COLLATIO XXXVIII.

(Vers. 11.). Ille homo, qui dicitur Iesus, lutum fecit etc.

1. Distinguitur multiplex lutum. Est enim lutum naturae

lutum culpae

et lutum poenae.

Est autem lutum naturae triplex, quia natura est aut natura instituta, aut natura lapsa, aut natura reparata.

De luto naturae institutae, quae dicitur lutum propter eius duclibilitatem, dicitur Isaiae sexagesimo quarto : "Domine, pater noster es tu, nos vero lutum: et fictor noster tu, et opera manuum tuarum omnes nos"; et Ieremiae decimo octavo: (Sicuti lutum in manu figuli, sic vos in manu mea, domus Israel". - De luto naturae lapsae, quae dicitur lutum propter eius ignobilitatem, dicitur in Iob quadragesimo primo: " Sternet sibi aurum quasi lutum ". - De luto naturae reparatae, quae dicitur lutum propter eius fragilitatem: Iob trigesimo: " Comparatus sum luto, et assimilatus sum favillae et cineri".

2. Est praeterea lutum culpae, et dicitur culpa lutum propter eius foeditatem: secundae Petri secundo : " Canis reversus ad vomitum, et sus lota in volutabro luti"; Psalmus: " Eduxit me de lacu miseriae et de luto faecis ". - Item, propter eius lubricitatem: Ieremiae trigesimo octavo: "Demerserunt te in coeno et in lubrico pedes tuos ": Psalmus: " Eripe me de luto, ut non infigar ".

Item, propter eius laboriosilatem ,- unde Exodi primo dicitur quod Aegyptii " ad amaritudinem perducebant filios Israel operibus duris luti et lateris".

3. Est praeterea lutum poenae, et haec est triplex, secundum quod est triplex paena, scilicet poena inventa, poena inflicta et poena assumta.

Poena inventa dicitur lutum propter eius difficultatem ad transeundum: unde Habacuc tertio : " Viam fecisti in mari equis tuis, in luto aquarum multarum".

Poena inflicta dicitur lutum propter eius expositionem ad conculcandum: Isaiae decimo: "Mandabo illi, ut auferat spolia et dividat praedam et ponat illum in conculcationem quasi lutum platearum": Psalmus: "Ut lutum platearum delebo eos".

Poena assumta dicitur lutum propter eius utilitatem: de quo luto Nahum tertio: "Intra in lutum et calca, et tene subigens laterem ".

Est autem hujusmodi lutum utile ad tria: ad lavandum: unde Ioannis nono : Ille homo, qui dicitur Iesus, lutum fecit et unxit oculos meos et dixit mihi: Vade ad natatoria Siloe et lava etc.

Est etiam utile ad aedificandum: unde Levitici decimo quarto dicitur de domo leprosa: "Iubebit sacerdos, lapides alios reponi pro his qui ablati fuerant, et luto alio liniri domum ".

Est etiam utile ad impinguandum: unde Lucae decimo tertio dicitur de ficu infructuosa: "Domine, dimitte anno isto, usque dum fodiam circa illam et mittam stercora ".

Lutum igitur est poena, quia utilis est ad lavandam culpam, ad aedificandam vitam, ad impinguandam animam.

4. Lutum posuit super oculos meos, et lavi et video .

Lutum posuit super oculos, peccatum ad memoriam reducendo: et lavi, peccatum deflendo: et video, gratiam accipiendo.

Lutum ergo super oculos ponitur in culpae recordatione.

5. Et nota, quod est multiplex lutum secundum multiplex genus culpae. Est namque lutum superbiae, de quo Isaiae vigesimo nono : " Perversa est haec vestra cogitatio, quasi si lutum contra figulum cogitet, et dicat opus factori suo: Non fecisti me"; hoc est lutum ampullosum.

Est lutum irae, de quo Isaiae quinquagesimo septimo: " Cor impii quasi mare fervens, quod quiescere non potest, et redundant fluctus eius in conculcationem et lutum ". -Est praeterea lutum invidiae, de quo Iob quadragesimo primo: " Sternet sibi aurum quasi lutum ".

- Est praeterea lutum avaritiae; Habacuc secundo "Qui multiplicat non sua, usquequo aggravat contra se densum lutum "?

Est et lutum accidiae, de quo Ecclesiastici vigesimo secundo: "In lapide luteo lapidabitur piger ".

Est lutum luxuriae, de quo leremiae trigesimo octavo: " Demerserunt in coeno et in lubrico pedes tuos"; Psalmus: " Eripe me de. luto, ut non infigar". - Est etiam lutum gulae: secundae Petri secundo: " Canis reversus ad vomitum, et sus lota in volutabro luti ". - Et potest dici per appropriationem gula lutum foetens vel foetidum: luxuria, lntum viscosum vel lubricum: accidia, lutum grave vel ponderosum: avaritia, lutum terrenum et opacum: invidia, lutum fragile et passivum: ira, lutum fluctuans et inquietatum: superbia, lutum tumidum et ampiillosum. - Hoc lutum ponendum est super oculos et lavandum, ut spiritualem spiritualis caecus recuperet visum.

Capitulum X. Amen, amen dico vobis.