recolit mater ecclesia.

Circa ipsius beatitudinem tria occurrunt consideranda ex verbis propositis.

Primo possumus considerare beatitudinis ejus principium, secundo processum, tertio beatitudinis ejus terminum. Principium sive causa beatitudinis ejus fuit divinum auxilium, quod notatur cum dicitur, beatus vir. Processus est in ascensiones, fuit scilicet profectus de virtute in virtutem, quod notatur cum dicit: ascensiones in corde disposuit. Terminus beatitudinis ejus est assecutio aeternae beatitudinis, quod notatur cum dicit: in loco quem posuit. Et quare? Psalmista LXXXIII, 3, statim exponens quod dixit, subdit: etenim benedictionem dabit legislator.

Ecce divinum auxilium. Ibunt de virtute in virtutem. Ecce ascensus de virtute in virtutem. Videbitur deus deorum in sion. Ecce locus quem posuit.

Primo, dico, quod principium sive causa perveniendi ad dignitatem aliquam est divinum auxilium; et rationabiliter in creaturis invenimus, quod si aliquid contingit alicui naturaliter, illud causa est illius. In illis quibus non contigit naturaliter, sicut ignis naturaliter est calidus; et ideo est causa calefactionis in illis quibus non contingit naturaliter: et deus naturaliter est beatus, ideo est causa beatitudinis in aliis. Unde apostolus: I Tim. VI, 15 quem ostendet beatus et solus potens rex regum et dominus dominantium.

Nullus igitur potest ad beatitudinem pervenire nisi per divinum auxilium.

Videamus quod auxilium praebet dominus ad hoc quod homo perveniat ad beatitudinem. Dico triplex auxilium.

Primo deus hominem corripit, secundo erudit, et tertio assumit. Quod deus hominem corripiat est via in beatitudinem.

Job V, 17: beatus homo qui corripitur a deo.

Ista correctio pertinet ad vocationem.

Homo non corripitur nisi propter peccatum.

Vocatio fit a remotis, et homo per peccatum fit longe a deo. Isai. LIX, 2 peccata vestra diviserunt inter vos et deum vestrum. Illud beneficium vocationis ostendit apostolus dicens: rom.

VIII, 30 quos praedestinavit, hos et vocavit.

Et beatus martinus fuit vocatus a domino et correptus idest a peccato originali remotus, et a peccato actuali praeservatus. Isaias: XLI, quis suscitavit ab oriente justum, vocavit eum ut sequeretur se? qui suscitantur a peccato, a deo suscitantur; sed quidam in oriente, idest in pueritia convertuntur, sicut beatus martinus, quando fuit decem annorum, invitis parentibus, fecit se catechumenum; cum esset duodecim annorum cogitavit quomodo ad heremum posset pervenire.

Videte illud auxilium, quod deus corripit hominem, necessarium est homini.

Sciatis quantumcumque quis ab homine corripiatur, nisi adsit gratia dei interius quae vocet, nihil valet correctio ista.

Unde in ecclesiaste: VII, 14 considera opera dei, quod nemo potest corrigere quem ille despexerit. Unde nihil, valet quod aliquis corripiatur a praelatis vel ab aliis, nisi deus operetur in illo per gratiam suam. Quod deus hominem corripiat signum est dilectionis. Unde in proverbiis III, 12: quem diligit dominus corripit.

Tripliciter corripit deus hominem. Primo timorem incutiendo. Unde in ecclesiastico I, 26: qui sine timore est, non potest justificari sapientiae est timor domini. Debemus igitur studere ad timorem habendum. Hic est primus gradus ad beatitudinem.

Secundo corripit deus hominem dimittendo ei peccata. Solus deus est qui potest peccata dimittere Marc. II, 7, ps.

XXVI, 1 beati quorum remissae sunt iniquitates etc..

Tertio corripit deus hominem ipsum attrahendo a peccatis. Numquid illud est beneficium divinum, quod sicut deus homini peccata dimittit, ita ipsum a peccato praeservet? unde Augustinus confess.

Lib. II, c. VII: gratiae tuae deputo et misericordiae tuae, quod peccata mea tamquam glaciem solvisti: gratiae tuae deputo et omnia mala quae non feci. Quod enim non facere potui.

Istam beatitudinem tangit Ps. I, 1 dicens: beatus vir qui non abiit in consilio impiorum etc.. Beatus martinus ista gratia non indiguit, scilicet remissionis peccatorum, quia non legitur peccata actualia commisisse. Sed in hoc corripuit ipsum, quia ipsum a peccato praeservavit.

