COLLATIO XXVIII.

(Vers. 44.) Nemo potest venire ad me, nisi Pater meus, qui in caelis est, traxerit eum.

1. In verbis istis duo facit Dominos. Primo,.ne homo excedat per praesumtionem, ostendit defectum humanae impotentiae, dicens: Nemo potest venire ad me - secundo, ne corruat homo per desperationem, subiungit auxilium miserationis divinae, cum dicit: Nisi Pater meus, qui in caelis est , traxerit eum.

2. Dicit ergo: Nemo potest venire ad me. Nemo, inquam, potest ex se: cuius causa est triplex, scilicet quia homo est gravis - quia via difficilis - quia virtus debilis. Virtus enim debilis non potest ferre molem gravem per viam difficilem. - Nemo ergo potest venire ad me, quia moles est gravis: Sapientiae nono : " Corpus, quod corrumpitur, aggravat animam, et terrena inhabitatio deprimit sensum multa cogitantem "; et Iob septimo: " Factus sum mihimetipsi gravis.. - Quia via difficilis: Matthaei septimo: " Quam angusta et arcta est via, quae ducit ad vitam "; ecce, quia difficilis ad progrediendum : " et pauci inveniunt eam ecce, quia difficilis ad arripiendum. - Quia virtus est debilis: Ioannis decimo quinto : " Sine me nihil potestis facere ": et Ioannis decimo quinto: " Sicut palmes non potest facere fructum a semetipso, nisi manserit in vite; sic nec vos, nisi in me manseritis.

3. Sequitur: Nisi Pater meus, qui in coetis est, traxerit eum. - Ostenso defectu humanae impotentiae , adhibet Dominus Iesus remedium pietatis paternae, cum dicit: Nisi Pater meus traxerit eum. Tractio enim Patris remedium est humanae impossibilitatis. - Notandum autem, quod Pater trahit nos multipliciter. Solet enim aliquid trahi sursum fune, qualiter trahitur moles in tracha. Solet etiam aliquid trahi sursum pondere, qualiter trahitur stater in statera. Solet aliquid trahi sursum occulta virtute, qualiter trahitur ferrum ab adamante, quod non per violentiam sive per vim manifestam trahitur, sed a tota specie.

4. Per hunc modum trahit Pater sursum funibus flagellorum: unde Osee undecimo : " In funiculis Adam traham eos in vinculis caritatis "; funiculi Adam paenalitates humani generis sunt, quibus Dominus ligavit Adam, quando insanivit per culpam. In his trahit Deus animam, quam per flagella reducit ad gratiam.

5. Trahit etiam pondere beneficiorum, quasi ponens in statera beneficia sua, ut sursum trahat corda nostra: Ieremiae trigesimo primo : " In caritate perpetua dilexi te: ideo attraxi te, miserans tui ". Multas enim miserationes appendit Dominus, ut nos attraheret: nec hoc illi sufficiebat, nisi pro nobis attrahendis se ipsum in statera crncis appenderet. Appendit ergo in statera crucis se ipsum, ut traheret ad se per crucem genus humanum. Unde Ioannis duodecimo: " Cum exaltatus fuero a terra, omnia traham ad me ipsum ".

6. Trahit etiam Dominus sursum occulta virtute spiritualium desideriorum. Immittit quidem Deus spirituale desiderium et trahit ad se occulto cordis desiderio cor humanum: unde Iob trigesimo quarto : " Si direxerit ad eum homo cor suum, spiritum illius et flatum ad se trahet". Nota Glossam in Canticorum primum: " Trahe me post te, in odorem curremus unguentorum tuorum ".

Sic igitur trahit Pater sursum.

7. Sed non omnis attrahitur: quia est qui trahit deorsum, diabolus scilicet, de quo Iob vigesimo primo : " Dulcis fuit glareis Cocyti, et post se omnem hominem trahet et ante se innumerabiles". Trahit autem tripliciter: per superbiam, per avariiiam, per luxuriam. - Per superbiam trahit ambitiosos. Isti trahuntur in cauda: Apocalypsis duodecimo: " Cauda draconis trahebat tertiam partem stellarum caeli et misit eas in terram ". Bene dicit: tertiam partem, quia alia pars intendit bonae actioni, alia pars contemplationi, tertia ambitioni: et haec trahitur in cauda draconis.

Trahit etiam per avaritiam, et sic trahit cupidos. Isti trahuntur in unda fluminis: de quo Apocalypsis duodecimo : " Misit serpens ex ore suo post mulierem aquam tanquam flumen, ut eam faceret trahi a flumine ". Flumen istud a fluendo divitiae sunt, quae superfluunt et refluunt et avarorum corda trahunt.

Trahit etiam per luxuriam, et sic trahit lasciuos. Isti trahuntur blanditiis mulieris meretricis, id est carnalis voluptatis: de qua Proverbiorum septimo: "Irretivit eum mulier multis sermonibus et blanditiis labiorum protraxit illum: statim eam sequitur, quasi hos doctus ad victimam, et quasi agnus lasciviens et ignorans, quod ad vincula stultus trahatur" etc.