Secundo praestat deus homini auxilium suum ipsum erudiendo. Ps. Xciii, 12 beatus homo quem tu erudieris, domine, et de lege tua docueris eum. Non est ista eruditio quae solum illuminet intellectum, sed est movens affectum. Oratores habent artem qua movent affectum judicis; si hoc habet ars humana, multo fortius et divina. Unde in joanne VI, 45: omnis, qui audivit a patre meo, et didicit, venit ad me. Audit a patre quando bonum inspiratur; non discit qui recusat inspirata. Non sic fecit Isaias qui dixit L, 5: deus aperuit mihi aurem: ego autem non contradico; retrorsum non abii, audiam eum quasi magistrum. Ille discit qui cor suum divinae inspirationi subjicit. Hoc pertinet ad justificationem.

Apostolus Rom. VIII, 30: quos vocavit, hos et justificavit.

Tres sunt gradus in eruditione divina.

Primo illuminat intellectum per fidem.

Haec est maxima eruditio. Majus est quod homo modicum habeat de fide, quam scire totum quod philosophi omnes de mundo sciverunt. Unde in deuteronomio IV, 6: haec sapientia vestra et intellectus coram populis. Et in joanne XX, 29: beati qui non viderunt et crediderunt.

Secundo, eruditio ista erigit animum per spem. Quando animus credit per fidem, tunc per spem elevatur. Hic est secundus gradus beatitudinis. Ps. XXXIX, 5: beatus vir cujus est nomen domini spes ejus, et non respexit in vanitates et insanias falsas.

Aliqui non in deo, sed in vanitatibus confidunt. Quae sunt vanitates? bona temporalia, divitiae, honores et hujusmodi Ps. XXXVIII, 6: veruntamen universa vanitas homo vivens. Non debes igitur confidere in illis.

Quidam, quod pejus est, confidunt in insaniis, intendunt auguriis, divinationibus, et negromanticis superstitionibus.

Tertius gradus hujus eruditionis est quod immutat affectum per dilectionem, quia Tob. XIII, 17 beati omnes qui diligunt te. Beatus martinus cujus pater et mater gentiles erant, anima tamen ejus nisi spiritualia sentiebat, et in tantum fuit eruditus, quod librum de trinitate fecit.

Tertium auxilium divinum est quod deus hominem assumpsit. Ps. Lxiv, 5 beatus quem elegisti, et assumpsisti; habitabit in atriis tuis. Ista assumptio pertinet ad tertium beneficium dei, scilicet ad magnificationem. Apostolus rom.

VIII, 30: quos justificavit, hos et magnificavit.

Et quomodo magnificavit dominus beatum martinum? certe triplici gradu. Primo per operum ejus sanctitatem. Si quis legat vitam beati martini, scilicet quantae virtutis, abstinentiae et castitatis fuit, inveniet eum magnum. De ista magnitudine dicitur in Genesi XXVI, 13 quod ibat Isaac proficiens atque succrescens quousque magnus effectus est. Magnus fuit beatus martinus in observantia mandatorum.

Prov. XXVIII, 18 beati qui audiunt legem tuam, et custodiunt illam in toto corde suo.

Secundo fuit beatus martinus magnus propter miraculorum magnitudinem.

Tres mortuos suscitavit. Panni ejus et litterae Missae infirmos curabant. De ista magnificatione dicitur in ecclesiastico XLV, 2. Magnificavit eum in timore inimicorum, idest inimicorum suorum, scilicet Paganorum, et in verbis ejus monstra placavit, scilicet quia fuit semel arbor succisa, et ipse opposuit se arbori, et arbor ad aliam partem declinavit.

Item voluit hostium cuneos penetrare inermis, et tunc monstra placavit, quia hostes sui miserunt nuntios de pace.

Propter ista miracula magnificandus est beatus martinus, sicut beata virgo quae dixit: quia fecit mihi magna, scilicet miraculum miraculorum maximum: scilicet, quod in utero suo deus factus est homo, et quod virgo peperit. Et beato martino fecit multa magna: propter hoc ab omnibus magnificandus est.

Tertius gradus est magnificationis beatitudinis beati martini, in diffusione ejus famae, quae est in terra. Quae religio, quae civitas ubi nomen et fama beati martini non sit celebris? Ps. Clxxxvii magnificasti, super omne nomen sanctum tuum; licet Glossa hoc exponat de christo, tamen de beato martino dici potest. Considerate miracula quae fecit. Tot reges, tot imperatores studuerunt sibi facere nomina in terris. Aliqui fecerunt arcus triumphales, alii domus et castra, et tamen periit memoria eorum cum sonitu.

Pauci sunt qui sciunt quis fuit trajanus, quis Octavianus; sed beatus martinus, qui parvus fuit in terris, magnus effectus est. Tob. XXIX, 11 audiens auris beatificavit me. Omnes qui audiunt loqui de beato martino, beatificant ipsum.

Patet modo primum, scilicet, beatificationis ejus principium, quod est divinum auxilium, et quomodo deus hominem corripit, erudit, et assumit.